Mechaniczny Turek

Jak został zrobiony Turek

Maszyna miała naturalnej wielkości model ludzkiej głowy i ciała, umieszczony obok dużej drewnianej skrzyni. Modelka była ubrana w szaty otomańskie i nosiła turban. Jego lewe ramię trzymało długą fajkę do palenia. Duża skrzynka miała około trzech i pół stopy (110 cm) długości, dwóch stóp (60 cm) szerokości i dwóch i pół stopy (75 cm) wysokości. Na szczycie boksu znajdowała się szachownica o kwadratu około 18 cali. Z przodu boksu znajdowały się trzy drzwi, otwór i szuflada. Wewnątrz szuflady znajdował się biało-czerwony zestaw do gry w szachy z kości słoniowej.

Wnętrze pudełka było bardzo skomplikowane. Miało ono oszukać tych, którzy do niego zaglądali. Gdy otwierano lewe drzwi wejściowe, można było zobaczyć zegarki i tryby. Jeśli tylne drzwi boksu były otwarte w tym samym czasie, można było zobaczyć przez maszynę. Po drugiej stronie pudełka znajdowała się czerwona poduszka i kilka zdejmowanych części. Ten obszar dawał również dobrą widoczność przez maszynę. Pod szatami Turka znajdowały się jeszcze dwoje drzwi. Po ich otwarciu można było również zobaczyć części zegara z widokiem przez maszynę. Konstrukcja pozwalała prezenterce maszyny na otwarcie każdych drzwi dla publiczności, aby zachować złudzenie.

Jednak części zegara po lewej stronie i szuflada nie cofnęły się aż do tyłu pudełka. Poszły tylko jedną trzecią drogi. Dało to miejsce na przesuwne siedzenie, dzięki czemu osoba znajdująca się wewnątrz mogła przesuwać się z miejsca na miejsce. Oznacza to, że nie były one widoczne, gdy drzwi były otwierane. Przesuwanie siedziska powodowało, że fałszywe maszyny wsuwały się na jego miejsce, aby dalej ukrywać osobę znajdującą się wewnątrz pudełka.

Szachownica na górze pudełka była cienka. To pozwoliło na połączenie magnetyczne. Każdy element w zestawie do gry w szachy miał mały, mocny magnes połączony z jego podstawą. Po umieszczeniu na szachownicy elementy te przyciągały magnes przymocowany do sznurka pod ich miejscami na planszy. Osoba znajduj±ca się wewn±trz maszyny mogła widzieć, które kawałki przesuwaj± się tam, gdzie na szachownicy. Dno szachownicy miało również numer 1-64, dzięki czemu można było zobaczyć, które miejsca na planszy zostały dotknięte ruchem gracza. Magnesy zostały rozmieszczone tak, aby nie zostały dotknięte przez żadne magnesy na zewnątrz szachownicy. Kempelen pozwalał ludziom z widowni umieszczać duży magnes obok planszy, aby pokazać, że maszyna nie jest pod wpływem magnetyzmu.

Aby odwrócić uwagę publiczności, Turek przyszedł z małym drewnianym pudełkiem. Było ono umieszczone na górze pudełka. Kempelen zaglądał do małego pudełka podczas zabawy, sugerując, że steruje ono maszyną. Niektórzy uważali, że pudełko ma magiczne moce.

Wewnątrz boksu znajdowała się szachownica połączona z szeregiem dźwigni. Sterowały one lewym ramieniem modelu i mogły poruszać nim wokół szachownicy. Ramię można było przesuwać w górę i w dół, a obrót dźwigni otwierał i zamykał rękę Turka. W ten sposób można było chwycić elementy szachowe na planszy. Gdy Turek wykonywał ruch, maszyna wydawała odgłos zgodny z ruchem wskazówek zegara, co jeszcze bardziej zwiększało jej iluzję. Dźwignie sprawiały, że Turek miał różny wyraz twarzy. Później dodano skrzynkę głosową, dzięki czemu maszyna mogła powiedzieć "Échec!". (po francusku "check") podczas meczów.

