Jezioro łabędzie

Opowieść o balecie

Akt 1: 1. Scène - kurtyna wstaje na przyjęciu urodzinowym księcia Sigurda. On ma 21 lat. Następnego wieczoru odbędzie się wielki bal. Ma wybrać pannę młodą z sześciu odwiedzających księżniczek. Wolfgang, jego opiekun, wprowadza bandę chłopów do wesołych miasteczek. 2. Valse. 3. Scène. Królowa Matka wchodzi. Uważa, że Zygfryd jest frywolny. Królowa Matka wychodzi. Benno zachęca księcia do dalszej zabawy. 4. Pas de trois. -Tańce dla chłopów. 5. Pas de de deux. -Taniec dla chłopów. 5. -Tańce dla wesołków. 6. Pas d'action. -Wolfgang jest pijany i zawala się. 7. Sujet. -Słońce zachodzi. Siegfried sugeruje ostatni taniec. 8. Danse des coupes. -Wesołkowie tańczą poloneza trzymającego swoje kielichy. 9. Finał. - Stado łabędzi leci nad głową. Benno proponuje polowanie. Książę się zgadza. Wyruszają.

Akt 2: 10. Scène. -Widać jezioro mieniące się w świetle księżyca. Sigurd i jego przyjaciele obserwują stado łabędzi szybujących po powierzchni jeziora. 11. Scène. Scène. -Łowcy celują. Ptaki zamieniają się w pokojówki. Ich przywódca pyta Sigurda, dlaczego ich niepokoi. Mówi, że jest księżniczką Odette. Ona i jej towarzysze zostali zamienieni w łabędzie przez jej niegodziwą macochę. Pilnuje ich towarzysz jej macochy Von Rothbart w przebraniu sowy. Tylko ślubowanie małżeńskie może złamać zaklęcie, które utrzymuje jej łabędź za dnia, a pannę w nocy. 12. Scène. -Zygfryd mówi, że kocha Odette. Obiecuje, że przyjdzie na jutrzejszy bal. Ostrzega go, że jej macocha jest bardzo niebezpieczna. 13. Danse des cygnes. 14 Scène. - Przerwy świtowe. Odette i jej przyjaciele wracają do jeziora jako łabędzie.

Akt 3: Goście przybywają do zamku Zygfryda w celu wybrania panny młodej księcia. 16. Danse du corps de balet and des nains. -Wszyscy tańczą, w tym grupa krasnali. 17. Scène. -Sortie des invités et la Valse. Sześć księżniczek przybywa. 18. Scène. Scène. Sigurd nie wybiera panny młodej spośród sześciu księżniczek. Von Rothbart wchodzi ze swoją córką Odile. Ona jest przebrana za Odette. 19. Pas de six. Księżniczki tańczą. 20. Danse hongroise. 21. Danse espagnole. 22. Danse napolitaine. 23. Danse Mazurka. 24. Scène. -Sigurd wybiera Odile jako swoją narzeczoną, wierząc, że jest Odette. Von Rothbart ucieka z sali jako sowa. Sigurd spieszy się w noc, by znaleźć Odette.

• Czajkowski umieścił później pas de deux w akcie 3, który jest znany jako "Czarny Łabędź pas de deux".

Akt 4: 25. Entr'acte. 26. Scène. -Przyjaciele Odette czekają na jej powrót do jeziora. 27. Danse des petits cygnes. 28. Scène. Odette zapada się w ramiona swoich towarzyszy. Mówi im, co się stało. Wznosi się burza. Zygfryd dociera do Odette. 29. Finał Scène'a. -Błaga ją, by mu wybaczyła. Ona umiera z żalu w jego ramionach. Rzuca jej koronę na wody. Fale go przytłaczają. Widzimy łabędzie szybujące w poprzek jeziora.

Libretto i wynik

W 1871 roku Czajkowski wraz z siostrą Aleksandrą Dawydową mijał lato na Ukrainie. To właśnie w jej domu w Kamence napisał krótki balet o łabędziach dla jej dzieci. Opowieść o balecie oparta była na niemieckiej bajce "Jezioro łabędzie". Czajkowski wykorzystał motyw muzyczny z tego baletu dla dzieci w dojrzałym Jeziorze Łabędzi. Niewiele jeszcze wiadomo o tym balecie dla dzieci.

