Środki krwiopochodne
Środki krwiopochodne to trujące substancje chemiczne. Uniemożliwiają one krwi danej osoby zatrzymanie tlenu i dostarczenie go do reszty ciała. Każda część ciała potrzebuje tlenu, aby przeżyć. Środki krwiopochodne mogą powodować zagrażające życiu objawy, takie jak drgawki lub śpiączka, które występują, ponieważ mózg nie otrzymuje wystarczającej ilości tlenu. W wystarczająco dużych dawkach, środki krwiopochodne mogą spowodować uduszenie się osoby.
Jeżeli środki krwiopochodne są stosowane celowo w celu zabicia wielu osób, stanowią broń masowego rażenia (BMR).
Najczęściej spotykane rodzaje środków krwiopochodnych to związki chemiczne, w skład których wchodzi cyjanek. Jednak inne środki krwiopochodne oparte są na arsenie.
Jak działają
Zazwyczaj krwiobieg przenosi tlen z powietrza, którym oddychamy, do całego ciała. Komórki ciała potrzebują tlenu, aby przeżyć, a także muszą pozbyć się dwutlenku węgla. (Dwutlenek węgla pozostaje po tym, jak komórki wytwarzają energię; zbyt duża jego ilość jest trująca). Zazwyczaj komórki pobierają tlen z krwiobiegu i wysyłają dwutlenek węgla do krwiobiegu. Nazywa się to wymianą gazową.
Środki krwiopochodne uniemożliwiają wymianę gazową. Nie dopuszczają tlenu do komórek ciała. Bez tlenu komórki umierają. Jeśli dana osoba otrzyma wystarczająco dużą dawkę środka krwiopochodnego, udusi się, ponieważ tlen, który wdycha, nie może dostać się do komórek ciała.
Plakat armii amerykańskiej dotyczący fosgenu z czasów II wojny światowej
Ekspozycja
"Ekspozycja" oznacza, że substancja chemiczna dotknęła lub dostała się do ciała danej osoby. Osoba ta została "wystawiona" na działanie tej substancji chemicznej. Większość ludzi, którzy są narażeni na działanie środków krwi wdycha lub połyka substancję chemiczną. Może się to zdarzyć przypadkowo lub celowo.
Na przykład, w dymie papierosowym i w dymie z wielu pożarów budynków znajdują się związki cyjanku. Związki cyjanku i arsina są również stosowane w pestycydach. Większość przypadków narażenia na arsynę zdarza się przypadkowo u osób pracujących w pobliżu tych chemikaliów.
Zazwyczaj, gdy środki krwiopochodne są używane jako broń masowego rażenia, są one rozpylane w powietrzu, więc ludzie będą je wdychać.
Oznaki i objawy
Gdy dana osoba jest narażona na kontakt z czynnikiem krwiopochodnym, objawy będą zależały od kilku czynników:
- Jaką ilość środka krwi wdychała lub połykała dana osoba (jest to tzw. stężenie)
- Jak długo dana osoba była narażona na kontakt z czynnikiem krwiopochodnym (czas trwania)
Jeśli dana osoba jest narażona na działanie niewielkiej ilości czynnika krwiopochodnego, objawy mogą nie zagrażać jej życiu. Na przykład, może być zdezorientowana, bardzo zmęczona, mieć bóle głowy, nudności i wymioty.
Jednakże, jeśli osoba jest narażona na dużą dawkę czynnika krwi, mogą wystąpić znacznie poważniejsze objawy, w tym:
- Napady drgawek (spowodowane niedostatecznym dotlenieniem mózgu)
- Paraliż
- Arytmia serca (spowodowana niedostatecznym dotlenieniem serca)
- Śpiączka (ponieważ mózg nie otrzymuje wystarczającej ilości tlenu, aby utrzymać osobę przytomną)
- Niewydolność oddechowa
Czynniki krwiopochodne działają bardzo szybko. Jeśli dana osoba otrzyma wystarczająco dużą dawkę, objawy zaczną występować już po kilku sekundach od narażenia. Może ona umrzeć w ciągu kilku minut - lub nawet sekund - z powodu niewydolności oddechowej.
Martwi żołnierze brytyjscy po niemieckim ataku gazowym, prawdopodobnie z użyciem fosgenu, podczas I wojny światowej
Leczenie
Istnieje kilka różnych antidotum na zatrucie cyjankiem. Zestaw antidotum na cyjanek stosowany najczęściej w Stanach Zjednoczonych zawiera trzy leki: azotyn amylu i azotyn sodu, które przyłączają się do cyjanku i zmieniają go w mniej niebezpieczną substancję chemiczną oraz tiosiarczan sodu, który zmienia cyjanek w nieszkodliwą substancję chemiczną, którą osoba może wydalić z moczem.
