Felix Mendelssohn

Życie

Rodzina Mendelssohna miała dużo pieniędzy. Bardzo interesowali się muzyką, literaturą, malarstwem itd. Jego dziadek Moses Mendelssohn był sławny w niemieckiej literaturze narodowej. Jego ojciec był bankierem, a matka pochodziła z rodziny, która posiadała wiele fabryk w Berlinie. Młody Feliks był kształcony w domu przez swoich rodziców. Mimo że rodzina była żydowska, rodzice ochrzcili Feliksa, a jego ojciec kilka lat później stał się chrześcijaninem. W tym czasie rodzina Mendelssohnów dodała do swojego nazwiska nazwisko Bartholdy.

Wkrótce Feliks pobierał nauki u prywatnych nauczycieli, m.in. u Ludwiga Bergera, który uczył go gry na fortepianie. Uczył się także teorii muzyki i kompozycji. W wieku dziewięciu lat zagrał na koncercie na fortepianie i zaczął komponować małe sztuki z muzyką (po niemiecku Singspiel). W 1821 r. został zabrany do Weimaru na spotkanie ze słynnym pisarzem Goethem. Miała to być pierwsza z kilku wizyt, a sposób myślenia Goethego i jego dzieła literatury niemieckiej wywarły duży wpływ na młodego Mendelssohna. W tym czasie skomponował kilka utworów, w tym Singspiels, symfonie i muzykę kameralną. Podróżował z ojcem i poznał wielu sławnych muzyków.

W 1825 r. rodzina przeniosła się do Berlina. W ich dużym domu odbywały się regularne koncerty w niedzielne poranki. Na ich prywatne koncerty zapraszano wielu bogatych i sławnych ludzi. W październiku 1825 r. napisał Oktet smyczkowy (utwór na osiem instrumentów smyczkowych), który jest jednym z jego najlepszych dzieł. Studiował muzykę Johanna Sebastiana Bacha (1685-1750), o którego muzyce ludzie prawie zapomnieli. Odnalazł muzykę Pasji wg św. Mateusza Bacha i w 1829 roku poprowadził jej wykonanie. Było to słynne wykonanie w historii muzyki, ponieważ ludzie nagle zdali sobie sprawę, jak wielki był Bach. Od tamtej pory muzyka Bacha nigdy już nie została zapomniana.

W latach 1829-1835 Mendelssohn podróżował po całej Europie. Kilkakrotnie odwiedził Londyn i tam też wykonał Koncert Cesarski Beethovena. Pojechał do Szkocji, gdzie popłynął do Jaskini Fingala na Hebrydach Wewnętrznych. To zainspirowało go do napisania uwertury zatytułowanej The Hebrides. Gdy wracał dyliżansem miał wypadek i uszkodził sobie kolano. Zatrzymał się na jakiś czas u kompozytora Thomasa Attwooda, zanim mógł wrócić do Berlina. Następnie udał się do Włoch, gdzie napisał Symfonię Włoską. We Włoszech poznał Hectora Berlioza, a w drodze powrotnej spotkał Chopina.

Przez pewien czas przebywał w Düsseldorfie, gdzie wykonał kilka oratoriów Haendla, a także własne utwory. We Frankfurcie nad Menem zatrzymał się u rodziny, która miała dwie córki. Z jedną z nich, Cécile Charlotte Sophią Jeanrenaud, ożenił się w 1837 roku. Byli szczęśliwym małżeństwem i mieli pięcioro dzieci.

Feliks wraz z młodą żoną zamieszkał w Lipsku, gdzie został dyrygentem słynnej lipskiejorkiestryGewandhaus. Była to jedna z najwyższych posad muzycznych w Niemczech. Dyrygował wieloma utworami kompozytorów XVIII wieku, którzy zostali zapomniani. Dał też pierwsze wykonanie Symfonii C-dur Schuberta, odkrytej przez Roberta Schumanna dziewięć lat po śmierci Schuberta. Mendelssohn namówił najsłynniejszych muzyków, by przyjechali do Lipska i wystąpili z orkiestrą: Klarę Schumann, Franza Liszta, Antona Rubinsteina, młodego skrzypka Josepha Joachima i szwedzką sopranistkę Jenny Lind. Mendelssohn udoskonalił grę orkiestry, dzięki czemu stała się ona jedną z najlepszych orkiestr świata. Zadbał też o to, by gracze byli dobrze opłacani.

Na początku lat czterdziestych XIX wieku Mendelssohn spędził trochę czasu w Berlinie. Nowy król Prus, Fryderyk Wilhelm IV, bardzo interesował się muzyką i miał wiele pomysłów na nowe plany koncertowe. Chciał, aby Mendelssohn był za to odpowiedzialny. Król chciał, by wystawiano greckie sztuki, a Mendelssohn miał napisać muzykę akompaniamentową do spektakli Antygony.

W czerwcu 1842 roku Mendelssohn został dwukrotnie przyjęty przez królową Wiktorię w jej pałacu w Londynie. Mendelssohn odwdzięczył się królowej, dedykując jej swoją Symfonię Szkocką. Nadal dyrygował w Lipsku i przyczynił się do rozsławienia muzyki Berlioza w Niemczech. Został dyrektorem nowego Konserwatorium w Lipsku. W Berlinie król poprosił go o przygotowanie muzyki do sztuki Szekspira Sen nocy letniej. Część tej muzyki napisał już 17 lat wcześniej, ale teraz ją dokończył i wykonał w 1843 roku.

W ostatnich latach życia Mendelssohn cierpiał na zły stan zdrowia. Nadal pracował i podróżował, jak tylko mógł, ale po udarze mózgu w 1849 roku zmarł w Lipsku w wieku 38 lat. Jego ciało przewieziono specjalnym pociągiem do Berlina, gdzie pochowano go w pobliżu grobu siostry Fanny.

Muzyka

Najsłynniejsze dzieła Mendelssohna to 5 symfonii (zwłaszcza Szkocka i Włoska), koncerty (zwłaszcza skrzypcowy), uwertury (zwłaszcza Hebrydy) i Incydenty do Snu nocy letniej, w tym słynny Marsz weselny. Pisał bardzo dobrą muzykę kameralną: kwartety smyczkowe i tria fortepianowe oraz dwa bardzo znane oratoria: Eliasz i Święty Paweł. Pawła. Jego muzyka fortepianowa zawiera duży zbiór krótkich utworów zwanych Pieśniami bez słów (niem. Lieder ohne Worte), które wielu pianistów chętnie gra. Jego muzyka organowa ukazuje miłość do J.S.Bacha, często brzmi bardziej barokowo niż romantycznie. Po jego śmierci muzyka Mendelssohna stała się na pewien czas mniej popularna. Mogło to być spowodowane wzrostem antysemityzmu w połowie XIX wieku, mogło też wynikać z tego, że niektórzy muzycy grali muzykę Mendelssohna w dość rozkoszny sposób. Ale wielu wspaniałych muzyków dostrzegło jego wielkość i jego muzyka jest dziś bardzo lubiana.