Osoba wewnątrz i prowadzący na zewnątrz mogliby wysyłać sobie nawzajem wiadomości. Wewnątrz i na zewnątrz pudełka znajdowały się dwa mosiężne krążki z numerami. Płyty te można było obrócić na numer, który działał jako kod pomiędzy nimi.

Podpisany węglowy autoportret Kempelena, który zbudował Turka.


Rysunek Turka, przedstawiający otwarte drzwi i części robocze.


Przekrój Turka z Racknitza, pokazujący jak myślał, że człowiek siedzi w środku. Mylił się zarówno co do pozycji gracza, jak i wielkości maszyny.

Wystawa

Pierwsza wystawa Turków odbyła się w 1770 roku w pałacu Schönbrunn. Kempelen pokazał wszystkim, co zbudował. Otworzył drzwi i szuflady szafki, aby publiczność mogła zajrzeć do maszyny. Była ona wtedy gotowa do gry.

Turek użyłby białych kawałków i wykonałby pierwszy ruch. Pomiędzy ruchami jego lewe ramię siadało na poduszce. Turek mógłby kiwać głową dwa razy, jeśli groziłby królowej drugiego gracza, i trzy razy, gdy umieściłby króla w kratce. Jeśli drugi gracz wykonałby nielegalny ruch, Turk potrząsnąłby głową, odsunąłby kawałek do tyłu. Pierwszą osobą, która zagrała z Turkiem, był hrabia Ludwik von Cobenzl, austriacki dworzanin w pałacu. Został szybko pokonany.

Kolejną częścią występu była wycieczka rycerska, słynna szachowa układanka. Układanka wymaga od gracza, aby poruszał się rycerzem po szachownicy, dotykając po drodze każdego kwadratu. Podczas gdy większość ówczesnych doświadczonych szachistów nadal zmagała się z puzzlami, Turek potrafił z łatwością wykonywać ruchy. Osoba znajdująca się w środku miała potrzebną mapę ruchów.

Turek mógł również komunikować się z publicznością za pomocą tablicy ogłoszeń. Potrafił to robić w języku angielskim, francuskim i niemieckim. Carl Friedrich Hindenburg, matematyk uniwersytecki, spisał rozmowy w czasie pobytu Turka w Lipsku i opublikował je w 1789 r. jako Über den Schachspieler des Herrn von Kempelen und dessen Nachbildung (lub O Chessplayer Pana von Kempelen i jego Repliki). Pytania dotyczyły wieku Turka, stanu cywilnego i jego tajnego działania.

Wycieczka rycerska, rozwiązana przez Turka. Powstała zamknięta pętla pozwala na zakończenie zwiedzania z dowolnego punktu startowego na planszy.

Wycieczka po Europie

Zainteresowanie tą maszyną wzrosło w całej Europie. Kempelen był jednak bardziej zainteresowany innymi swoimi projektami i nie chciał pokazywać Turków. Powiedziałby ludziom, że to nie działa.  Po występach w pałacu Schönbrunn Turcy grali tylko sir Roberta Murraya Keitha, szkockiego szlachcica. Kempelen rozerwał maszynę na strzępy po meczu. Kempelen powiedział, że maszyna była "zwykłą bagatelą". Nie był zadowolony z jej popularności i wolałby kontynuować pracę nad maszynami parowymi i maszynami, które mogłyby mówić.

W 1781 r. cesarz Józef II nakazał Kempelen odbudować Turków i zawieźć ich do Wiednia z wizytą państwową Wielkiego Księcia Pawła Rosji. Było to tak udane, że wielki książę Paweł zaproponował Turkom wycieczkę po Europie. Kempelen niechętnie się zgodził.

