Leitmotiv
Motyw przewodni (wymawiane [ˈlaɪːt.motyw], "LITE-mow-teef") (również przeliterowany motyw przewodni), to niemieckie słowo oznaczające motyw przewodni. Jest to trochę muzyczny temat, który często powtarza się w utworze muzycznym, bardzo często w operze. Motyw przewodni jest związany w muzycznej opowieści z osobą, rzeczą lub ideą. Motywem przewodnim może być krótka melodia, ale może to być również rytm lub po prostu akord.
Słowo "motyw przewodni" jest czasami używane w innych rzeczach, takich jak literatura. W książce może to być pomysł, który pojawia się w trakcie opowiadania. Może być również używany w filmach lub grach wideo.
Słowo "motyw przewodni" jest szczególnie kojarzone z operami Richarda Wagnera. Motyw przewodni pomaga uczynić historię dramatyczną i połączyć ją w całość, ponieważ sprawia, że muzyka jest łatwiejsza do zrozumienia. Czasami motyw przewodni zmienia się w czasie trwania opery, gdy zmienia się charakter. Za pomocą motywów przewodnich można uzyskać różne efekty dramatyczne. Na przykład, motyw przewodni może być odtwarzany przed pojawieniem się postaci na scenie, dzięki czemu publiczność będzie wiedziała, kto nadchodzi, zanim aktor zostanie zauważony. Trzy przykłady motywów przewodnich z Ring Cycle Der Ring des Nibelungen Wagnera to: motyw przewodni dla głównego boga Wotana (osoba), motyw przewodni dla Tarnhelma, hełm niewidzialny, (rzecz) oraz motyw przewodni dla Wyrzeczenia się Miłości (idea).
Zastosowanie motywu przewodniego nie było zupełnie nowe w XIX wieku. Na przykład: pierwsze cztery nuty V Symfonii Beethovena są wykorzystywane jako motyw przewodni w całej symfonii. Jednak to Carl Maria von Weber po raz pierwszy wykorzystał go w swoich operach. Krytyk muzyczny F. W. Jähns użył tego słowa na określenie twórczości Webera. Hector Berlioz napisał symfonię nazwaną Symphonie Fantastique, która ma melodię, którą nazwał idée fixe ("ustalona idea"), aby przedstawić miłość między dwoma bohaterami.
Wagner właściwie nie użył słowa "motyw przewodni". Wolał nazywać takie tematy "Grundthema" (podstawowa idea) lub po prostu "Motyw". Niektórzy, jak np. Eduard Hanslick, który nie lubił muzyki Wagnera, uważali, że użycie przez Wagnera motywów przewodnich czyni muzykę zbyt prostą. Claude Debussy powiedział, że używanie motywów przewodnich w operach jest jak posiadanie świata, w którym szaleńcy zawsze używają "wizytówek", aby się przedstawić, a następnie zaczynają śpiewać swoje imiona, aby mieć pewność, że wszyscy wiedzą, co się dzieje.
Richard Strauss w swoich operach, Elgar w oratoriach The Kingdom i The Apostles czy Alban Berg w operze Lulu.
Motywy przewodnie lub motywy muzyczne są również wykorzystywane do dramatyzowania filmów. Na przykład, słynny motyw Szczęki używa motywu przewodniego dla rekina.
Pytania i odpowiedzi
P: Jaka jest zasada przewodnia?
O: Motyw przewodni to mały temat muzyczny, który często powtarza się w utworze muzycznym, zazwyczaj w operze. Może odnosić się do osoby, rzeczy lub idei i pomaga nadać historii dramaturgię i powiązać ją w całość.
P: Kto jako pierwszy używał w swoich operach wielu motywów przewodnich?
O: Carl Maria von Weber był pierwszym kompozytorem, który wykorzystał w swoich operach wiele motywów przewodnich.
P: Jak Wagner odnosił się do takich tematów?
O: Wagner wolał nazywać te tematy "Grundthema" (podstawowa idea) lub po prostu "Motiv".
P: Jakie są przykłady motywów przewodnich w cyklu Pierścień Nibelungów Wagnera?
O: Trzy przykłady motywów przewodnich z tego dzieła to motyw przewodni głównego boga Wotana (osoba), motyw przewodni Tarnhelma, hełmu niewidzialności (rzecz) i motyw przewodni wyrzeczenia się miłości (idea).
P: Czy istnieją inni kompozytorzy, którzy stosowali podobne techniki?
O: Tak, wielu innych kompozytorów stosowało w swoich dziełach podobne techniki, jak Richard Strauss w swoich operach, Elgar w oratoriach The Kingdom i The Apostles czy Alban Berg w swojej operze Lulu. Motywy przewodnie lub tematy muzyczne są również wykorzystywane w dramatyzacji filmów. Na przykład słynny temat Jaws wykorzystuje motyw przewodni rekina.
P: Czy ta technika jest nowa?
O: Nie, ta technika nie była zupełnie nowa, gdy Wagner spopularyzował ją w XIX wieku; Beethoven wykorzystał ją już jako motyw w swojej V Symfonii.
