Gastornis

Opis

Gastornis parisiensis mierzył średnio 1,75 metra (5,7 ft) wysokości, ale duże osobniki dorastały do 2 metrów (6,6 ft) wysokości. Gastornis miał ogromny dziób z lekko haczykowatym czubkiem, co może sugerować, że był mięsożerny. Gastornis miał duże, potężne nogi. Miał duże stopy z małymi szponami. Skamieniałe odciski stóp sugerują, że był roślinożercą.

Paleobiologia

Dystrybucja

Mimo, że Ameryka Północna i Europa zostały rozdzielone pod koniec kredy, gdzieś tam musiała istnieć jeszcze lądolód. To dlatego, że europejskie i północnoamerykańskie Diatrymas były tak podobne. Inne rodzaje ptaków i ssaków również występują po obu stronach (dzisiejszego) północnego Atlantyku w paleocenie i eocenie. Jest to dowód na to, że Europa i Ameryka Północna były kiedyś połączone suchym lądem w części wczesnego kainozoiku.

Paleoekologia

W swoim czasie środowisko, w którym żył Gastornis, charakteryzowało się gęstym lasem i wilgotnym lub suchym klimatem subtropikalnym, a nawet tropikalnym. Ameryka Północna i Europa były jeszcze dość blisko siebie, a Grenlandia prawdopodobnie była pokryta bujnymi lasami i łąkami. Jedynie wąskie cieśniny o długości najwyżej kilku 100 km mogły zablokować lądową dyspersję przodków Gastornis. Lądy w Ameryce Północnej były połączone. Ich europejski zasięg był archipelagiem, z budującymi się Alpami i wysokim poziomem morza w paleocenie i eocenie. Geograficznie był on z grubsza podobny do dzisiejszej Indonezji.

Gastornis był przedstawiany jako drapieżny. Niektórzy wątpią jednak, że ptak ten był wystarczająco zwinny, by złapać szybko poruszającą się ofiarę, mają też wątpliwości, czy dziób był odpowiedni dla drapieżników. Może być tak, że Gastornis był łowcą z zasadzki, lub używał technik polowania stadnego do ścigania lub zasadzania się na ofiary. Jeśli Gastornis był drapieżnikiem, potrzebowałby jakichś środków do polowania na ofiary w gęstym lesie.

Ewentualnie mogły być głównie padlinożercami, wszystkożercami lub nawet roślinożercami. Duży dziób Gastornisa nadawałby się do miażdżenia nasion i zrywania roślinności. Jednak wydaje się on zbyt silny dla diety czysto wegetariańskiej. Niezależnie od tego, czym żywiły się te ptaki, dziób mógł być wykorzystywany także do manifestacji społecznej - jego obecność we wszystkich znanych skamieniałościach przemawia przeciwko roli manifestacji seksualnej. Te sprzeczne hipotezy, których nie da się rozdzielić na podstawie dowodów, sprawiają, że paleobiologia Gastornis jest niejasna.

Podobnymi gigantycznymi ptakami z kenozoiku były południowoamerykańskie ptaki grozy (phorusrhacidae) i australijskie mihirungi (Dromornis). Te pierwsze były z pewnością mięsożerne, a te drugie podejrzewa się, że również były drapieżnikami. Z drugiej strony, bezgrzebieniowce, bezlotne olbrzymie ptaki naszych czasów, żywią się roślinami, małymi kręgowcami i bezkręgowcami.

Gastornis należały do największych, jeśli nie największych ptaków żyjących w paleogenie. Miały niewielu naturalnych wrogów i poważnych konkurentów. Jeśli te ogromne ptaki były aktywnymi łowcami, musiały być ważnymi drapieżnikami wierzchołkowymi, które zdominowały ekosystemy leśne Ameryki Północnej i Europy aż do środkowego eocenu.

W połowie eocenu w Eurazji i Ameryce Północnej pojawiły się duże drapieżniki z rzędu kreodontów i mezonychidów. Pojawienie się tych nowych drapieżników zbiega się z upadkiem Gastornisa i jego krewniaków. Było to prawdopodobnie spowodowane zwiększoną tendencją drapieżników ssaków do polowania w stadach (zwłaszcza u przypominających hieny kreodontów). Nie znamy żadnego ptaka, który ważyłby więcej niż pół tony metrycznej. Być może nie mogły one ewoluować do większych rozmiarów. Jeśli tak, to nie mogłyby konkurować czystą masą, jak to często czynią ssaki.

Czaszka Gastornis.


Szkielet Gastornis

Skamieniałości śladowe

W osadach późnego paleocenu w Hiszpanii i wczesnego eocenu we Francji, w Prowansji znaleziono fragmenty skorup ogromnych jaj. Przypuszczalnie pochodzą one od Gastornis.

Niektóre z tych fragmentów były wystarczająco kompletne, by zrekonstruować rozmiar 24 na 10 cm (około 9,5 na 4 cale) ze skorupkami o grubości 2,3-2,5 mm (0,09-0,1 cala). Jest to mniej więcej o połowę mniejsze od strusiego jaja i bardzo różni się kształtem od bardziej zaokrąglonych jaj bezgrzebieniowców.

Duże ptaki

• Cassowary
• Ptaki słoniowate
• Aepyornis
• Moa
• Dinornis
• Ptaki terroru
• Phorusrhacos
• Brontornis
• Dromornis