Rekiny

Charakterystyka

Rekiny występują w wielu różnych kształtach i rozmiarach, ale większość z nich jest długa i smukła (zwana też opływową), z naprawdę silnymi szczękami.

Ich zęby są nieustannie wymieniane przez całe życie. Rekiny jedzą tak gwałtownie, że często łamią kilka zębów, więc nowe zęby rosną nieustannie w rowku tuż przy pysku i przesuwają się do przodu od środka pyska na "taśmie" utworzonej przez skórę, do której są przymocowane. W ciągu swojego życia rekin może stracić i odrosnąć nawet 30 000 zębów.

Nawet z tymi wszystkimi zębami, rekiny nie potrafią żuć. Gryzą więc swoją ofiarę i szarpią nią tak, by móc oderwać kawałek do połknięcia. Połknięte przez rekina kawałki jedzenia trafiają do jego żołądka, gdzie są trawione. Jest to jednak dość powolne, więc trawienie jednego posiłku może trwać kilka dni. Dlatego rekiny nie jedzą codziennie.

Rekiny mają zęby o różnym kształcie, w zależności od tego, co jedzą. Na przykład, niektóre rekiny mają ostre, spiczaste zęby, podczas gdy rekiny zamieszkujące dno morskie mają zęby w kształcie stożka do miażdżenia muszli. Ponieważ istnieje tak wiele różnych rodzajów rekinów, i ponieważ każdy rodzaj ma swój własny rodzaj specjalnych zębów, wielu ludzi lubi zbierać zęby rekinów. Kolekcjonerzy zębów rekinów mogą zgadywać jak duży był rekin mierząc jego ząb. Po pierwsze, mierzą długość zęba w calach. Każdy cal zęba równa się 10 stopom długości rekina: więc jeśli ząb rekina ma 2 cale długości, to pochodzi on od rekina, który miał 20 stóp długości! Jeszcze bardziej przerażające jest to, że niektóre zęby Megalodona mają 6 cali długości, więc sugeruje to, że rekin miał 60 stóp długości.

Rekiny mają skórę pokrytą milionami maleńkich, przypominających zęby łusek, które kończą się na ogonie. Jeśli potrzesz skórę rekina w kierunku ogona, poczujesz, że jest gładka, ale jeśli potrzesz w drugą stronę, będzie szorstka. Zęby rekinów mogą być 20 razy większe od ludzkich i mogą odrastać, jeśli zostaną utracone.

Płetwy

Płetwy rekinów służą do stabilizacji, sterowania, podnoszenia i pływania. Każda płetwa jest używana w inny sposób.

Wzdłuż grzbietowej linii środkowej znajdują się jedna lub dwie płetwy zwane pierwszą i drugą płetwą grzbietową. Płetwy te pomagają rekinowi uniknąć ciągłego toczenia się. Te dwie płetwy mogą, ale nie muszą mieć kolce. Gdy kolce są obecne, są one wykorzystywane do celów obronnych, a także mogą mieć gruczoły skórne, które produkują drażniącą substancję.

Płetwy piersiowe znajdują się za głową i wystają na zewnątrz. Płetwy te służą do sterowania podczas pływania i zapewniają rekinowi siłę nośną.

Płetwy miednicowe znajdują się za płetwami piersiowymi, w pobliżu kloaki, i są również stabilizatorami.

Nie wszystkie rekiny mają płetwy odbytowe, ale jeśli już je mają, to znajdują się one pomiędzy płetwami miednicznymi a ogonowymi.

Sam obszar ogona składa się z szypułki ogonowej i płetwy ogonowej. Szypułka ogonowa czasami posiada wcięcia znane jako "doły prekaudalne", które znajdują się tuż przed płetwą ogonową. Szypułka może być również poziomo spłaszczona w poprzeczne stępki. Płetwa ogonowa posiada płat górny i dolny, które mogą być różnej wielkości, a ich kształt zależy od gatunku rekina. Podstawowym zadaniem płetwy ogonowej jest zapewnienie "pchania" podczas pływania. Górny płat płetwy ogonowej wytwarza najwięcej siły pchającej i zazwyczaj zmusza rekina do płynięcia w dół. Płetwy piersiowe i kształt ciała (przypominający płat powietrza) przeciwdziałają tej sile. Silna płetwa ogonowa u większości gatunków rekinów bentosowych pozwala im pływać blisko dna morskiego (np. rekin pielęgniarz). Jednak najszybciej pływające rekiny (takie jak rekin Mako) mają płetwy ogonowe w kształcie lunatu (półksiężyca).

