Stela

Stela to kamienna lub drewniana płyta, przeważnie wyższa niż szeroka, zbudowana po to, by ludzie patrząc na nią, coś sobie przypomnieli. Najczęściej jest ona ozdobiona imionami i tytułami osób, które ma przypominać. Są one wypisane, wyrzeźbione w reliefie lub namalowane na płycie.

Stela N, przedstawiająca króla K'ac Yipyaj Chan K'awiil ("Dymiąca Muszla"), narysowana przez Fredericka Catherwooda w 1839 r.

Historia i funkcja

Stelae były również używane jako znaczniki terytorialne, jak stela graniczna Akhenatena w Amarnie, lub dla upamiętnienia zwycięstw militarnych. Były one powszechnie używane w Mezopotamii, Grecji, Egipcie, Etiopii, a także, całkiem niezależnie, w Chinach i niektórych kulturach buddyjskich oraz, co jest jeszcze bardziej pewne, niezależnie, przez cywilizacje mezoamerykańskie, zwłaszcza Olmeków i Majów. Ogromna liczba stel, które przetrwały w starożytnym Egipcie i w Ameryce Środkowej są jednym z największych i najbardziej znaczących źródeł informacji o tych cywilizacjach.

Niedokończone stojące kamienie, ustawione bez inskrypcji od Libii w Afryce Północnej do Szkocji były pomnikami przedliterackich kultur megalitycznych w późnejepoce kamiennej.

Obelisk jest wyspecjalizowanym rodzajem steli. Celtyckie wysokie krzyże w Irlandii, Szkocji i Walii są wyspecjalizowanymi stelami. Podobnie, słup totemowy z Ameryki Północnej i Południowej jest rodzajem steli. Nagrobki są również rodzajami stel.

W 2004 roku architekt Peter Eisenman stworzył pole około 2700 pustych stel, Pomnik Pamięci Pomordowanych Żydów Europy w Berlinie dla upamiętnienia Holocaustu.