Norman Foster (architekt)

Biografia

Wczesne życie

Foster urodził się jako syn Roberta Fostera i Lilian Smith w 1935 roku w Reddish, Stockport, Cheshire. Wkrótce po jego urodzeniu przeprowadzili się dwie mile do 4 Crescent Grove w Levenshulme, Manchester, które wynajmowali za czternaście szylingów (70p) tygodniowo: Foster nie ma żadnych wspomnień o Reddish. Rodzice Fostera byli sumiennymi, ciężko pracującymi ludźmi - tak sumiennymi, że Foster, jako jedyne dziecko, czuł, że ich ciężka praca ogranicza jego relacje z nimi i często był pod opieką sąsiadów lub innych członków rodziny. Uczęszczał do Burnage Grammar School for Boys w Burnage. W wywiadzie dla Guardiana w 1999 roku, Foster powiedział, że zawsze czuł się "inny" w szkole i był zastraszany, a on wycofał się do świata książek. Uważał się za cichego i niezręcznego w swoich wczesnych latach, często popełniając faux pas.

Foster opisał Manchester jako "jeden z warsztatów świata" i "ucieleśnienie wielkiego miasta". Jego ojciec, Robert, pracował w Metropolitan-Vickers, Trafford Park, co podsyciło zainteresowanie Fostera inżynierią i projektowaniem. Był zafascynowany inżynierią i procesem projektowania. Mówi, że to skłoniło go do zrobienia kariery przy projektowaniu budynków. Szczególne zainteresowania Fostera obejmowały samoloty, które są jego hobby do dziś, oraz pociągi, które powstały w dzieciństwie, gdy oglądał przejeżdżające pociągi na linii kolejowej przed swoim domem szeregowym.

Opuścił szkołę w wieku 16 lat i pracował w biurze skarbnika miasta Manchester. Następnie wstąpił do służby narodowej w Królewskich Siłach Powietrznych. Po zwolnieniu z wojska, w 1956 roku Foster rozpoczął naukę w Szkole Architektury i Planowania Miasta na Uniwersytecie w Manchesterze. Ukończył ją w 1961 roku. Później Foster wygrał Henry Fellowship do Yale School of Architecture, gdzie uzyskał tytuł magistra. W Yale poznał również Richarda Rogersa. Następnie przez rok podróżował po Ameryce. Do Wielkiej Brytanii wrócił w 1963 roku. Następnie założył praktykę architektoniczną jako Team 4 z Rogersem oraz siostrami Georgie i Wendy Cheesman. Georgie (później Wolton) była jedyną osobą z zespołu, która zdała egzaminy RIBA. Pozwoliło im to na samodzielne rozpoczęcie praktyki. Zespół 4 szybko zyskał reputację zespołu zajmującego się zaawansowanym technologicznie wzornictwem przemysłowym.

Edukacja

Foster podjął pracę jako asystent kierownika kontraktu w John Bearshaw and Partners, lokalnej pracowni architektonicznej.  Pracownicy doradzili mu, że jeśli chce zostać architektem, powinien przygotować portfolio rysunków, używając jako przykładu rysunków perspektywicznych i warsztatowych z praktyki Bearshawa. Bearshaw był pod takim wrażeniem tych rysunków, że awansował młodego Fostera do działu rysunków w firmie.

W 1956 roku Foster zdobył miejsce na University of Manchester School of Architecture and City Planning. Foster nie kwalifikował się do otrzymywania stypendium na utrzymanie, więc podjął szereg prac na pół etatu, aby sfinansować swoje studia. Został sprzedawcą lodów, bramkarzem w nocnym klubie i pracował na nocnej zmianie w piekarni przy produkcji bułeczek. Łączył to z samokształceniem poprzez wizyty w lokalnej bibliotece w Levenshulme. Foster bardzo interesował się pracami Franka Lloyda Wrighta, Ludwiga Miesa van der Rohe, Le Corbusiera i Oscara Niemeyera, a w 1961 roku ukończył studia w Manchesterze.