Forma witaminy B12, która jest wytwarzana przez bakterie, zwana hydroksokobalaminą, jest również antidotum na cyjanek. Zmienia ona cyjanek w zwykłą witaminę B12.
Nie ma antidotum na arsynę i fosgen. Personel medyczny może jedynie zapewnić "opiekę wspomagającą", co oznacza, że może jedynie leczyć objawy zatrucia arsyną. Na przykład, mogą podawać tlen przez maskę, podawać leki na zaburzenia rytmu serca i wykonywać dializy w przypadku niewydolności nerek.
Zastosowanie w wojnie i egzekucji
Pierwszym środkiem krwiopochodnym, który został użyty jako broń masowego rażenia był fosgen. Fosgen został po raz pierwszy użyty przez armię niemiecką do ataku na armię brytyjską w 1915 roku. Następnie fosgen był często używany podczas I wojny światowej. Kraje po obu stronach wojny - w tym Niemcy, Francja, Wielka Brytania i Stany Zjednoczone - używały fosgenu do atakowania żołnierzy wroga. Często mieszano go z chlorem, aby zabić więcej ludzi. Fosgen spowodował około 85% ze 100 000 zgonów spowodowanych przez gaz trujący w czasie wojny (w sumie około 85 000 zgonów).
W 1919 r. brytyjskie Królewskie Siły Powietrzne zrzuciły gaz arsenowy na żołnierzy bolszewickich podczas rosyjskiej wojny domowej.
Fosgen był również często używany przez Cesarską Armię Japońską przeciwko Chinom podczas drugiej wojny chińsko-japońskiej (1937-1945).
Podczas Holokaustu naziści używali cyjanowodoru w postaci Cyklonu B do zabijania ludzi w komorach gazowych w obozach zagłady i obozach koncentracyjnych.
Po odkryciu gazów nerwowych nie używano już tak często środków krwiopochodnych. Jednak w latach 80. Irak użył chlorku cyjanu przeciwko Iranowi w wojnie irańsko-irackiej.
Począwszy od 1924 roku, Stany Zjednoczone używają cyjanowodoru w komorach gazowych do egzekucji więźniów, którzy otrzymali karę śmierci. Większość stanów stosuje obecnie inne sposoby wykonywania egzekucji. Jednak egzekucja z użyciem cyjanowodoru jest nadal legalna w sześciu stanach.
Puste kanistry po Cyklonie B, znalezione w obozie koncentracyjnym Auschwitz
Powiązane strony
- Cyjanek
- Arsen
- Wojna chemiczna
- Broń chemiczna w I wojnie światowej
- Konwencja o zakazie broni chemicznej
Pytania i odpowiedzi
P: Co to jest środek krwiopochodny?
O: Środek krwiotwórczy to trująca substancja chemiczna, która sprawia, że krew człowieka nie jest w stanie zatrzymać tlenu i dostarczyć go do reszty organizmu.
P: Co się dzieje, gdy ktoś jest narażony na działanie środka krwiotwórczego?
O: Gdy ktoś jest narażony na działanie środka krwiotwórczego, może doświadczyć objawów zagrażających życiu, takich jak drgawki lub śpiączka, które występują, ponieważ mózg nie otrzymuje wystarczającej ilości tlenu. W odpowiednio dużych dawkach, ekspozycja na środek krwiopochodny może spowodować uduszenie.
P: W jaki sposób środki krwiopochodne są wykorzystywane jako broń masowego rażenia (BMR)?
O: Środki krwiopochodne są wykorzystywane jako broń masowego rażenia, gdy są celowo używane do zabicia wielu osób jednocześnie.
P: Jakie są najczęstsze rodzaje środków krwiotwórczych?
O: Najczęstszymi rodzajami środków krwiotwórczych są związki chemiczne, do których zalicza się cyjanek, a także inne związki na bazie arsenu.
P: Dlaczego po kontakcie z czynnikiem krwiopochodnym ludzie cierpią na drgawki lub śpiączkę?
O: Ludzie cierpią na drgawki lub śpiączkę po wystawieniu na działanie środka krwiotwórczego, ponieważ ich mózg nie otrzymuje wystarczającej ilości tlenu z powodu działania trucizny w krwiobiegu.
P: W jaki sposób narażenie na wysokie stężenie środka krwiotwórczego powoduje śmierć?
O: Narażenie na wysokie stężenie środka krwiotwórczego może spowodować śmierć przez uduszenie, ponieważ uniemożliwia on dotarcie tlenu do wszystkich części ciała.
