Dziobak australijski

Jakie to jest zwierzę?

Platypus wygląda podobnie do bobra, ma brązowe, futrzane ciało i szeroki, płaski ogon. W przeciwieństwie do bobra, nie ma stóp (palców), które są dobre do pływania. Jego nos jest duży i gumowaty. Ze względu na ten nos platypus jest czasami nazywany "kaczym dziobem". Jest on podobny do kaczego dzioba (pyska). Platfusy mogą być duże lub małe. Większe platypy żyją na Tasmanii, a mniejsze w Queensland. Dorosłe osobniki mogą ważyć mniej niż 1 kg (2 lb) lub do 3 kg (7 lb). Jego ciało może mieć od 30 cm (12 cali) do 40 cm (16 cali) długości. Jego ogon może mieć od 10 cm (4 in) do 15 cm (6 in) długości. Samce są o jedną trzecią (1/3) większe od samic.

Samiec platypusa ma ostry grzbiet na dwóch tylnych kostkach, zwany ostrogami, które zawierają jad. Nie zabije on człowieka, ale wiadomo, że trucizna może zabić małe zwierzęta, takie jak psy, i spowodować ból trwający nawet cztery miesiące. Ilość trucizny wzrasta w sezonie rozrodczym.

Co jedzą

Platypus śpi w ciągu dnia, a porusza się głównie w nocy. Jest bardzo dobrym pływakiem i większość czasu spędza w wodzie. Palce u jego stóp są złączone. Kiedy pływa, popycha się poruszając przednimi dwoma stopami. Ogon i tylne stopy pomagają mu skręcać w lewo lub w prawo, ale nie sprawiają, że jest szybszy.

Platypus zjada inne zwierzęta. Zjada robaki, larwy owadów, krewetki i yabbie, które są rodzajem słodkowodnych raków. Zwierzęta te wykopuje z dna rzeki za pomocą dzioba lub łapie je podczas pływania. Jego nos potrafi wyczuć wiele rzeczy, których inne nosy nie potrafią. Platypus wyczuwa elektryczność od innych zwierząt. Podczas pływania ma zamknięte oczy i korzysta tylko z innych zmysłów, takich jak słuch, dotyk i zmiany pola elektrycznego. Platfus może również polować bez użycia oczu. Są to przystosowania do życia w rzekach, gdzie woda jest nieprzezroczysta z osadem.

Reprodukcja

Na lądzie, platypus żyje w norach na brzegach rzek. Nory te mają od 3 m (10 stóp) do 8 m (26 stóp) długości. Robi te dziury w brzegu rzeki nieco powyżej wody. Lubi je ukrywać pod korzeniami. Kiedy samica platypusa jest w ciąży, robi znacznie większe dziury, do 20 m długości. W kilku miejscach blokuje tunel ziemią. Na końcu tunelu buduje gniazdo z trzciny dla swoich jaj.

Platypus składa jaja w swoim gnieździe. Kiedy dzieci wychodzą z jaj po około dziesięciu dniach, trzymają się matki. Matka produkuje mleko dla nowych dzieci. Dziobak nie ma brodawek sutkowych, ale mleko wypływa przez małe otwory w skórze. Młode piją mleko ze skóry matki, gdy ta leży na plecach. W szóstym tygodniu życia dzieci mają już futro i mogą wychodzić z nory na krótkie wycieczki. Po czterech miesiącach nie potrzebują już mleka matki.

Długie pozostawanie młodych na utrzymaniu, dostarczanie im mleka i sposób uczenia się poprzez zabawę to cechy zaawansowane. Monotremy dzielą je z wszystkimi innymi ssakami. Monotremy są mieszanką cech prymitywnych i zaawansowanych, sytuacja ta znana jest jako ewolucja mozaikowa.

Gdzie mieszkają

Platypus żyje w małych strumieniach i rzekach na dużym obszarze wschodniej Australii. Na powyższej mapie zaznaczono je ciemnofioletowym kolorem. Był widziany w jeziorach alpejskich w Tasmanii na południu, a na północy w Queensland aż do Cape York Peninsula w tropikalnych rzekach lasów deszczowych.

W przeszłości platfusy żyły w Południowej Australii, ale już nie żyją. Na Wyspie Kangura są platypy, ale zostały one tam sprowadzone w ramach próby ratowania zwierząt, o których ludzie myśleli, że mogą wyginąć. W większości dorzecza Murray-Darling pozostało bardzo niewiele, jeśli w ogóle, platyp. Woda tam nie jest dobra, ponieważ ludzie użyli jej do uprawy roślin i wycięli drzewa z ziemi. Dziwne jest to, że platypus nie żyje w niektórych zdrowych rzekach. Żyje w niektórych mniej zdrowych rzekach przybrzeżnych, na przykład w rzece Maribyrnong w Wiktorii.

Platfusy są trudne do zobaczenia w naturze. Nie lubią terenów zamieszkałych przez ludzi, większość czasu spędzają pod ziemią lub pod wodą, a w ciągu dnia śpią. W Parku Narodowym Eungella w Queensland są miejsca nad rzeką z tarasami widokowymi, gdzie dzikie platypusy można zobaczyć każdego wieczoru.

Przeszłość i przyszłość

Pierwszy okaz platfusa przybył do Anglii w 1799 roku w postaci skóry martwego platfusa, aby biolodzy mogli go zbadać. Początkowo naukowcy myśleli, że skóra jest żartem, ponieważ uważali, że żadne zwierzę nie może wyglądać tak dziwnie. Myśleli, że jakiś Azjata zrobił ją z kawałków różnych zwierząt.

W 1939 roku magazyn "National Geographic" opublikował artykuł o platfusie. Wielu ludzi na całym świecie nigdy nie słyszało o platfusie. Historia opowiadała o tym, jak trudno było wychowywać młode w ogrodach zoologicznych. Nawet dzisiaj, ludzie podnieśli tylko kilka z nich. David Fleay z HealesvilleSanctuary w Wiktorii miał pierwszego udanego platfusa w 1946 roku. Prawie udało mu się to ponownie w 1972 roku w David Fleay Wildlife Park w Burleigh Heads w Queensland, ale platypus zmarł w wieku 50 dni. Healesville wyhodowało kolejnego w 1998 i ponownie w 2000 roku. Zoo Taronga w Sydney wyhodowało bliźnięta w 2003 roku, a kolejne urodziły się w 2006 roku.

Prawdopodobnie platfus nie wymrze całkowicie w najbliższej przyszłości. Ekolodzy mówią, że jest on "bezpieczny, ale zagrożony w przyszłości" (bezpieczny teraz, ale nie w przyszłości) lub powszechny, ale wrażliwy (jest ich teraz dużo, ale nie są bezpieczne). Mówią tak, ponieważ ludzie mogą sprawić, że woda stanie się niebezpieczna dla platfusów.