Foster zdobył stypendium Henry Fellowship do Yale School of Architecture, gdzie poznał przyszłego partnera biznesowego Richarda Rogersa i zdobył tytuł magistra. Vincent Scully zachęcił Fostera i Rogersa do odbycia rocznej podróży po Ameryce. Po powrocie do Wielkiej Brytanii w 1963 roku założył praktykę architektoniczną jako Team 4 z Rogersem oraz siostrami Georgie i Wendy Cheesman. Georgie (później Wolton) była jedyną osobą z zespołu, która zdała egzaminy RIBA, co pozwoliło im na samodzielne rozpoczęcie praktyki. Zespół 4 szybko zyskał reputację dzięki zaawansowanemu technologicznie wzornictwu przemysłowemu.

Foster + Partners

Po tym jak zespół 4 poszedł swoją drogą, Foster i Wendy Cheesman założyli w 1967 roku firmę Foster Associates, która później przekształciła się w Foster and Partners. Długi okres współpracy z amerykańskim architektem Richardem Buckminsterem Fullerem rozpoczął się w 1968 roku i trwał aż do śmierci Fullera w 1983 roku. Współpracowali oni przy kilku projektach, które stały się katalizatorami w rozwoju wrażliwego na środowisko podejścia do projektowania - w tym przy projekcie Teatru Samuela Becketta.

Początkowo koncentrowali się na budynkach przemysłowych. Punktem zwrotnym było wybudowane w 1969 roku centrum administracyjno-rekreacyjne dla Fred. Olsen Lines w londyńskim Docklands, gdzie pracownicy i menedżerowie nie są już rozdzieleni. Przełomowym budynkiem Foster and Partners w Wielkiej Brytanii była siedziba Willis Faber & Dumas w Ipswich, z 1974 roku. Klientem była rodzinna firma ubezpieczeniowa, która chciała przywrócić poczucie wspólnoty w miejscu pracy. Foster stworzył piętra biurowe o otwartym planie na długo przed tym, jak plan otwarty stał się normą. W mieście, które nie jest przesadnie wyposażone w obiekty użyteczności publicznej, ogrody na dachu, 25-metrowy basen i sala gimnastyczna podniosły jakość życia 1200 pracowników firmy. Budynek posiada szklaną fasadę o pełnej wysokości, dopasowaną do średniowiecznego planu ulicy, która nadaje mu dramatyzmu, subtelnie przechodząc od nieprzejrzystej, odbijającej światło czerni do świecącej, podświetlanej przejrzystości w miarę zachodu słońca. Inspiracją dla projektu był budynek Daily Express w Manchesterze, dzieło, które Foster podziwiał w młodości. Budynek ten jest obecnie wpisany na listę Grade I*.

Sainsbury Centre for Visual Arts, galeria sztuki i muzeum na terenie kampusu University of East Anglia w Norwich, był jednym z pierwszych dużych budynków publicznych zaprojektowanych przez Fostera, ukończonym w 1978 roku, a w grudniu 2012 roku został wpisany na listę II*. W 1990 roku projekt budynku terminala na lotnisku Stansted w Londynie został wyróżniony nagrodą Unii Europejskiej w dziedzinie architektury współczesnej / nagrodą Miesa van der Rohe.

Foster zyskał sławę jako projektant budynków biurowych. W latach 80-tych zaprojektował HSBC Main Building w Hongkongu dla banku HSBC. Budynek wyróżnia się wysokim poziomem przejrzystości światła, ponieważ wszyscy z 3500 pracowników mają widok na Victoria Peak lub Victoria Harbour. Foster powiedział, że gdyby firma nie wygrała tego przetargu, prawdopodobnie zbankrutowałaby. Foster uważa, że przyciąganie młodych talentów jest niezbędne i jest dumny z tego, że średnia wieku osób pracujących dla Foster and Partners wynosi 32 lata, tak jak w 1967 roku.

dzień dzisiejszy

Dziś firma Foster + Partners współpracuje z inżynierami, którzy wykorzystują systemy komputerowe. Zwracają uwagę na podstawowe prawa fizyczne, takie jak konwekcja. Stworzyli wydajne budynki, takie jak siedziba Swiss Re London w Londynie. Ściany wpuszczają powietrze w celu pasywnego chłodzenia, a następnie wypuszczają je, gdy się nagrzewa i wznosi.