Wycieczka rozpoczęła się w 1783 roku, rozpoczynając się we Francji. W Paryżu Turek przegrał mecz z Charlesem Godefroyem de La Tour d'Auvergne, księciem de Bouillon. Ludzie chcieli, aby Turek zagrał mecz z Francois-André Danican Philidor, najlepszym szachistą swoich czasów. Philidor wygrał, ale to była "jego najbardziej męcząca gra w szachy w historii!" Ostatni mecz Turka w Paryżu był przeciwko Benjaminowi Franklinowi, ambasadorowi Stanów Zjednoczonych we Francji. Franklin rozkoszował się grą z Turkiem i zatrzymał w swojej osobistej bibliotece egzemplarz książki Philipa Thicknesse'a "The Speaking Figure and the Automaton Chess Player, Exposed and Detected".

Po Paryżu, Kempelen przeniósł Turka do Londynu, gdzie był pokazywany codziennie w cenie pięciu szylingów. Grubas, sceptyk, próbował wytłumaczyć, że ta maszyna to tylko sztuczka. Powiedział, że Kempelen był "bardzo pomysłowym człowiekiem", ale Turek był wyrafinowanym oszustem. Myślał, że w maszynie jest małe dziecko. Turek był "skomplikowanym kawałkiem zegara... który jest niczym więcej, jak tylko jednym z wielu innych genialnych urządzeń, aby zmylić i zmylić obserwatorów".

Po roku pobytu w Londynie, Kempelen i Turk udali się do Lipska, Drezna i Amsterdamu. Po tym czasie maszyna była prawdopodobnie przechowywana w pałacu Schönbrunn przez 20 lat. Kempelen próbował ją sprzedać przed śmiercią. Zmarł w wieku 70 lat 26 marca 1804 roku.

François-André Danican Philidor wygrał mecz z Turkiem w Paryżu w 1793 r.

Mälzel i maszyna

W 1805 roku syn Kempelena sprzedał maszynę Johnowi Nepomukowi Mälzelowi, bawarskiemu muzykowi interesującemu się maszynami i urządzeniami. Mälzel zaprojektował rodzaj metronomu. Przed śmiercią Kempelena próbował kupić Turka, ale cena była zbyt wysoka. Mälzel musiał nauczyć się, jak działa maszyna i dokonać pewnych napraw. Chciał uczynić z Turka większe wyzwanie. 

W 1809 roku Napoleon I z Francji przybył do pałacu Schönbrunn, aby zagrać Turka. Przed rozpoczęciem gry, Turek, z ukrytym w środku Johannem Baptystą Allgaierem, pozdrowił Napoleona. W zaskakującym ruchu, Napoleon wykonał pierwszy ruch, zamiast pozwolić Turkowi na wykonanie pierwszego ruchu. Kiedy Napoleon próbował wykonać nielegalny ruch, Turek włożył kawałek z powrotem w swoje pierwotne miejsce i kontynuował grę. Po drugim nielegalnym ruchu, Turek wyjął kawałek z planszy. Kiedy Napoleon podjął trzecią próbę nielegalnego ruchu, Turek przewrócił ramię, odrzucając wszystkie kawałki z planszy. Napoleon był rozbawiony, a następnie zagrał w prawdziwą grę z maszyną. Po 19 ruchach Napoleon popchnął swojego króla, aby pokazać, że wiedział, że nie może wygrać, i poddał się. 

W 1811 roku Mälzel zabrał Turka do Mediolanu, aby pokazać Eugeniusza de Beauharnais, księcia Wenecji i wicekróla Włoch. Beauharnaisowi spodobało się to tak bardzo, że kupił Turka za 30.000 franków - trzy razy więcej niż Mälzel zapłacił - i przechował go przez cztery lata. W 1815 roku Mälzel pojechał do Beauharnais w Monachium i odkupił Turka. 

Mälzel zabrał Turka z powrotem do Paryża, gdzie zaprzyjaźnił się z wieloma czołowymi szachistami w Café de la Régence. W 1818 roku przeprowadził się do Londynu i odbył szereg występów z Turkiem i wieloma innymi jego maszynami. Dodał skrzynkę głosową, aby maszyna mogła powiedzieć "Échec!", umieszczając gracza w szachach.