Zmysły

Zapach

Rekiny mają bardzo czułe narządy węchu w krótkim przewodzie pomiędzy przednim a tylnym otworem nosowym. Potrafią wykryć krew z odległości wielu kilometrów: może wystarczyć już jedna część na milion krwi w wodzie morskiej.

Rekiny mają zdolność do określania kierunku danego zapachu na podstawie czasu detekcji zapachu w każdym nozdrzu. Jest to metoda podobna do tej, którą ssaki wykorzystują do określania kierunku dźwięku.

Są one bardziej przyciągane przez substancje chemiczne znajdujące się w jelitach wielu gatunków, w wyniku czego często przebywają w pobliżu lub w ujściach ścieków. Niektóre gatunki, takie jak rekiny pielęgniarskie, posiadają zewnętrzne kolce, które znacznie zwiększają ich zdolność do wyczuwania ofiar.

Sight

Oczy rekinów są podobne do oczu innych kręgowców, w tym podobne soczewki, rogówki i siatkówki. Ich wzrok jest dobrze przystosowany do środowiska morskiego. Potrafią kurczyć i rozszerzać źrenice, tak jak ludzie, czego nie potrafi żadna ryba z rodziny teleostów. Tkanka za siatkówką odbija światło z powrotem, zwiększając w ten sposób widoczność w ciemniejszych wodach.

Wykrywanie prądu elektrycznego

Na całym pysku rekina, zwłaszcza między okiem a czubkiem pyska, znajdują się maleńkie otwory. W nich znajdują się receptory nerwowe, które nazywane są ampułkami Lorenziniego. ^p23 Potrafią one wyczuć elektryczność w wodzie. Zwierzęta w wodzie wydzielają elektryczność: za każdym razem, gdy bije serce zwierzęcia lub gdy się ono porusza, wytwarzane są maleńkie prądy elektryczne. Te małe prądy elektryczne tworzą sygnały, które podróżują przez wodę i są wyczuwane. Rekiny mogą korzystać z tego zmysłu, kiedy łapią swoje ofiary, nawet bardziej niż ze swojego wzroku.

Słuch

Chociaż trudno jest zbadać słuch rekinów, mogą one mieć wyostrzony zmysł słuchu i prawdopodobnie słyszą ofiary oddalone o wiele mil. Mały otwór po każdej stronie ich głowy (nie jest to wyrostek robaczkowy) prowadzi cienkim kanałem bezpośrednio do ucha wewnętrznego.

Linia boczna

Linia boczna wykrywa zmiany w ciśnieniu wody. Jest ona otwarta dla środowiska dzięki linii porów. Ten i narządy wykrywające dźwięk są zgrupowane razem jako "system akustyczno-boczny", ponieważ mają wspólne pochodzenie. U ryb kostnoszkieletowych i czworonogów utracono zewnętrzny otwór do ucha wewnętrznego.

System ten występuje również u innych ryb. Wykrywa on ruch lub wibracje w wodzie. Rekin może wyczuwać częstotliwości w zakresie od 25 do 50 Hz.

Kształt głowy rekina młota może poprawiać węch poprzez większe rozstawienie nozdrzy.


Receptory pola elektromagnetycznego (Ampullae of Lorenzini) i kanały wykrywające ruch w głowie rekina

Prehistoryczne rekiny

Zaledwie kilka milionów lat temu w morzach pływał olbrzymi rekin zwany Megalodonem. Miał 18 metrów długości, dwa razy więcej niż blisko spokrewniony z nim żarłacz biały, i żywił się wielorybami. Megalodon wyginął 1,6 miliona lat temu.

