Europejska karta języków regionalnych lub mniejszościowych

Europejska karta języków regionalnych lub mniejszościowych (ECRML) jest traktatem europejskim, który został przyjęty w 1992 roku.

Został on zaprojektowany przez Radę Europy w celu ochrony i promowania historycznych języków regionalnych i mniejszościowych w Europie. Ma ona zastosowanie wyłącznie do języków tradycyjnie używanych przez obywateli Państw-Stron, które bardzo różnią się od języka większościowego lub urzędowego. Traktat nie chroni języków, którymi posługują się niedawni imigranci z innych krajów. Ponadto, traktat nie chroni lokalnych dialektów języka urzędowego lub języka większościowego.

Aby być chronionym, język musi być używany albo przez ludzi mieszkających w regionie lub obszarze kraju, albo przez mniejszość w całym kraju (języki takie jak jidysz i język romski są objęte traktatem, nawet jeśli nie ma "regionu romskiego").

Krajowe języki urzędowe nie są objęte traktatem, ale niektóre regionalne języki urzędowe są nim objęte. Na przykład język kataloński jest językiem urzędowym tylko w jednym z regionów Hiszpanii, a zatem może korzystać z traktatu. Jednak język irlandzki nie może, ponieważ jest językiem urzędowym w Irlandii, nawet jeśli jest językiem mniejszościowym. Język irlandzki jest jednak chroniony w Irlandii Północnej, ponieważ nie jest językiem urzędowym ani narodowym Wielkiej Brytanii.

Francja podpisała traktat, ale francuska konstytucja nie zezwala rządowi na wspieranie języka innego niż francuski.

Są dwa poziomy ochrony. Każdy kraj, który podpisał traktat, musi zapewnić wszystkim kwalifikującym się językom niższy poziom ochrony. Kraje mogą podjąć decyzję o przyznaniu niektórym językom wyższego poziomu ochrony. Kraje muszą wtedy zrobić 35 rzeczy.



Języki chronione na mocy Karty

Oto kraje, które ratyfikowały Kartę i języki, dla których została ona ratyfikowana:

 Armenia - ratyfikacja: 25 stycznia 2002 r.

 Austria ratyfikacja: 28 czerwca 2001 r.

 Bośnia i Hercegowina ratyfikacja: 21 września 2010 r.

 Ratyfikacja Chorwacji: 5 listopada 1997 r.

 Ratyfikacja na Cyprze: 26 sierpnia 2002 r.

  • Armeńczyk
  • Cypryjski arabski maronitański

 Czeska ratyfikacja: 15 listopada 2006 r.

  • Słowackie (części II i III, przez całe terytorium)
  • Polska (część II; oraz część III na Morawach i Śląsku, w powiatach Frydek-Mistek i Karwina)
  • Niemiecki (tylko część II)
  • Romowie (tylko część II)

 Ratyfikacja w Danii: 8 września 2000 r.

  • Niemcy (w południowej Jutlandii)

 Ratyfikacja w Finlandii: 9 listopada 1994 r.

  • Karelian
  • Sami
  • Język szwedzki (język urzędowy)

 Niemiecka ratyfikacja: 16 września 1998 r.

 ratyfikacja przez Węgry: 26 kwietnia 1995 r.

 Ratyfikacja Liechtensteinu: 18 listopada 1997 r.

  • Brak języków regionalnych lub mniejszościowych

 Ratyfikacja w Luksemburgu: 22 czerwca 2005 r.

  • Brak języków regionalnych lub mniejszościowych

 Ratyfikacja w Czarnogórze: 15 lutego 2006 r.

  • Albańczyk
  • Romowie

 Ratyfikacja w Niderlandach: 2 maja 1996 r.

  • Zachodniofryzyjski (we Fryzji)
  • Limburski (w Limburgii)
  • Niska Saksonia (w całej Holandii)
  • Romowie (w całej Holandii)
  • Jidysz (w całej Holandii)

 Norweska ratyfikacja: 10 listopada 1993 r.

  • Sami (części II i III)
  • Kven (tylko część II)
  • Romowie (tylko część II)
  • Scandoromani (tylko część II)

 Polska ratyfikuje: 12 lutego 2009 r.

 Ratyfikacja przez Rumunię 24 października 2007 r.

Część II miała zastosowanie do:

Część III miała zastosowanie do:

 Ratyfikacja Serbii: 15 lutego 2006 r.

 Ratyfikacja Słowacji: 5 września 2001 r.

 Słowenia ratyfikuje: 4 października 2000 r.

 Hiszpania ratyfikacja: 9 kwietnia 2001 r.

  • Aragoński, luenga propia w Aragonii
  • Astur-Leonese, obecne w Asturii; oraz w części Leon, Zamora, Kantabria i Estremadura (rozpoznane w Asturii, Kastylii i León oraz Miranda do Douro)
  • Basków (urzędnik w Kraju Basków i części Nawarry)
  • Kataloński, urzędnik na Balearach i w Katalonii; llengua propia w Aragonii.
  • Valencian (dialekt kataloński, urzędnik w Walencji)
  • Galicyjski, obecny w Galicji; oraz w części prowincji Asturia, Leon i Zamora (urzędnik w Galicji)

 Ratyfikacja w Szwecji: 9 lutego 2000 r.

