Bośnia i Hercegowina

Historia

Pierwsze państwo w Bośni i Hercegowinie powstało w średniowieczu. W czasach Imperium Osmańskiego była to bardzo ważna prowincja na Bałkanach, a jej stolica, Sarajewo, liczyła 100 000 mieszkańców. W 1878 r. stała się prowincją Austro-Węgier, a w 1908 r. Cesarstwo przejęło Bośnię i Hercegowinę. W 1914 roku arcyksiążę Ferdynand i jego żona Zofia zostali zamordowani w Sarajewie, co doprowadziło do wybuchu I wojny światowej. Od 1918 do 1992 roku kraj ten był częścią byłej Jugosławii. Po 3-letniej wojnie Bośnia i Hercegowina ogłosiła niepodległość jako państwo składające się głównie z Serbów, Chorwatów i bośniackich muzułmanów.

Działy

Kraj podzielony jest na dwa podmioty: Federację Bośni i Hercegowiny oraz Republikę Serbską. Są one następnie podzielone na 10 kantonów.

Miasta

To jest lista dziesięciu największych miast w Bośni i Hercegowinie. Tylko Sarajewo i Banja Luka mają więcej niż 200 000 mieszkańców.

Sport

Bośnia i Hercegowina wydała wielu sportowców. Wielu z nich było znanych w jugosłowiańskich drużynach narodowych przed uzyskaniem przez Bośnię i Hercegowinę niepodległości.

Najważniejszym międzynarodowym wydarzeniem sportowym w historii Bośni i Hercegowiny było zorganizowanie XIV Zimowych Igrzysk Olimpijskich, które odbyły się w Sarajewie.

Klub piłki ręcznej Borac zdobył siedem mistrzostw Jugosławii w piłce ręcznej, a także Puchar Mistrzostw Europy w 1976 roku i Puchar Międzynarodowej Federacji Piłki Ręcznej w 1991 roku.

Klub koszykarski Bosna z Sarajewa był mistrzem Europy w 1979 roku. Reprezentacja Jugosławii w koszykówce zdobywała medale we wszystkich mistrzostwach świata od 1963 do 1990 roku. W drużynie występowali tacy zawodnicy z Bośni jak Dražen Dalipagić i Mirza Delibašić. Bośnia i Hercegowina regularnie kwalifikuje się do Mistrzostw Europy w koszykówce. Kobiecy klub koszykarski Jedinstvo Aida, z siedzibą w Tuzli, wygrał Mistrzostwa Europy we Florencji w 1989 roku.

W Bośni gra wielu światowej klasy koszykarzy, a wśród nich Mirza Teletović, pierwszy Bośniak w NBA. Elmedin Kikanović, Nihad Đedović, Ognjen Kuzmić, Jusuf Nurkić, Nedžad Sinanović i Nemanja Mitrović.

Klub karate Tuzla-Sinalco z Tuzli zdobył najwięcej tytułów mistrza Jugosławii, a także cztery tytuły mistrza Europy i jeden tytuł mistrza świata.

Bośniacka drużyna szachowa siedmiokrotnie była Mistrzem Jugosławii. Ponadto klub ŠK Bosna Sarajevo zdobył cztery razy Puchar Klubu Szachowego: 1994 w Lyonie, 1999 w Bugojnie, 2000 w Neum i 2001 w Kallithea Elassonos. Mistrzem Europy został również arcymistrz Borki Predojević: Under-12 lat Litochoro (Grecja) w 1999 r. i Under-14 lat Kallithea Elassonos (Grecja) w 2001 r., a w 2003 r. zdobył Mistrzostwo Świata Under-16 lat Halkidiki (Grecja).

Bokser wagi średniej Marijan Beneš wygrał kilka Mistrzostw Bośni i Hercegowiny, Mistrzostwa Jugosławii i Mistrzostwa Europy. W 1978 roku zdobył tytuł mistrza świata w walce z Elishą Obedem z Bahamów. Inny bokser wagi średniej, Anton Josipović, zdobył złoto olimpijskie w Los Angeles w 1984 roku. Zdobył również Mistrzostwo Jugosławii w 1982 roku, Mistrzostwo Bałkanów w 1983 roku i Trofeum Belgradu w 1985 roku.