Wcześniejsze projekty Fostera odzwierciedlały wyrafinowaną, inspirowaną maszynami wizję high-tech. Jego styl ewoluował w kierunku bardziej ostrej nowoczesności. W 2004 roku Foster zaprojektował najwyższy most na świecie, wiadukt Millau w południowej Francji, a burmistrz Millau, Jacques Godfrain, stwierdził: "Architekt, Norman Foster, dał nam model sztuki".

W styczniu 2007 roku, The Sunday Times doniósł, że Foster wezwał Catalyst, korporacyjny dom finansowy, do znalezienia nabywców dla Foster + Partners. Foster nie chce przejść na emeryturę, ale chce sprzedać swoje 80-90% udziałów w firmie wycenianych na £300M do £500M.

Foster jest członkiem zarządu organizacji charytatywnej Article 25, zajmującej się architekturą. Organizacja ta zajmuje się projektowaniem, budową i zarządzaniem bezpiecznymi, trwałymi budynkami w niebezpiecznych częściach świata. Jest również członkiem zarządu The Architecture Foundation. Powodem jego bogactwa jest fakt, że otrzymuje on 15% kosztów budowy.

W 2007 roku współpracował z Philippe Starckiem i Sir Richardem Bransonem z Virgin Group nad planami Virgin Galactic.

Foster zaprojektował Apple Campus w Cupertino, a obecnie projektuje większość sklepów Apple. Projektuje również siedzibę Bloomberga w Londynie. Ostatnio zaprojektował również klub jachtowy w Monako oraz centrum technologiczne McLaren.

Obecnie Foster zasiada w Radzie Powierniczej organizacji charytatywnej Article 25, która projektuje, buduje i zarządza innowacyjnymi, bezpiecznymi i zrównoważonymi budynkami w najbardziej niegościnnych i niestabilnych regionach świata. Jest również członkiem rady powierniczej Architecture Foundation.

Niedawno założył Fundację Normana Fostera, która promuje interdyscyplinarne myślenie i badania, aby pomóc nowym pokoleniom architektów, projektantów i urbanistów przewidywać przyszłość.

Foster niedawno założył swoje osobiste konto na Instagramie pod nazwą @officialnormanfoster, gdzie publikuje zdjęcia ze swojego codziennego życia.

Foster and Partners Biuro w Londynie


Siedziba główna HSBC w Hongkongu


Widok na 30 St Mary Axe. Budynek służy jako londyńska siedziba firmy Swiss Re i jest nieformalnie znany jako "The Gherkin".


Apple Park w sierpniu 2016 r.

Rozpoznanie

W 1990 r. Foster został pasowany na rycerza, a w 1997 r. na członka Orderu Zasługi. W 1999 r. został mianowany dożywotnim rówieśnikiem, jako baron Foster of Thames Bank, z Reddish w hrabstwie Greater Manchester. Jest członkiem Crossbencher.

Norman Foster jest drugim brytyjskim architektem, który dwukrotnie zdobył nagrodę Stirlinga: po raz pierwszy za Muzeum Lotnictwa Amerykańskiego w Imperial War Museum Duxford w 1998 roku, a po raz drugi za 30 St Mary Axe w 2004 roku.

W 1999 roku Foster otrzymał nagrodę Pritzker Architecture Prize.

Jest również członkiem Chartered Society of Designers i laureatem Minerva Medal, najwyższego odznaczenia tego stowarzyszenia. W Niemczech Lord Foster otrzymał Order Pour le Mérite.

Ostatnio, we wrześniu 2007 roku, Foster otrzymał Aga Khan Award for Architecture, największą nagrodę architektoniczną na świecie, za projekt University of Technology Petronas w Malezji.

