Gondwana

Historia nazwy

Gondwana została nazwana przez austriackiego naukowca Eduarda Suessa. Nazwał on superkontynent na cześć regionu Gondwany w środkowo-północnych Indiach. Nazwa pochodzi od sanskryckiego słowa "gondavana", które oznacza "las Gondów". (Gondowie to grupa ludzi, która zamieszkuje obszar Gondwany w Indiach).

Przymiotnik gondwański jest często używany w biogeografii do opisywania miejsc, w których żyją różne organizmy. Jest on najczęściej używany, gdy organizmy żyją tylko w dwóch lub więcej z obecnie oddzielonych regionów, które kiedyś były częścią Gondwany, w tym flory Antarktydy. Na przykład Proteaceae, rodzina roślin, żyje tylko w południowej Ameryce Południowej, Południowej Afryce i Australii. Nazywa się to "rozmieszczeniem gondwańskim" (co oznacza, że Proteaceae żyją tylko na obszarach, które kiedyś były częścią Gondwany). Ten wzór pokazuje, że Proteaceae istnieją od bardzo dawna - od czasów, gdy istniała Gondwana.

Dowody na rozmieszczenie roślin i zwierząt wspierały idee dwóch naukowców: Alfreda Russela Wallace'a i Alfreda Wegenera. Wallace tłumaczył rozmieszczenie geograficzne jako wynik ewolucji. Wegener użył rozmieszczenia geograficznego jako dowodu na dryf kontynentalny.

Nothofagus to rodzaj roślin, który wykazuje gondwańskie rozmieszczenie. Po raz pierwszy pojawił się w Gondwanie i nadal występuje w części Australii, Nowej Zelandii, Nowej Kaledonii i Chile. Skamieniałości zostały niedawno odnalezione również na Antarktydzie.

Rozpad Gondwany

Między 160 a 23 milionami lat temu rozpadła się Gondwana. Około 160 milionów lat temu Afryka oddzieliła się od Antarktydy. Następnie oddzieliła się od subkontynentu indyjskiego, we wczesnej kredzie (około 125 milionów lat temu).

Około 65 milionów lat temu Antarktyda (wtedy połączona z Australią) nadal miała klimat tropikalny do subtropikalnego, z fauną marsupialną. Około 40 milionów lat temu, Australia-Nowa Gwinea oddzieliła się od Antarktydy. To pozwoliło prądom równoleżnikowym oddzielić Antarktydę od Australii, a na Antarktydzie zaczął pojawiać się pierwszy lód.

Podczas wymierania w Eocenie-Oligocenie, około 34 milionów lat temu, poziom dwutlenku węgla wynosił około 760 części na milion. Zmniejszał się on z wcześniejszych poziomów, które wynosiły tysiące części na milion.

Około 23 milionów lat temu pomiędzy Antarktydą a Ameryką Południową otworzyło się Przejście Drake'a, co spowodowało powstanie Antarktycznego Prądu Okołobiegunowego, który całkowicie odizolował Antarktydę. Modele zmian sugerują, że coraz ważniejszy stawał się malejący poziom dwutlenku węgla. Lód zaczął rozprzestrzeniać się po Antarktydzie, zastępując lasy, które wcześniej pokrywały kontynent. Od około 15 milionów lat temu Antarktyda jest w większości pokryta lodem. Około sześć milionów lat temu pokrywa lodowa Antarktydy osiągnęła rozmiary, jakie ma dzisiaj.

Zatopione dawne ziemie

Na Oceanie Indyjskim, na zachód od Australii, znajduje się kilka zanurzonych (podwodnych) lądów. Znajdują się one pod wodą na głębokości ponad 1,5 kilometra (0,93 mili). Ich skały pokazują, że były one kiedyś częścią Gondwany. Nie są to typy skał, które zwykle znajdują się w oceanie, jak bazalt. Zamiast tego, są to typowe skały lądowe, takie jak granit, piaskowiec i gnejs. Mają one również typ skamieniałości, które obecnie znajdują się na obszarach kontynentalnych. Ostatnio dwie z tych zatopionych wysp zostały znalezione na zachód od Perth w Zachodniej Australii. Wyspy te są prawie wielkości Tasmanii i mają płaskie szczyty. To pokazuje, że kiedyś były one na poziomie morza, zanim zostały zatopione pod wodą. Pokazuje to również, że kiedy Indie zaczęły odrywać się od Australazji we wczesnej kredzie, wyspy te stanowiły część ostatniego ogniwa łączącego dwa dzisiejsze kontynenty.

Płaskowyż Naturaliste

Płaskowyż Naturaliste to zatopiony ląd u wybrzeży Australii Zachodniej. Jego powierzchnia wynosi 90 000 kilometrów kwadratowych (34 749 mil kwadratowych).

Płaskowyż Naturaliste może zawierać złoża ropy naftowej. Kiedy w erze mezozoicznej znajdował się on nad lądem, panował tam klimat tropikalny, który mógł być idealny do tworzenia węgla, ropy i gazu ziemnego.

Mikrokontinent Kerguelen

Płaskowyż Kerguelen jest zatopionym mikrokontynentem w południowej części Oceanu Indyjskiego. Znajduje się on około 3000 kilometrów (1900 mil) na południowy zachód od Australii i rozciąga się na ponad 2200 kilometrów (1400 mil) w kierunku północno-zachodnio-południowo-wschodnim. Znajduje się pod głęboką wodą, ale niewielka część płaskowyżu znajduje się nad poziomem morza, tworząc australijskie Wyspy Heard i McDonald oraz francuskie Wyspy Kerguelena. Wyspy te są częścią dużej prowincji ignejskiej (LIP), która rozpoczęła się, gdy Gondwana zaczęła się rozpadać, 130 milionów lat temu w okresie dolnej kredy.

Aktywność wulkaniczna występuje czasami na wyspach Heard i McDonald.