Pablo Casals

Życie

Ojciec Casals'a był organistą w miejscowym kościele. Udzielał Casalsowi pierwszych lekcji muzyki, ucząc go gry na fortepianie, skrzypcach i organach. Kiedy Casals miał jedenaście lat, usłyszał grupę podróżujących muzyków grających muzykę. Jednym z instrumentów była wiolonczela. Nigdy takiego instrumentu nie słyszał i zdecydował, że właśnie na nim chciał grać. Matka zabrała go do Barcelony, gdzie poszedł do szkoły muzycznej: Escola Municipal de Música. Tam studiował grę na wiolonczeli, teorię muzyki i fortepian.

Pewnego dnia, gdy miał 13 lat, patrzył na jakąś starą muzykę w sklepie z używaną muzyką. Znalazł bardzo starą muzykę na wiolonczelę solo. Były to Suity wiolonczelowe Bacha. Ludzie w tamtych czasach myśleli, że to tylko zbiór studiów, które miały pomóc wiolonczelistom w ich technice, ale Casals, choć był jeszcze chłopcem, zdał sobie sprawę, że to świetna muzyka. Spędził kolejne 12 lat ćwicząc je, aż poczuł się gotowy do ich wykonania. Odkrycie przez Casalsa tych wspaniałych suit wiolonczelowych było najważniejszym odkryciem Bacha od 1829 roku, kiedy to Mendelssohn odnalazł i wykonał zapomnianą przez świat Pasję według św. Mateusza.

Casals wykazał ogromny talent do gry na wiolonczeli. W dniu 23 lutego 1891 roku, gdy miał 14 lat, dał solowy recital w Barcelonie. Dwa lata później ukończył z wyróżnieniem Escolę.

W 1893 roku hiszpański kompozytor Isaac Albéniz usłyszał go grającego w trio w kawiarni. Dał mu list, który pozwolił na przedstawienie go królowej. Ona dała mu pieniądze, aby mógł studiować w Konserwatorium w Madrycie. Następnie pozwoliła mu wyjechać do Brukseli, aby studiować w Konserwatorium, które było wówczas najlepszym w Europie pod względem instrumentów smyczkowych. Nauczycielka wiolonczeli wspomniała o długiej liście utworów wiolonczelowych i zapytała go, na których grał. Kiedy Casals powiedział mu, że może zagrać na nich wszystkich, nauczyciel się z niego nabijał. Kiedy Casals zaczął grać, każdy był zdumiony jego talentem. Nauczyciel chciał, aby był jednym z jego uczniów, ale Casals został obrażony i dlatego następnego dnia pojechał do Paryża. Królowa Hiszpanii była zła na Casalsa, gdy usłyszała co się stało i przestała wysyłać mu pieniądze.

W Paryżu miał bardzo mało pieniędzy. Zarabiał na życie, grając na drugiej wiolonczeli w orkiestrze teatralnej Folies Marigny. Jego matka próbowała zarobić trochę pieniędzy, szyjąc. W 1896 r. powrócił do Katalonii, gdzie uczył w szkole muzycznej i grał głównego wiolonczelistę w orkiestrze opery w Barcelonie, Liceu. W 1897 r. wystąpił jako solista z Madrycką Orkiestrą Symfoniczną i otrzymał Order Karola III od królowej.

Międzynarodowa sława

W 1899 roku Casals zagrał Koncert wiolonczelowy Saint-Saënsa w Crystal Palace w Londynie, a później dla królowej Wiktorii w jej letnim domu w Cowes na Isle of Wight. Stał się on bardzo sławny. W Paryżu wywarł wielkie wrażenie na wszystkich, zwłaszcza na dyrygencie Charlesie Lamoureux, który założył słynną orkiestrę. Casals pojechał do Holandii, Stanów Zjednoczonych, gdzie dał 80 koncertów i Ameryki Południowej. Często grał z pianistą Haroldem Bauerem.

W dniu 15 stycznia 1904 roku Casals został zaproszony do gry w Białym Domu dla prezydenta Theodore'a Roosevelta. Grał w CarnegieHall w Nowym Jorku, grając Don Kichota Richarda Straussa z dyrygentem kompozytora. W latach 1906-1912 był w związku z portugalskim wiolonczelistą Guilherminą Suggią, choć nigdy nie byli małżeństwem. W 1914 Casals ożenił się z amerykańską śpiewaczką Susan Metcalfe. W 1928 roku byli w separacji, ale rozwiedli się dopiero w 1957 roku.

Casals utworzył trio z pianistą Alfredem Cortotem i skrzypkiem Jacquesem Thibaudem. Dali wiele koncertów i dokonali jednych z pierwszych nagrań muzyki trio fortepianowego. Razem grali przez 30 lat.

W 1905 roku odbył tournee po Rosji. Był to niefortunny czas, ponieważ odbywała się rewolucja rosyjska. Podczas koncertu w Moskwie słychać było ostrzał artyleryjski na zewnątrz sali.

W czasie pierwszej wojny światowej Casals mieszkał w Nowym Jorku. W 1919 roku wrócił do Barcelony. Chciał doskonalić muzykę we własnym kraju. Niewiele osób potrafiło dobrze grać, więc założył własną orkiestrę: Orquesta Pau Casals. Ten coroczny festiwal muzyczny trwał aż do wybuchu hiszpańskiej wojny domowej w 1936 roku.

