Ołówek

Różnica między długopisami a ołówkami

Istotna różnica pomiędzy długopisami a ołówkami polega na tym, że końcówka ołówka jest wykonana z litego grafitu (lub innego materiału), który jest ścierany na papier. Pióro ma końcówkę, zazwyczaj wykonaną z metalu, z której na papier wypływa płynny atrament. Pismo pisane długopisem może się rozmazywać, gdy jest jeszcze mokre. Pismo ołówkiem można wymazać, ale piórem zazwyczaj nie, chyba że używa się specjalnego rodzaju tuszu i gumki.

Historia

Wczesnym narzędziem pisarskim było trzcinowe pióro używane przez starożytnych Egipcjan, którzy pisali atramentem na arkuszach papieru papirusowego.

Innym wczesnym narzędziem pisarskim był rysik, który był cienkim metalowym patyczkiem, często wykonanym z ołowiu. Używano go do skrobania po czarnym wosku pokrywającym białe drewno, co było metodą stosowaną przez Rzymian. Słowo ołówek pochodzi od łacińskiego słowa pencillus, które oznacza "mały ogonek". Jest to wynalazek z XVI wieku w Anglii.

Odkrycie złóż grafitu

Jakiś czas przed 1565 r. (mogło to być już w 1500 r.) w Borrowdale, w Kumbrii, odkryto ogromne złoża grafitu. Miejscowi odkryli, że był on bardzo przydatny do znakowania owiec. To szczególne złoże grafitu było niezwykle czyste i stałe, i można je było łatwo pociąć na patyki. Jest to nadal jedyne duże złoże grafitu, jakie kiedykolwiek znaleziono w tej stałej postaci. Chemia była wtedy w powijakach i uważano, że substancja ta jest formą ołowiu. W związku z tym nazwano ją plumbago (łac. "ruda ołowiu"). Czarny rdzeń ołówków jest nadal określany mianem ołowiu, mimo że nigdy nie zawierał pierwiastka ołowiu.

Szybko zdano sobie sprawę z wartości grafitu, głównie dlatego, że można go było wykorzystać do wyściełania form do kul armatnich. Kopalnie zostały przejęte przez Koronę i były strzeżone. Kiedy zgromadzono wystarczające zapasy grafitu, kopalnie zostały zalane, aby zapobiec kradzieży, aż do momentu, kiedy pojawiło się zapotrzebowanie na większą ilość. Grafit musiał być szmuglowany w celu wykorzystania w ołówkach. Ponieważ grafit jest miękki, wymaga jakiejś formy uchwytu. Grafitowe laski były początkowo owijane sznurkiem lub owczą skórą, aby zapewnić im stabilność. Wieść o użyteczności tych pierwszych ołówków rozniosła się daleko i szeroko, przyciągając uwagę artystów na całym znanym świecie.

Anglia nadal miała monopol na produkcję ołówków, dopóki nie znaleziono sposobu na odtworzenie proszku grafitowego. Charakterystycznie kwadratowe ołówki angielskie były nadal produkowane z patyczków wyciętych z naturalnego grafitu aż do lat 60-tych XIX wieku. W miasteczku Keswick, w pobliżu oryginalnych znalezisk grafitu blokowego, znajduje się muzeum ołówków.

Pierwsza próba produkcji lasek grafitowych ze sproszkowanego grafitu miała miejsce w Norymberdze, w Niemczech, w 1662 roku. Użyto do tego mieszanki grafitu, siarki i antymonu.

Resztki grafitu z ołówka nie są trujące, a grafit jest nieszkodliwy w przypadku spożycia.

Dodano uchwyty na drewno

Włosi jako pierwsi wymyślili drewniane uchwyty. W 1560 roku włoskie małżeństwo Simonio i Lyndiana Bernacotti stworzyli pierwszy projekt nowoczesnego ołówka stolarskiego do oznaczania elementów stolarskich. Ich wersja była zamiast tego płaskim, owalnym, bardziej kompaktowym typem ołówka. Początkowo robili to wydrążając patyk z drewna jałowca. Wkrótce potem odkryto lepszą technikę: rzeźbiono dwie drewniane połówki, wkładano w nie grafitowy sztyft, a następnie sklejano je ze sobą - zasadniczo ta sama metoda stosowana jest do dziś.