W styczniu 2008 roku ogłoszono, że Foster otrzyma tytuł honorowy od Dundee School of Architecture na Uniwersytecie w Dundee. W 2009 roku Foster został uhonorowany Nagrodą Księcia Asturii w kategorii Sztuka.

W 2012 r. Foster znalazła się wśród brytyjskich ikon kultury wybranych przez artystę Sir Petera Blake'a, aby pojawić się w nowej wersji jego najsłynniejszego dzieła sztuki - okładki albumu Beatlesów "The Beatles's Sgt. Pepper's Lonely Hearts Club Band" - dla uczczenia brytyjskich postaci kultury, które artysta najbardziej podziwia.

W 2017 roku został odznaczony Freedom of the City of London za wkład we współczesną architekturę.

Życie osobiste

Foster ożenił się z partnerką biznesową Wendy Cheesman. Zmarła ona w 1989 roku, pozostawiając mu czterech synów. Następnie poślubił urodzoną w Indiach Begum Sabiha Rumani Malik. Sabiha była żoną Andrew Knighta, kiedy ona i Foster się poznali. Knight był prezesem News International. Foster i Sabiha rozwiedli się w 1998 roku. Foster jest obecnie żonaty z Eleną Ochoa, przewodniczącą Rady Tate International i założycielką Ivory Press. Ma pięcioro dzieci i troje wnucząt.

Foster lata własnym prywatnym odrzutowcem i helikopterem pomiędzy swoimi domami w Londynie, Francji, Szwajcarii, Marthas Vineyard, Nowym Jorku i Madrycie.

Wybrane projekty

Foster stworzył niezwykle płodną karierę w ciągu czterech dekad. Poniżej przedstawiamy niektóre z jego najważniejszych konstrukcji:

Masterplany[edytuj]

• More London, Londyn, Wielka Brytania (1998-2000)
• Wewnętrzny port w Duisburgu, Niemcy (1991-2003)
• Przebudowa placu Trafalgar Square, Londyn, Wielka Brytania (1996-2003)
• Quartermile, Edinburgh, Szkocja 2001-.
• Masdar City, Abu Dhabi, ZEA 2007-
• Dzielnica kulturalna West Kowloon, Hongkong (2009)
• Thames Hub, Wielka Brytania, 2011-.
• Cardiff Central Square, Wielka Brytania, 2015-.

Mosty[edytuj]

• Wiadukt Millau, najwyższy most drogowy na świecie (2004)
• Most Zachodni Årsta, Årstabroarna, Szwecja (1994/2005)
• Most Milenijny w Londynie (1999/2002)

Rząd[edytuj]

• Przebudowa budynku Reichstagu w Berlinie (1999)
• Ratusz w Londynie (2002)
• Nowy budynek Sądu Najwyższego, Singapur (2005)
• Pałac Pokoju i Pojednania w Nur-Sułtanie, Kazachstan - (wrzesień 2006)
• Ratusz w Buenos Aires (nowa siedziba), Buenos Aires, Argentyna (kwiecień 2015 )

Kultura[edytuj]

• Sainsbury Centre for Visual Arts na University of East Anglia w Norwich, Wielka Brytania (1978)
• Clyde Auditorium, część kompleksu Szkockiego Centrum Wystawienniczo-Konferencyjnego, Glasgow (1997)
• Sackler Galleries, Royal Academy of Arts, Londyn, Wielka Brytania (1985-1991)
• Carré d'Art, [Nîmes, Francja] 1984-1993
• American Air Museum, Imperial War Museum Duxford, Wielka Brytania (1997) - Nagroda Stirlinga
• Przebudowa Wielkiego Dworu Królowej Elżbiety II w Muzeum Brytyjskim (2000)
• The Sage Gateshead, [Gateshead, Anglia], (1997-2004)
• The Zenith, Le Zénith#Le Zénith de Saint-Étienne, St Etienne, Francja (2004-2007)
• The Robert and Arlene Kogod Courtyard, Smithsonian Institution, [National Portrait Gallery], Waszyngton, DC (2004-2007)
• Winspear Opera House, Dallas (2003-2009)
• Art of the Americas Wing, Museum of Fine Arts, Boston, [Boston, USA](1999-2010)
• Khan Shatyr Entertainment Center, [Astana, Kazachstan](2006-2010)
• Galeria Sperone Westwater, [Nowy Jork, USA] (2008-2010)
• Rozbudowa muzeum sztuki Lenbachhaus, Monachium (2013)
• The SSE Hydro, Glasgow, Szkocja (2004-2013)