Casals poparł hiszpański rząd republikański. Kiedy został pokonany, powiedział, że nie wróci, dopóki Hiszpania nie stanie się ponownie krajem demokratycznym. Następnie opuścił swój kraj i udał się na wygnanie. Pojechał do francuskiej wioski Prades, która znajdowała się w pobliżu granicy z Hiszpanią. Kontynuował swoją karierę jako wiolonczelista. Po II wojnie światowej, w czerwcu 1946 r. wyjechał do Anglii i grał koncerty wiolonczelowe Schumanna i Elgara w Royal Albert Hall z dyrygentem Sir Adrianem Boultem. Poza salą policja musiała pomóc mu dostać się do jego samochodu, ponieważ wokół niego tłoczyło się tak wiele osób.

Casalowie grali w wielu krajach, ale odmówili gry w jakimkolwiek kraju, który był zaprzyjaźniony z rządem Franco w Hiszpanii. W 1945 r. nadał audycję w BBC i rozmawiał ze swoim ludem w Katalonii. Na koniec zagrał katalońską piosenkę ludową El Cant dels Ocells (Pieśń ptaków). Grał ją na koniec wszystkich swoich koncertów. Kiedy Wielka Brytania uznała rząd Franco, Casals uznał, że nie może długo grać w Anglii. Zrobił jeden wielki wyjątek od swojej decyzji, by nie odwiedzać krajów przyjaznych Franco: w 1961 roku wziął udział w koncercie muzyki kameralnej w Białym Domu 13 listopada, gdzie grał z prezydentem Johnem F Kennedym, którego podziwiał.

Późniejsze lata

Festiwale Pradesa

W 1950 roku kontynuował karierę jako dyrygent i wiolonczelista na Festiwalu Prades w Conflent. Zgodził się grać pod warunkiem, że pieniądze zarobione na festiwalu zostaną przekazane do pobliskiego szpitala dla uchodźców. Franco powiedział, że Hiszpanom zakazano wstępu na festiwal, ale wielu z nich udało się przekroczyć granicę pieszo. Na Prades grało wielu światowej sławy muzyków: Josef Szigeti, Isaac Stern, Rudolf Serkin i Eugene Istomin i inni.

Do 1966 r. kierował festiwalami w Prades.

Puerto Rico

Kiedy miał 80 lat Casals ożenił się z jedną ze swoich młodych studentek, dziewczyną o imieniu Marta. Poznali się w Prades. Marta była z Puerto Rico, skąd pochodziła matka Casalsa. Zamieszkali w Puerto Rico w domu zwanym "El Pesebre". W 1957 roku rozpoczął się tam festiwal muzyczny w mieście San Juan. Co roku do 1966 roku Casals odwiedzał festiwal w Prades. Prowadził również kursy mistrzowskie w amerykańskich szkołach i uniwersytetach, a także w innych krajach. Niektóre z nich były transmitowane przez telewizję.

Prezydencki Medal Wolności

Kompozytor

Casals też był kompozytorem. Jedną z jego ostatnich kompozycji był Himne a les Nacions Unides (Hymn Narodów Zjednoczonych), którego prawykonanie poprowadził na specjalnym koncercie w ONZ 24 października 1971 roku, 2 miesiące przed 95. urodzinami.

Casals napisał autobiografię Joys and Sorrows; Reflections (1970).

Śmierć

Casals zmarł w 1973 r. w San Juan, w Puerto Rico, w wieku 96 lat. W 1979 roku jego szczątki zostały przewiezione do El Vendrell w Katalonii, gdzie się urodził. Nie doczekał końca dyktatorskiego reżimu Franco. Później, kiedy Franco zmarł w 1975 r. i Hiszpania ponownie stała się krajem demokratycznym, rząd hiszpański, pod rządami króla Juana Carlosa I, wydał znaczek pocztowy z okazji stulecia jego urodzin.

W 1989 roku, szesnaście lat po jego śmierci, Casals otrzymał nagrodę za całokształt twórczości Grammy.

Stuletnia statuetka w Montserrat.

Jego osiągnięcia

Żaden inny wiolonczelista nie miał takiego wpływu na grę na wiolonczeli w XX wieku. Zmienił on sposób myślenia ludzi o technice wiolonczelowej. Na przykład: gdy był młodym skrzypkiem i wiolonczelistą, uczono go, jak ćwiczyć z książką pod prawym ramieniem. Sprawiało to, że smyczkowe ramię było bardzo sztywne. Casals uczył swoich uczniów gry na wolnym smyczku. Casals był świetnym nauczycielem i wiele nauczył się o grze poprzez swoje nauczanie. Myślał o palcach i smyczkach i pokazywał swoim uczniom, jak lewa ręka może być silna, ale i zrelaksowana.

Międzynarodowy Konkurs Wiolonczelowy Pau Casals odbywa się w Niemczech raz na cztery lata. Został on rozpoczęty w 2000 roku, aby pomóc młodym wiolonczelistom rozpocząć ich karierę. Jest on wspierany przez Fundację Pau Casalsa, pod patronatem wdowy po Casalsie. Jedną z nagród jest wykorzystanie pięknej wiolonczeli, która była własnością Casalsa.