  • Fiński
  • Meänkieli
  • Sami
  • Romowie
  • Yiddish

  ratyfikacja przez Szwajcarię: 23 grudnia 1997 r.

 Ratyfikacja Ukrainy: 19 września 2005 r.

Ukraina nie określa języków z nazwy, a raczej ratyfikuje w imieniu "języków następujących mniejszości etnicznych Ukrainy": Nie liczą się Rusini (Ruś), ponieważ Ukraina (w przeciwieństwie do krajów sąsiednich) odmawia im odrębnego statusu etnicznego i językowego.

 Zjednoczone Królestwo ratyfikacja: 1 lipca 2001 r. (obowiązująca; ratyfikowana 27 marca 2001 r.) Rozszerzenie Wyspy Man: 23 kwietnia 2003 r. (deklaracja z dnia 22 kwietnia 2003 r.)

Rząd Zjednoczonego Królestwa oświadcza [w dniu 23 kwietnia 2003 r.], że Karta powinna rozciągać się na Wyspę Man, będącą terytorium, za którego stosunki międzynarodowe odpowiedzialny jest rząd Zjednoczonego Królestwa.

  • Kornwalia (tylko art. 2, część II (art. 7))
  • Irlandia
    (artykuły 2 i 3 część II (artykuł 7) oraz część III (artykuły 8-14, z zastrzeżeniami))
  • Szkoty (tylko art. 2 i 3, część II (art. 7))
  • Szkotki jako Szkotki Ulsterskie (tylko art. 2 i 3, część II (art. 7))

  • Szkocka     Galicja
    (art. 2 i 3, część II (art. 7) i część III (art. 8-14, z zastrzeżeniami))
    (ustawa o obywatelstwie brytyjskim z 1981 r., załącznik 1, art. 1 ust. 1 lit. c)[3] oraz ustawa o języku
    gaelickim (Szkocja) z 2005 r. [4])
  • Welsh
    (art. 2 i 3, część II (art. 7) i część III (art. 8-14, z zastrzeżeniami))
    (    Welsh
    Language Act 1967 (uchylona 21.12.1993) [5] i Welsh Language Act 1993 [6])
  • Manx (Manx Gaelic) (tylko art. 2, część II (art. 7))



Powiązane strony

  • Języki europejskie
  • Konwencja ramowa o ochronie mniejszości narodowych
  • Języki Unii Europejskiej
  • Polityka językowa we Francji
  • Powszechna Deklaracja Praw Lingwistycznych
  • Vergonha



Pytania i odpowiedzi

P: Co to jest Europejska Karta Języków Regionalnych lub Mniejszościowych?


O: Europejska Karta Języków Regionalnych lub Mniejszościowych (ECRML) jest traktatem europejskim, który został przyjęty w 1992 roku. Został on opracowany przez Radę Europy w celu ochrony i promocji historycznych języków regionalnych i mniejszościowych w Europie.

P: Czy traktat chroni języki używane przez niedawnych imigrantów z innych krajów?


O: Nie, traktat nie chroni języków używanych przez niedawnych imigrantów z innych krajów.

P: Czy lokalne dialekty języka urzędowego lub większościowego są chronione przez ten traktat?


O: Nie, traktat nie chroni lokalnych dialektów języka urzędowego lub większościowego. Aby język był chroniony, musi być używany albo przez ludność zamieszkującą dany region lub obszar kraju, albo przez mniejszość w całym kraju.

P: Czy język irlandzki jest przykładem języka objętego tym traktatem?


O: Tak, język irlandzki może korzystać z tego traktatu, nawet jeśli nie ma "regionu romskiego". Nie może jednak, ponieważ jest językiem urzędowym w Irlandii, nawet jeśli jest językiem mniejszości. Jednak język irlandzki jest chroniony w Irlandii Północnej, ponieważ nie jest językiem urzędowym ani narodowym Zjednoczonego Królestwa.

P: Czy język francuski jest objęty tym traktatem?


O: Francja podpisała traktat, ale ze względu na swoją konstytucję, która nie pozwala na wspieranie żadnego innego języka niż francuski, sam język francuski nie może korzystać z tej ochrony.

P: Ile poziomów ochrony oferuje ten Traktat?


O: Traktat oferuje dwa poziomy ochrony - każdy kraj, który podpisał Traktat, musi zapewnić wszystkim językom kwalifikowanym ochronę na niższym poziomie, natomiast może zdecydować się na ochronę na wyższym poziomie, przy czym musi zrobić 35 rzeczy, aby zapewnić prawidłowe wdrożenie.

AlegsaOnline.com - 2020 / 2023 - License CC3