Wiele z tego, co wiemy o prehistorycznych rekinach, pochodzi z badań ich skamieniałości. Podczas gdy szkielety rekinów składają się z miękkich chrząstek, które mogą się rozpaść przed skamienieniem, ich zęby są twardsze i łatwo ulegają skamienieniu. Prehistoryczne rekiny, podobnie jak ich współcześni potomkowie, wyhodowały i pozbyły się wielu tysięcy zębów w ciągu swojego życia. Z tego powodu zęby rekinów są jedną z najczęstszych skamieniałości.

Reprodukcja

Około 70% wszystkich znanych gatunków rekinów rodzi żywe młode, a okres ciąży trwa od 6 do 22 miesięcy.

Szczenięta rodzą się z pełnym zestawem zębów, i są w stanie zadbać o siebie. Po urodzeniu szybko odpływają od matki, która czasami żywi się młodymi. Miot waha się od jednego lub dwóch młodych (żarłacz biały) do stu młodych (żarłacz błękitny i rekin wielorybi).

Niektóre rekiny są jajożyworodne i składają jaja w wodzie. Jaja rekinów (czasami nazywane "torebkami syren") pokryte są twardą, skórzastą błoną.

Większość rekinów jest jajożyworodna, co oznacza, że jaja wylęgają się wewnątrz ciała samicy, a dzieci rozwijają się wewnątrz matki, ale nie ma łożyska, które odżywiałoby młode. Zamiast tego młode żywią się żółtkiem jaja. Szczenięta jeść żadnych niezapłodnionych jaj, a czasem siebie nawzajem. Bardzo niewiele młodych w miocie przeżywa do narodzin z powodu tej formy kanibalizmu rodzeństwa. W ten sposób rozmnażają się żarłacze białe, rekiny mako, rekiny pielęgniarki, rekiny tygrysie i piaskowe rekiny tygrysie.

Niektóre rekiny są żyworodne, co oznacza, że samice rodzą żywe dzieci: jaja wylęgają się wewnątrz ciała samicy, a dzieci są karmione przez łożysko. Łożysko pomaga w przenoszeniu składników odżywczych i tlenu z krwiobiegu matki i przenosi produkty odpadowe z dziecka do matki w celu ich eliminacji. Przykładami rekinów żyworodnych są rekiny byki, żarłacze rafowe białopłetwe, żarłacze cytrynowe, żarłacze błękitne, żarłacze srebrzyste i rekiny młoty. Chociaż długo uważano, że są owiparne, rekiny wielorybie są żyworodne, a ciężarne samice znajdowano z setkami młodych.

Nowe odkrycia rekinów

Wciąż odkrywane są nowe rekiny. Dave Ebert znalazł dziesięć nowych gatunków tylko na rynku tajwańskim. W ciągu ostatnich trzech dekad nazwał 24 nowe gatunki. Są wśród nich rekiny, płaszczki, ryby piły i rekiny widma - wszystkie te chrzęstnoszkieletowe ryby są spokrewnione.

Wędkarstwo

Niektóre rekiny nie są zagrożone, ale na niektóre poluje się w celach spożywczych (jak np. zupa z płetwy rekina) lub sportowych. W 2013 roku pięć gatunków rekinów, wraz z dwoma gatunkami manty, zostało objętych międzynarodową ochroną w ramach Konwencji o międzynarodowym handlu gatunkami zagrożonymi wyginięciem.

Uważa się, że 100 milionów rekinów ginie w wyniku połowów komercyjnych i rekreacyjnych. Rekiny są popularnym owocem morza w wielu miejscach, w tym w Japonii i Australii. W australijskim stanie Wiktoria rekin jest najczęściej używaną rybą w daniach typu fish and chips, w których filety są panierowane i smażone w głębokim tłuszczu lub rozdrabniane i grillowane. W sklepach rybnych rekin nazywany jest "płatkiem". W Indiach na lokalnych rynkach sprzedawane są małe rekiny lub małe rekinki (zwane sora w języku tamilskim i telugu). Ponieważ mięso nie jest rozwinięte, gotowanie mięsa rozbija je na proszek, który jest następnie smażony w oleju i przyprawach (zwany sora puttu/sora poratu). Miękkie ości można łatwo przeżuwać. Są one uważane za przysmak w przybrzeżnym Tamil Nadu.

Inne media

• BBC One: Błękitna Planeta: Kobieta, która tańczy z rekinami. [3]