Mälzel w Ameryce

W 1826 roku, Mälzel zabrał maszynę do Nowego Jorku. Mälzel miał problemy ze znalezieniem ludzi do obsługi maszyny.  W końcu sprowadził Williama Schlumbergera z Alzacji w Europie, aby przyjechał do Ameryki i ponownie dla niego pracował. Mälzel musiał zapewnić pieniądze na transport Schlumbergera.

W Bostonie Mälzel opowiedział historię, że nowojorscy szachiści nie radzą sobie z pełnymi partiami i że bostońscy szachiści są znacznie lepsi. Był to sukces na wiele tygodni, a trasa przeniosła się do Filadelfii na trzy miesiące. W Baltimore przegrała ona mecz z Charlesem Carrollem, sygnatariuszem Deklaracji Niepodległości. Dwaj amerykańscy bracia zbudowali swoją własną maszynę, Walker Chess-player. Mälzel próbował ją kupić, ale nie chcieli jej sprzedać. Ta druga maszyna koncertowała przez wiele lat, ale nigdy nie była tak sławna jak Turcy.

W latach 1828-1828 Mälzel odwiedził Europę, wracając do państw w 1829 roku. W latach trzydziestych XIX wieku udał się na zachód aż do rzeki Mississippi i odwiedził Kanadę. W Richmond w Wirginii Edgar Allan Poe pisał o Turku dla Południowego Posłańca Literackiego. Esej Poe "Maelzel's Chess Player" został opublikowany w kwietniu 1836 roku i jest najbardziej znanym esejem o Turku.

Mälzel zabrał Turka na swoją drugą podróż do Hawany na Kubie. Na Kubie Schlumberger zmarł na żółtą febrę, pozostawiając Mälzela bez operatora. Mälzel zmarł na morzu w 1838 roku w wieku 66 lat podczas podróży powrotnej, pozostawiając swoją maszynę z kapitanem statku.

Ostatnie lata i później

Turek został przekazany przyjacielowi Mälzel's, biznesmenowi Johnowi Ohl'owi. Próbował go sprzedać na aukcji, ale skończył kupując go sam za 400 dolarów. John Kearsley Mitchell, lekarz Edgara Allana Poe'go, kupił Turka od Ohla. Mitchell założył klub, żeby go naprawić, kończąc odbudowę w 1840.

Mitchell i jego klub oddał maszynę do chińskiego muzeum Charlesa Willsona Peale'a. Po kilku pokazach została umieszczona w rogu i zapomniana. 5 lipca 1854 roku do muzeum dotarł pożar, który wybuchł w Teatrze Narodowym w Filadelfii i zniszczył Turków. Mitchell wierzył, że usłyszał "przez walczące płomienie... ostatnie słowa naszego zmarłego przyjaciela, surowo wyszeptane, często powtarzane sylaby: 'echec! echec!'.

John Gaughan, Amerykanin z Los Angeles, który robił przedmioty dla magików, wydał 120.000 dolarów na zbudowanie kopii maszyny Kempelena w ciągu pięciu lat od 1984 roku. W nowej maszynie wykorzystano szachownicę Turka, która została uratowana przed pożarem. Gaughan's Turk został wystawiony w listopadzie 1989 roku na konferencji poświęconej historii magii. Tym razem Turek grał na komputerze z programem do gry w szachy.

Ujawnianie sekretów

Większość książek i artykułów napisanych za życia Turka o tym, jak to działało, była błędna. 

Dopiero seria artykułów doktora Silasa Mitchella dla The Chess Monthly została w pełni ujawniona. Mitchell, syn ostatniego właściciela Turka, napisał, że "żadna tajemnica nie została nigdy zachowana tak jak u Turków". Po części wielokrotnie zgadywał, że żadne z kilku wyjaśnień ... nigdy nie rozwiązało tej zabawnej zagadki". Gdy Turek został zniszczony, Silas Mitchell poczuł, że "nie ma już żadnych powodów do ukrywania przed amatorami szachów, rozwiązania tej starożytnej zagadki".

Nowe zainteresowanie Turkiem rozpoczęło się, gdy IBM stworzył Deep Blue. Był to komputer, który mógł rzucić wyzwanie najlepszym graczom na świecie. Turek został użyty jako personifikacja Deep Blue w filmie dokumentalnym Game Over z 2003 roku: Kasparov i Maszyna.