W 1875 roku Vladimir Begitchev poprosił Czajkowskiego o napisanie baletu o łabędziach. Begitchev był urzędnikiem odpowiedzialnym za repertuar teatrów cesarskich. Czajkowski przyjął jego zaproszenie do napisania baletu. Powiedział Rimskiemu-Korsakowowi: "Przyjąłem pracę, częściowo dlatego, że chcę pieniędzy, ale również dlatego, że od dawna chciałem spróbować swoich sił w tej muzyce". W sierpniu ukończył szkice do dwóch aktów. Balet ukończył 10 kwietnia 1876 roku.

Nie wiadomo, kto napisał libretto baletu. Zarówno Żebiczow, jak i tancerz Wasyl Geltzer zostali zaliczeni do programu. Prawdopodobnie oparli go na rozmowach z artystami, którzy spotkali się w salonie Żegiczowa. Wykorzystali także opowieści z Volksmärchen der Deutschen Johanna Musäusa (1782-86), zbioru niemieckich bajek i ludowych.

Skład

Czajkowski nie miał żadnego doświadczenia w pisaniu muzyki baletowej dla teatru zawodowego, kiedy przyjął zaproszenie Żebiczowa. W 1875 roku rozpoczął pracę nad Jeziorem Łabędzim. Był to jego pierwszy balet. Studiował muzykę baletową innych pisarzy. Lubił muzykę i balety Leo Delibesa. Czajkowski uważał, że muzyka Delibesa jest ładna i melodyjna. Jednak Czajkowski oparłby jezioro Łabędziego na skali symfonicznej. Pisanie muzyki do Swan Lake było dla Czajkowskiego sposobem na uniknięcie rzeczywistości bycia homoseksualistą w carskiej Rosji. Rosja była państwem represyjnym. Homoseksualiści byli wysyłani do więzienia, wygnani lub wygnani. Symfonie nie łagodziły stresu, jaki wywoływała muzyka baletowa; musiał włożyć zbyt wiele swojego życia wewnętrznego w symfonie. W maju 1875 roku zatrudniono go do napisania "Jeziora Łabędziego". Muzykę ukończył w kwietniu 1876 roku. Urzędnik odpowiedzialny za muzykę w Teatrze Bolszoj uważał, że muzyka Czajkowskiego jest niezrozumiała. Motywem przewodnim małej muzyki baletowej Czajkowskiego dla jego siostrzenic i bratanków stała się "Pieśń o łabędziach". Czajkowski użył tego motywu przewodniego w Jeziorze Łabędzim.

Postacie w balecie

• Odette, Łabędzia Księżniczka. Odette jest łabędziem za dnia (jak jej siostra łabędzie) i panną w nocy. Pojawia się w Dziejach 2 i 4, a bardzo krótko w Akcie 3.
• Książę Sigurd, kochanek Odette'a. Książę Zygfryd zakochuje się w Odette i obiecuje, że będzie jej wierny na zawsze. Zdradza Odettę przez przypadek. Pojawia się we wszystkich czterech aktach.
• Von Rothbart, jest magikiem, który trzyma Odette i jej siostrę łabędzie uwięzione w magicznym zaklęciu. Przyjmuje kształt sowy. Zostaje pokonany na końcu baletu. Pojawia się w aktach 2, 3 i 4. Czasami nazywa się go Rotbart. Jego imię oznacza "Czerwona Broda".
• Odile, córka Von Rothbart'a. Ona jest przebrana za Odette. Ona wrabia księcia w obietnicę miłości do niej na balu, a czyniąc to, książę zdradza Odette. Pojawia się tylko w akcie 3. Czasami baletnica grająca Odettę występuje też w roli Odile.
• Wolfgang, opiekun księcia. Wolfgang zazwyczaj pojawia się w Akcie 1. Upija się na winie. Pojawia się w Akcie 1 i 3.
• Benno, przyjaciel księcia. Benno sugeruje księciu i jego przyjaciołom, że polują na łabędzie w Akcie 1. Benno pojawia się w Akcie 1 i 3.
• Królowa Matka, matka Sigurda. Królowa Matka chce, żeby jej syn wybrał pannę młodą. Zazwyczaj daje mu kuszę jako prezent urodzinowy w Akcie 1. Pojawia się w Akcie 1 i 3. Królowa Matka to rola pantomimiczna.

Pavel Gerdt jako książę Zygfryd w odrodzeniu Petersburga w 1895 r.