Ołówki angielskie i niemieckie nie były dostępne dla Francuzów podczas wojen napoleońskich. Francja była objęta blokadą morską nałożoną przez Wielką Brytanię i nie mogła importować czystego grafitu z brytyjskich kopalni Grey Knotts - jedynego znanego na świecie źródła litego grafitu. Francja nie mogła również importować gorszego niemieckiego grafitowego substytutu ołówka. Dopiero starania oficera armii Napoleona zmieniły ten stan rzeczy. W 1795 roku Nicholas Jacques Conté odkrył metodę mieszania sproszkowanego grafitu z gliną i formowania mieszaniny w pręty, które następnie były wypalane w piecu. Zmieniając stosunek grafitu do gliny, można było również zmieniać twardość grafitowego pręta. Ta metoda produkcji, która została wcześniej odkryta przez Austriaka Josepha Hardtmutha z Koh-I-Noor w 1790 r., jest nadal stosowana.

W Anglii ołówki nadal były produkowane z całego przepiłowanego grafitu. Pierwszym udanym wynalazkiem Henry'ego Bessemera (1838) była metoda prasowania proszku grafitowego w stały grafit, co pozwalało na ponowne wykorzystanie odpadów po cięciu.

Amerykańscy koloniści importowali ołówki z Europy aż do czasów po Rewolucji Amerykańskiej. Benjamin Franklin reklamował ołówki na sprzedaż w swojej Pennsylvania Gazette w 1729 r., a George Washington używał trzycalowego ołówka, kiedy badał terytorium Ohio w 1762 r.^[] Mówi się, że William Munroe, stolarz z Concord w Massachusetts, wykonał pierwsze amerykańskie ołówki z drewna w 1812 r. Nie był to jedyny wyrób ołówków w Concord. Nie był to jedyny przypadek wytwarzania ołówków w Concord. Według Henry'ego Petroskiego, filozof transcendentalista Henry David Thoreau odkrył, jak zrobić dobry ołówek z gorszego grafitu, używając gliny jako spoiwa; wynalazek ten był spowodowany fabryką ołówków jego ojca w Concord, która wykorzystywała grafit znaleziony w New Hampshire w 1821 roku przez Charlesa Dunbara.

Dołączona gumka

30 marca 1858 r. Hymen Lipman otrzymał pierwszy patent na przymocowanie gumki do końca ołówka. W 1862 r. Lipman sprzedał swój patent Josephowi Reckendorferowi za 100 000 dolarów, który pozwał producenta ołówków Faber-Castell o naruszenie patentu. W 1875 r. Sąd NajwyższyStanów Zjednoczonych wydał orzeczenie przeciwko Reckendorferowi, uznając patent za nieważny.

Metalowa opaska służąca do łączenia gumki z ołówkiem nazywana jest ferrulą.

Stare radzieckie ołówki kolorowe z pudełkiem (ok. 1959)


Produkcja ołówków. Górna sekwencja przedstawia starą metodę, która wymagała przycinania kawałków grafitu na wymiar; dolna sekwencja to nowa, obecna metoda wykorzystująca pręty grafitowe i glinę.


Rysunek ołówka z dołączoną gumką z jego zgłoszenia patentowego

Inne próby

Pierwsza próba produkcji lasek grafitowych ze sproszkowanego grafitu miała miejsce w Norymberdze w Niemczech w 1662 roku. Użyto mieszaniny grafitu, siarki i antymonu. Choć nadawały się do użytku, nie były tak dobre jak ołówki angielskie.

Podczas wojen napoleońskich angielskie i niemieckie ołówki nie były dostępne dla Francuzów. Dopiero starania oficera armii napoleońskiej zmieniły ten stan rzeczy. W 1795 r. Nicholas Jacques Conté odkrył metodę mieszania sproszkowanego grafitu z gliną i formowania mieszaniny w pręty, które następnie wypalano w piecu. Zmieniając stosunek grafitu do gliny, można było również zmieniać twardość grafitowego pręta (im więcej gliny, tym twardszy ołówek i tym jaśniejszy kolor śladu). Ta metoda wytwarzania ołówków jest stosowana do dziś.

Współczesne ołówki

Obecnie ołówki są produkowane przemysłowo poprzez mieszanie drobno zmielonego grafitu i proszków glinianych, dodawanie wody, formowanie długich sznurków przypominających spaghetti i wypalanie ich w piecu. Powstałe w ten sposób sznurki zanurza się w oleju lub roztopionym wosku, który wsiąka w maleńkie otwory materiału, dzięki czemu pismo staje się gładsze. Deska jałowca lub kadzidła cedrowego z kilkoma długimi równoległymi rowkami jest cięta na coś, co nazywa się łupkiem, a grafitowe/gliniane sznurki są wkładane w rowki. Na wierzchu przykleja się kolejną deskę z rowkami, a całość tnie się na pojedyncze ołówki, które są następnie lakierowane lub malowane.

Kilka wspólnych marek kolorowych ołówków (wśród innych przedmiotów) to Crayola, RoseArt i Cra-Z-Art.