Dziedzictwo i kultura popularna

Turek zainspirował wiele wynalazków i kopii. Należał do nich Ajeeb, czyli "Egipcjanin", zbudowany przez Charlesa Hoppera, którego w 1885 r. grał prezydent Grover Cleveland, oraz Mefisto, opisana przez samego siebie "najsłynniejsza" maszyna, o której niewiele wiadomo. The Walkers stworzyli "American Chess Player" po raz pierwszy pokazaną w maju 1827 roku w Nowym Jorku. El Ajedrecista" został zbudowany w 1912 roku przez Leonarda Torresa y Quevedo i po raz pierwszy pokazany na Światowych Targach w Paryżu w 1914 roku. Był to pierwszy prawdziwy automat do gry w szachy i swego rodzaju prekursor Deep Blue.

Inni ludzie byli zainspirowani przez Turków. Ks. Edmund Cartwright widział go w Londynie w 1784 roku. Później napisał, że "trudniej jest skonstruować maszynę, która będzie tkać, niż taką, która będzie wykonywać wszystkie ruchy wymagane w tej skomplikowanej grze". Cartwright później wynalazłby krosno siłowe. Sir Charles Wheatstone, wynalazca, widział Turka, gdy był właścicielem Mälzel. Mälzel pokazał później swoje mówiące maszyny badaczowi i jego nastoletniemu synowi. Alexander Graham Bell przeczytał kopię książki Wolfganga von Kempelena o maszynach mówiących, po tym jak zobaczył podobną maszynę zbudowaną przez Wheatstone'a. Następnie Bell wynalazł telefon.

W 1845 roku w Nowym Jorku wystawiono sztukę "The Automaton Chess Player". W sztuce wykorzystano kopię Turka wykonaną przez J. Walkera, który wcześniej zbudował Walker Chess-player.

Niemy film Raymonda Bernarda, Szachowiec (Francja 1927), wykorzystuje historię Turka w opowieści przygodowej osadzonej w czasie rozbiorów w 1772 roku. Polski nacjonalista, uciekający przed Rosjanami, również okazuje się być znanym szachistą. Ukryty jest wewnątrz automatu do gry w szachy zwanego Turkiem. W momencie, gdy ucieka przez granicę, maszyna zostaje przewieziona do Sankt Petersburga dla cesarzowej Katarzyny II. Kopiując incydent z Napoleonem, Katarzyna próbuje oszukać Turka, który wymiata wszystkie kawałki z planszy.

Turek został wykorzystany w powieściach i opowiadaniach:

• W 1849 roku Edgar Allan Poe opublikował opowieść "Von Kempelen i jego odkrycie".
• Opowieść Ambrose'a Bierce'a "Mistrz Moxon", opublikowana w 1909 roku, to opowieść o automacie do gry w szachy, takim jak Turek.
• W 1938 roku John Dickson Carr opublikował "Krzywy zawias" w swoich powieściach detektywistycznych Dr. Gideona Fell'a.
• Opowieść science fiction Gene'a Wolfe'a z 1977 roku "The Marvellous Brass Chessplaying Automaton" również ma taką maszynę jak Turek.
• Powieść Roberta Loehra z 2007 roku "The Chess Machine" (wydana w Wielkiej Brytanii jako "The Secrets of the Chess Machine") jest opowieścią o człowieku wewnątrz maszyny.
• F. Historia Gwynplaine MacIntyre z 2007 roku "The Clockwork Horror" opowiada o spotkaniu Edgara Allana Poe z Turkiem.
• Walter Benjamin wspomina o swoich tezach Turka na temat Filozofii Historii (Über den Begriff der Geschichte), napisanych w 1940 roku.

W 2005 roku, Amazon.com uruchomił Amazon Mechanical Turk. Program jest zaprojektowany tak, aby ludzie wykonywali zadania, z którymi zmagają się komputery, takie jak porównywanie kolorów.

Reklama dla Ajeeba, kopia Turka