Struktura baletu

• Uwertura

Akt 1

• No.1: Scène
• Nie.2: Valse (Waltz)
• No.3: Scène
• Nr 4: Pas de trois
• Nr 5: Pas de deux
• Nr 6: Pas d'action
• Nr 7: Sujet
• No.8: Danses des couppes {Goblet Dance}
• No.9: Finał

Akt 2

• No.10: Scène
• No.11: Scène
• No.12: Scène
• Nr 13: Danses des cygnes
• No.14: Scène

Ustawa 3

• Nr 16: Danse du corps de ballet and des nains (Taniec dla trupów baletowych i krasnali)
• No.17: Scena - Przyjazd gości i Walc
• No.18: Scène
• No.19: Pas de six (taniec dla sześciu księżniczek)
• No.20: Danse hongroise (taniec węgierski)
• Nr 21: Danse espangnole (taniec hiszpański)
• No.22: Danse napolitaine (taniec neapolitański)
• Nr 23: Danse Mazurka (Mazurek)
• No.24: Scène
• W pewnym momencie po pierwszym przedstawieniu Czajkowski wstawił po Mazurku spektakularne pas de deux (obecnie nazywane Czarnym Łabędziem pas de deux).

Ustawa 4

• No.25: Entr'acte
• No.26: Scène
• No.27: Danse des petits cygnes (Taniec małych łabędzi)
• No.28: Scène
• No.29: Finał Scène

Pierina Legnani jako Odette w odrodzeniu Petersburga, 1895 r.

Muzyka

John Warrack zwraca uwagę, że Czajkowski włożył dramat w opowieść do muzyki: "Robiąc z B kluczem tragedii, inicjuje muzyczną "akcję", w której mroczne siły Rothbart'a mają tendencję do przeciągania tonacji w dół do bardziej pochlebnych kluczy. Główna akcja, z drugiej strony, leży w kluczowym obszarze A." Czajkowski zrównoważył wszystkie muzyczne elementy dzieła. "Rozproszenia są w jego najlżejszej, najbardziej pociągającej manierze muzycznej" - pisze Warrack - "Tańce, które jeszcze bardziej rozbudowują fabułę, mają raczej większą treść muzyczną, podczas gdy sceny narracji i akcji są w tym, co zostało uznane za jego "symfoniczną" manierę". Krytycy twierdzą, że muzyka Czajkowskiego była "zbyt hałaśliwa, zbyt "wagnerowska" i zbyt symfoniczna".

"Taniec małych łabędzi" z aktu 4.

Pierwsze przedstawienie

Próby nad Jeziorem Łabędzim rozpoczęły się zanim Czajkowski ukończył partyturę i trwały ponad 11 miesięcy. Wszyscy zaangażowani w produkcję nigdy nie słyszeli tak skomplikowanej partytury do baletu. Muzykę określili jako "niezrównoważoną". Nawet dyrygent w rozpaczy nad muzyką rzucił ręce do góry.

Choreograf Julius Reisinger był niekompetentny, a scenografom brakowało spójności, ponieważ zostały zaprojektowane przez trzech różnych mężczyzn. Ponadto Teatr Bolszoj cierpiał w tym czasie z powodu problemów, w tym braku baletmistrza, który potrafiłby stworzyć spektakl oparty na partyturze. Rolę Odety powierzono nie tancerzowi pierwszego stopnia, lecz talentowi drugiego stopnia. Przyczyna mogła być polityczna.

Pierwsze przedstawienie Jeziora Łabędziego odbyło się 4 marca 1877 roku w Teatrze Bolszoj w Moskwie. Julius Reisinger zaprojektował tańce. Pauline Karpakova tańczyła Odettę. Wrzuciła do Jeziora Łabędzia kilka numerów, które podobały jej się z innych baletów. Balet był porażką. W 1883 roku Bolszoj zrzucił balet z jego repertuaru. W tym czasie zestawy się rozpadały. Dopiero w 1901 roku Aleksander Gorsky wystawił nową produkcję "Jeziora Łabędziego" dla "Bolszoj".