Szkolnictwo wyższe[edytuj]

• Biblioteka Kings Norton, Uniwersytet Cranfield, Wielka Brytania (1994)
• Wydział Prawa w Cambridge, Cambridge, Wielka Brytania (1995)
• Wydział Zarządzania (obecnie znany jako Aberdeen Business School), Uniwersytet Roberta Gordona, Wielka Brytania (1998)
• Imperial College School of Medicine, Sir Alexander Flemming Building, Londyn, Wielka Brytania 1994-1998
• Centrum Badań Nauk Klinicznych, Uniwersytet Stanforda Stanford, Kalifornia, USA (1995-2000)
• British Library of Political and Economic Science, London School of Economics,

The Bow, Calgary, Kanada, 500 Centre Street SE Londyn, Wielka Brytania (1993-2001)

• Imperial College London, Flowers Building Londyn, Wielka Brytania 1997-2001
• Wydział Studiów Społecznych, Uniwersytet Oksfordzki, Wielka Brytania (1996-2002)
• Centrum Jamesa H. Clarka, Stanford, Kalifornia, USA (1999-2003)
• Universiti Teknologi Petronas, Tronoh, Perak, Malezja (2004)
• Tanaka Business School, od 2008 r. przemianowana na Imperial College Business School, Londyn 2004
• Wolny Uniwersytet w Berlinie Berlin, Niemcy 2005
• Leslie Dan Wydział Farmacji, Uniwersytet Toronto, Toronto, ON, Kanada (2006)
• Biblioteka, California State University w Kalifornii, USA 2000-2008
• Yale School of Management, nowy kampus, New Haven, CT (planowany na 2013 r.)
• Masdar Institute of Science and Technology, Abu Dhabi, ZEA (2007-2015)
• Chiński Uniwersytet Zasobów, Shenzhen (2011-2016)

Sport[edytuj]

• Przebudowa stadionu Wembley (2007)
• Stadion Lusail Iconic, Katar (2010)

Transport[edytuj]

• Metro Bilbao, Hiszpania (1995) - Linia 2 (2004)
• Międzynarodowe lotnisko w Hongkongu, Chek Lap Kok w Hongkongu (1998)
• Stacja metra Canary Wharf, Londyn, Wielka Brytania (1999)
• Stacja Expo MRT, Singapur (2001)
• Przebudowa głównego dworca kolejowego w Dreźnie, Niemcy (1997-2006)
• Międzynarodowy Port Lotniczy Beijing Capital (2008)
• Wschodni terminal lotniska Heathrow w Londynie (projektowany na 2013 r.)
• Spaceport America, Nowy Meksyk (2005-2013)
• Cztery stacje kolejowe dla projektu kolei dużych prędkości Haramain, Arabia Saudyjska (projekt na 2015 r.)
• Kai Tak Cruise Terminal (projektowany na 2013 r.)
• Międzynarodowy port lotniczy w Nowym Meksyku (projektowany na 2020 r.)
• Slussen, przebudowa i plan zagospodarowania głównego węzła komunikacyjnego w centrum Sztokholmu (planowany 2022)
• Międzynarodowy port lotniczy Królowa Alia, Amman, Jordania 2005-2013
• Thames Hub, Wielka Brytania, od 2011 r.
• Port lotniczy Thames Hub, Zjednoczone Królestwo, od 2013 r.