Piłka nożna jest najpopularniejszym sportem w Bośni i Hercegowinie. Powstała w 1903 roku, ale jej popularność znacznie wzrosła po I wojnie światowej. Na poziomie lokalnym, FK Sarajevo (1967 i 1984), Željezničar (1972) zdobyły mistrzostwo Jugosławii. W byłej jugosłowiańskiej reprezentacji narodowej w piłce nożnej występowało wielu bośniackich piłkarzy, takich jak Josip Katalinski, Blaž Slišković, Dušan Bajević, Enver Marić, Mehmed Baždarević, Ivica Osim, Safet Sušić, Vahidin Musemić i Mirsad Fazlagić.

Dziś w reprezentacji Bośni i Hercegowiny grają tacy piłkarze jak Edin Džeko, Zvjezdan Misimović, Vedad Ibišević, Emir Spahić, Asmir Begović, Miralem Pjanić, Sejad Salihović, Senad Lulić i inni. Niezależna reprezentacja narodowa Bośni i Hercegowiny w piłce nożnej nie zakwalifikowała się do Mistrzostw Europy ani Świata, ale dwukrotnie grała w fazach play-off.

Reprezentacje Bośni i Hercegowiny mają problemy z wyselekcjonowaniem najlepszych zawodników. Wielu zawodników urodzonych w Bośni i Hercegowinie decyduje się na grę dla innych krajów ze względu na swoją identyfikację etniczną. Na przykład, Nikica Jelavić i Vedran Ćorluka urodzili się w Bośni i Hercegowinie, ale grają dla Chorwacji. Inni znani na arenie międzynarodowej piłkarze z Bośni i Hercegowiny, którzy dokonali podobnych wyborów, to: Dejan Lovren, Mladen Petrić, Mario Stanić, Neven Subotić, Zlatan Ibrahimović, Marko Marin, Boris Živković, Zlatko Junuzović, Savo Milošević i Zdravko Kuzmanović.

Bośnia i Hercegowina była mistrzem świata w siatkówce na Letniej Paraolimpiadzie w 2004 roku i Letniej Paraolimpiadzie w 2012 roku. Wiele osób z drużyny straciło nogi podczas wojny w Bośni.

Kuchnia

W kuchni bośniackiej używa się wielu przypraw, w umiarkowanych ilościach. Większość potraw jest lekka, ponieważ gotuje się je w dużej ilości wody. Sosy są w pełni naturalne, zawierają niewiele więcej niż naturalne soki warzyw w daniu. Typowe składniki to pomidory, ziemniaki, cebula, czosnek, papryka, ogórki, marchew, kapusta, grzyby, szpinak, cukinia, suszona fasola, świeża fasola, śliwki, mleko, papryka i śmietana zwana Pavlaka. Kuchnia bośniacka jest zrównoważona pomiędzy wpływami zachodnimi i wschodnimi. Ze względu na prawie 500-letnią administrację osmańską, kuchnia bośniacka jest blisko spokrewniona z kuchnią turecką, grecką i innymi kuchniami osmańskimi i śródziemnomorskimi. Jednak z powodu wieloletniego panowania austriackiego, można w niej znaleźć wiele wpływów z Europy Środkowej. Typowe dania mięsne to przede wszystkim wołowina i jagnięcina. Do miejscowych specjałów należą ćevapi, burek, dolma, sarma, pilaw, gulasz, ajvar i cały szereg wschodnich słodyczy. Lokalne wina pochodzą z Hercegowiny, gdzie klimat jest odpowiedni do uprawy winorośli. Bardzo popularna jest hercegowińska loza (podobna do włoskiej Grappy, ale mniej słodka). Na północy produkuje się napoje alkoholowe ze śliwek lub jabłek. Na południu gorzelnie produkowały ogromne ilości brandy. Brandy jest podstawą większości napojów alkoholowych.

Kawiarnie, w których bośniacką kawę podaje się w džezvie z rahat lokum i kostkami cukru, znajdują się w wielu miejscach Sarajewa i każdego miasta w kraju. Picie kawy jest ulubionym zajęciem Bośniaków i częścią ich kultury. Uważa się, że Bośniacy są jednymi z najbardziej zagorzałych kawoszy na świecie.

Powiązane strony

• Bośnia i Hercegowina na Igrzyskach Olimpijskich
• Reprezentacja narodowa Bośni i Hercegowiny w piłce nożnej
• Lista rzek Bośni i Hercegowiny