Co ludzie myśleli o balecie

Palety Czajkowskiego

Jezioro Łabędzie (1877) The Sleeping Beauty (1890) Dziadek do orzechów (1892)

·         v ·         t ·         e

Pierwszy występ Swan Lake był katastrofą. Herman Laroche napisał: "Muszę powiedzieć, że nigdy nie widziałem gorszej prezentacji na scenie bolszojskiej. Kostiumy, wystrój i maszyny nie kryły w sobie co najmniej pustki w tańcach. Żaden baletoman nie wyszedł z tego nawet na pięć minut przyjemności." Chwalił muzykę. Napisał, że Czajkowski był "w doskonałym humorze... był w pełni u szczytu swego geniuszu." Brat Czajkowskiego, Modest, napisał: "Bieda przedstawienia, czyli wystrój i kostiumy, brak wybitnych wykonawców, słabość wyobraźni Mistrza Baletu i wreszcie orkiestry... wszystko to razem pozwoliło [Czajkowskiemu] z uzasadnionych powodów zrzucić winę za niepowodzenie na innych". Balet odniósł jednak umiarkowany sukces wśród widzów teatru. Został zaprezentowany 33 razy między swoją premierą w Bolszoj w 1877 roku a ostatnim wykonaniem w 1883 roku.

Peterburg rewizja, 1895

Czajkowski zmarł 6 listopada 1893 roku. Po jego śmierci ludzie zaczęli bardziej interesować się jego muzyką. Lew Iwanow był asystentem mistrza baletu w Teatrze Mariinsky'ego w Petersburgu. Projektował nowe tańce do Aktu 2. Akt ten został zaprezentowany 1 marca 1894 roku na koncercie w Mariinsky'm dla uczczenia pamięci Czajkowskiego. Pierina Legnani tańczyła Odettę. Zrewidowany akt odniósł wielki sukces. Został on zaprezentowany ponownie z jeszcze większym sukcesem. Marius Petipa był mistrzem baletu w Mariinskim. Był pod wrażeniem sukcesu tych dwóch prezentacji. Podjął decyzję o wystawieniu całego baletu u Maryjskiego. Zaprojektował tańce do Dziejów 1 i 3, a Iwanow zaprojektował tańce do Dziejów 2 i 4.

Riccardo Drigo był dyrygentem orkiestry Mariinsky'ego. Zrzucił kilka numerów z baletu. Zadyrygował trzy numery fortepianu z op. 72 Czajkowskiego. Następnie włożył je do baletu. Te trzy numery to "L'Espiègle", "Valse Bluette" i "Un poco di Chopin". Następnie umieścił numer w akcie 3, który być może sam napisał.

Brat Czajkowskiego, Modest, zmienił trochę historię baletu na potrzeby rewizji. Nadał baletowi szczęśliwe zakończenie. Nowe Jezioro Łabędzie zaprezentowano 27 stycznia 1895 roku w Mariinsky. Pierina Legnani tańczyła zarówno Odettę jak i Odile. Balet okazał się wielkim sukcesem. Ta wersja baletu jest tą powszechnie oglądaną dzisiaj.

Teatr Mariinsky, St. Petersburg

Trzydzieści dwa fouety w turnieju

Jezioro Łabędzie słynne jest z 32 fouettés en tournant w akcie 3. Fouety te są tańczone na końcu "Czarnego Łabędzia" pas de deux przez ballerinę grającą w Odile. Pas był następstwem myśli Czajkowskiego. Nie została ona włączona do pierwotnej produkcji. Składa się z adagia otwierającego, po którym następuje wariacja dla tancerza płci męskiej. Po nim następuje wariacja dla balleriny. Całość kończy się energicznym ruchem dla obu tancerzy, który zawiera fouety. PierinaLegnani po raz pierwszy zatańczyła fouety w Mariinsky'm spektaklu z 1895 roku. Baletnicy nie mieli pewności co do 32 fouetów. Niektórzy myśleli, że to tylko wyczyn kaskaderski. Inni uważali je za ekscytujące. Ci baletnicy chodzili na każde przedstawienie, aby policzyć liczbę obrotów.

Tancerka wykonująca fouettés en tournant

Inne wczesne produkcje

Jezioro Łabędzia stało się znane w Europie i Stanach Zjednoczonych niedługo po tym, jak w 1895 roku w Mariinsky Theatre zaprezentowano jego poprawioną wersję. Po raz pierwszy zostało ono zaprezentowane w Europie w Pradze w czerwcu 1907 roku. Po raz pierwszy została zaprezentowana w Stanach Zjednoczonych w Metropolitan Opera House w grudniu 1911 roku. W 1911 r. Diagilev's Ballets Russes zaprezentował w Londynie dwuaktowe Jezioro Łabędzie. W 1925 roku Ballets Russes zaprezentował w Londynie jednoaktową wersję Ballets Russes. Kompletne Jezioro Łabędzie prezentowane było po raz pierwszy w Anglii przez Sadler's Wells Ballet w listopadzie 1934 roku. Do baletów przedstawiających Odettę należą Matylda Kchessinska, Anna Pavlova i Margot Fonteyn. Pavel Gerdt był księciem Zygfryda z produkcji petersburskiej 1895 roku. Również Niżyński i Rudolf Nurejew występowali jako książę Zygfryd.