Urząd[edytuj]

• Fred. Terminal Olsen Lines, London Docklands (1971)
• Willis Building (Ipswich), Wielka Brytania, (1971-1975)
• HSBC Tower (1986)
• Commerzbank Tower we Frankfurcie, Niemcy (1997)
• Centrum Citigroup, Londyn, Londyn, Wielka Brytania (1996-2000)
• HSBC HQ, 8 Canada Square, Londyn, Wielka Brytania (1997-2002)
• The Gherkin (30 St Mary Axe), Londyn - siedziba Swiss Re (2004) - laureat nagrody Stirlinga
• Centrum Technologiczne McLaren, siedziba zespołu Formuły 1 McLaren i McLaren Group (2004)
• Deutsche Bank Place, Sydney, Australia, (1997-2005)
• Hearst Tower, Nowy Jork (czerwiec 2006)
• Willis Building (Londyn) Londyn, Wielka Brytania (2001-2007)
• Caja Madrid, Madryt, Hiszpania (2002-2009)
• Apple Campus 2 w Cupertino, Kalifornia
• The One, Toronto (w budowie)

Wypoczynek[edytuj]

• The Great Glashouse National Botanic Garden of Wales, Walia, Wielka Brytania (1995-2000)
• Słoniarnia, Copenhagen Zoo#Foster's Elephant House, Dania (2002-2008)
• Dolder Grand restoration, Zurych, Szwajcaria (2002-2008)
• Winiarnia Faustino Bodegas Faustino, Castilla y Leon, Hiszpania (2007-2010)
• ME Hotel, ME by Meliá, Londyn, Wielka Brytania (2004-2013)

Mieszane zastosowanie[edytuj]

• Albion Riverside, Londyn, Wielka Brytania (1998-2003)
• Centrum Al Faisaliyah, Rijad, Arabia Saudyjska, (1994-2000)
• The Index (Dubai), Dubaj, Zjednoczone Emiraty Arabskie (2010)
• The Troika (Kuala Lumpur), Malezja (2004-2011)
• The Bow, Calgary (2005-2013)
• Projekt Central Market, Abu Dhabi, ZEA (2006-2013)
• One Central Park, Sydney
• (dawniej) 200Greenwich Street, Nowy Jork (projektowany 2020) Two World Trade Center
• CityCenterDC, Waszyngton, D.C. (pierwsza część zaprojektowana w 2012 r.; druga część zaprojektowana w 2015 r.)
• Crystal Island (data zakończenia nie została jeszcze ustalona)
• Hermitage Plaza, La Défense, Paryż od 2008 r.
• India Tower (anulowane)
• Centrum Technologiczne Comcast, Filadelfia (przewidywana data ukończenia 2017)
• VietinBank Business Center Office Tower, Hanoi, Wietnam (przewidywana data zakończenia budowy 2017)
• Battersea Power Station Faza 3, Londyn, Wielka Brytania (w budowie)

Mieszkalne[edytuj]

• The Murezzan, St Moritz, Szwajcaria (2003-2007)
• Regent Place, Sydney, Australia (2003-2007)
• Jameson House, Vancouver, Kolumbia Brytyjska, Kanada (2004-2011)
• The Aleph, Buenos Aires, Argentyna (2006-2013)
• Anfa Place, Casablanca, Maroko (2007-2013)
• Dom Faena, Miami Beach
• The Towers by Foster + Partners, Brickell (Miami)
• Arcoris Mont Kiara, Malezja (projektowany 2016)
• 610 Lexington Avenue (projektowany na 2016 r.)
• 50 United Nations Plaza (projektowany na rok 2014)

Projekty niearchitektoniczne

Inne projekty Fostera obejmują system biurkowy Nomos dla włoskiego producenta Tecno, oraz jacht motorowy Izanami (później Ronin) dla Lürssen Yachts.

Samojezdny samochód w mieście Masdar


Budynek Reichstagu


Mędrzec


Port lotniczy w Hongkongu


Stadion Wembley


Port lotniczy w Pekinie


Centrum Technologii McLaren


Hearst Tower w Nowym Jorku


Metro w Bilbao

Powiązane strony

• Struktura cienkowarstwowa
• Peter Rice