Statek kosmiczny Ziemia (lub statek kosmiczny Ziemia lub Planeta Ziemia) to światopogląd zachęcający wszystkich na Ziemi do działania jako harmonijna załoga pracująca na rzecz większego dobra.

Zdjęcie Ziemi wykonane z Apollo 8, zwane Earthrise (1968).

Statek kosmiczny Epcot's Spaceship Earth

Historia

Najstarszym znanym zastosowaniem jest fragment najbardziej znanego dzieła Henryka George'a, Progress and Poverty (1879). Z książki IV, rozdział 2:

To dobrze przygotowany statek, na którym płyniemy przez kosmos. Jeśli chleba i wołowiny nad pokładami wydaje się brakować, otwieramy tylko luk i jest nowy zapas, o którym nigdy wcześniej nie marzyliśmy. I bardzo wielkie dowództwo nad usługami innych przychodzi do tych, którzy przy otwieraniu włazu mogą powiedzieć: "To jest moje!".

George Orwell później parafrazuje Henry'ego George'a w The Road to Wigan Pier:

Świat jest tratwą pływającą w przestrzeni kosmicznej z potencjalnie dużą ilością zapasów dla wszystkich; pomysł, że wszyscy musimy współpracować i dbać o to, aby każdy wykonywał swoją część pracy i otrzymywał swoją część zapasów wydaje się tak rażąco oczywisty, że można by powiedzieć, że nikt nie mógłby tego nie zaakceptować, gdyby nie miał jakiegoś skorumpowanego motywu do trzymania się obecnego systemu.

W 1965 r. Adlai Stevenson wygłosił słynne przemówienie do ONZ, w którym powiedział:

Podróżujemy razem, pasażerowie małego statku kosmicznego, zależni od jego bezbronnych rezerw powietrza i gleby; wszyscy zaangażowani w nasze bezpieczeństwo na rzecz jego bezpieczeństwa i pokoju; chronieni przed zagładą tylko dzięki opiece, pracy i, powiem, miłości, jaką dajemy naszemu delikatnemu statkowi. Nie możemy utrzymać go na wpół szczęśliwym, na wpół nędznym, na wpół pewnym siebie, na wpół rozpaczliwym, na wpół niewolnikiem starożytnych wrogów człowieka - na wpół wolnym w wyzwalaniu zasobów, o którym nie marzyliśmy do dziś. Żaden statek, żadna załoga nie może podróżować bezpiecznie z tak ogromnymi sprzecznościami. Od ich rozwiązania zależy przetrwanie nas wszystkich.

W następnym roku Spaceship Earth stał się tytułem książki autorstwa przyjaciółki Stevensona, międzynarodowej wpływowej ekonomistki Barbary Ward.

Również w 1966 r. Kenneth E. Boulding, który był pod wpływem lektury Henry'ego George'a, użył tego zwrotu w tytule eseju The Economics of the Coming Spaceship Earth. Boulding opisał przeszłą otwartą gospodarkę z pozornie nieograniczonych zasobów, którą, jak powiedział, skusił się na "gospodarkę kowbojską" i kontynuował: "Zamkniętą ekonomię przyszłości można by podobnie nazwać ekonomią 'kosmonautyki', w której Ziemia stała się pojedynczym statkiem kosmicznym, bez nieograniczonych zbiorników czegokolwiek, zarówno do wydobycia, jak i do zanieczyszczenia, i w której, w związku z tym, człowiek musi znaleźć swoje miejsce w cyklicznym systemie ekologicznym". (David Korten podjąłby temat "kowboje w statku kosmicznym" w swojej książce z 1995 roku "When Corporations Rule the World").

Zwrot ten został również spopularyzowany przez Buckminstera Fullera, który w 1968 roku wydał książkę pod tytułem "Operating Manual for Spaceship Earth". Cytat ten, odnoszący się do paliw kopalnych, odzwierciedla jego podejście:

...możemy sprawić, że cała ludzkość odniesie sukces dzięki światowej, wymagającej nauki ewolucji przemysłowej, pod warunkiem, że nie będziemy tak głupi, by w ułamku sekundy historii astronomii nadal wyczerpać uporządkowaną oszczędność energii na pokładzie naszego statku kosmicznego Ziemia, wynoszącą miliardy lat. Te oszczędności energii zostały przekazane na konto gwarancyjne naszego statku kosmicznego do wykorzystania wyłącznie w funkcjach samostartujących się.

Sekretarz Generalny ONZ U Thant mówił o statku kosmicznym Ziemia w Dniu Ziemi 21 marca 1971 r. podczas ceremonii zadzwonienia Japońskiego Dzwonu Pokoju: "Niech przyjdą tylko spokojne i wesołe Dni Ziemi dla naszego pięknego statku kosmicznego Ziemia, który nadal będzie kręcił się i kręcił w mroźnej przestrzeni ze swoim ciepłym i kruchym ładunkiem ożywionego życia".

Statek kosmiczny Ziemia to nazwa nadana kuli geodezyjnej o średnicy 50 m (160 stóp), która wita gości przy wejściu do parku rozrywki Walta Disneya Epcota. Wewnątrz kuli znajduje się mroczna przejażdżka, która służy poznaniu historii komunikacji i promowaniu zasad założycielskich Epcot, "[a] wiary i dumy z tego, że człowiek potrafi kształtować świat, który wszędzie daje ludziom nadzieję". Poprzednie wcielenie tej przejażdżki, opowiedziane przez aktora Jeremy'ego Ironsa i zrewidowane w 2008 roku, było wyraźne w jego przesłaniu:

Jak wielki i cudowny statek kosmiczny, nasza planeta przepłynęła przez wszechświat czasu i przez krótką chwilę byliśmy wśród jej wielu pasażerów.... Mamy teraz możliwość i obowiązek budować nowe mosty akceptacji i współpracy między nami, tworzyć lepszy świat dla nas i naszych dzieci, gdy będziemy kontynuować naszą niesamowitą podróż na pokładzie statku kosmicznego Ziemia.

David Deutsch zaznaczył, że obraz Ziemi jako przyjaznego "statku kosmicznego" jest trudny do obrony nawet w metaforycznym sensie. Środowisko naturalne Ziemi jest surowe, a przetrwanie to ciągła walka o życie, również dla całych gatunków próbujących uniknąć wyginięcia. Ludzie nie byliby w stanie żyć w większości obszarów, w których obecnie mieszkają, bez wiedzy niezbędnej do budowy systemów podtrzymywania życia, takich jak domy, ogrzewanie, zaopatrzenie w wodę, itp.

Termin "Statek kosmiczny Ziemia" jest często używany na etykietach produktów Emanuela Bronnera w odniesieniu do Ziemi.