Jezioro Łabędzie (Republika Czeska, 2009)

Struktura

Wynik użyty w tym porównaniu jest wynikiem Czajkowskiego. Może się ona różnić od partytury Riccardo Drigo, która jest zazwyczaj wykonywana dzisiaj. Tytuły dla każdego numeru pochodzą z oryginalnej opublikowanej partytury. Niektóre z numerów są zatytułowane po prostu jako muzyczne wskazówki, te, które nie są przetłumaczone z oryginalnych francuskich tytułów.

Wprowadzenie

Moderato assai - Allegro non troppo - Tempo I

Akt I

Nr 1 Scène: Allegro giusto

Nr 2 Walca: Tempo di valse

Nr 3 Scène: Allegro moderato

Nr 4 Pas de trois

I. Intrada (lub Entrée): Allegro

II. Andante sostenuto

III. Allegro semplice, Presto

IV. Moderato

V. Allegro .

VI. Coda: Allegro vivace

Nr 5 Pas de deux dla Dwóch Wesołków (numer ten został później zamodelowany na Czarny Łabędź Pas de Deux)

I. Tempo di valse ma non troppo vivo, quasi moderato

II. Andante - Allegro

III. Tempo di valse

IV. Coda: Allegro molto vivace

Nr 6. Pas d'action: Andantino quasi moderato - Allegro

Nr 7 Sujet (Wprowadzenie do Tańca z Gobletami)

Nr 8. Taniec z Gobletami: Tempo di polacca

No. 9 Finał: Sujet, Andante

Akt II

Nie. 10 Scène: Moderato

Nie. 11 Scène: Allegro moderato, Moderato, Allegro vivo

No. 12 Scène: Allegro, Moderato assai quasi andante

Nr 13 Tańce łabędzi

I. Tempo di valse

II. Moderato assai

III. Tempo di valse

IV. Allegro moderato (numer ten stał się później słynnym Tańcem małych łabędzi)

V. Pas d'action: Andante, Andante non troppo, Allegro (materiał pożyczony od Undina)

VI. Tempo di valse

VII. Coda: Allegro vivo

Nr 14 Scène: Moderato

Akt III

Nr 15 Scène: Marzec - Allegro giusto

Nr 16 Ballabile: Taniec Korpusu Baletu i Krasnoludków: Moderato assai, Allegro vivo

Nr 17 Wejście Gości i Walc: Allegro, Tempo di valse

Nie. 18 Scène: Allegro, Allegro giusto

Nr 19 Grand Pas de 6.

I. Intrada (lub Entrée): Moderato assai

II. Zmiana 1: Allegro

III. Wariacja 2: Andante con moto

IV. Wariacja 3: Moderato

V. Wariacja 4: Allegro

VI. Wariacja 5: Moderato, Allegro semplice

VII. Grand Coda: Allegro molto

Załącznik I

Pas de deux dla madame Anny Sobeshchańskiej wykonany z oryginalnej muzyki Léona Minkusa (AKA Czajkowskiego Pas de Deux)

Nie. 20 Taniec węgierski: Czardas - Moderato assai, Allegro moderato, Vivace

Załącznik II

No. 20a Russian Dance for Mlle. Pelageya Karpakova: Moderato, Andante semplice, Allegro vivo, Presto

Nr 21 Taniec hiszpański: Allegro non troppo (Tempo di bolero)

Nr 22 Taniec neapolitański/wenecki: Allegro moderato, Andantino quasi moderato, Presto

Nr 23 Mazurka: Tempo di mazurka

Nie. 24 Scène: Allegro, Tempo di valse, Allegro vivo

Akt IV

Nr 25 Entr'acte: Moderato

Nie. 26 Scène: Allegro non troppo

Nr 27 Taniec Małych Łabędziarzy: Moderato

Nie. 28 Scène: Allegro agitato, Molto meno mosso, Allegro vivace

Nie. 29 finał Scène: Andante, Allegro, Alla breve, Moderato e maestoso, Moderato