Język ajnuski
Język Ainu jest językiem ludu Ainu zamieszkującego północną Japonię. Nie był on pisany aż do XIX wieku. Od tego czasu jest zapisywany w katakanie lub alfabecie łacińskim.
W XIX wieku językiem Ainu posługiwano się w Ezo (w tym na wyspie Hokkaidō i w południowej części Wysp Chishima), w południowej części Karapto (Sachalin) i w północnej części Wysp Chishima (Wyspy Kurylskie). Obecnie mówi się nim tylko w Hokkaidō.
Ainu mieli wiele dialektów, w tym Chitose, Saru i Karapto. Obecnie przetrwał tylko dialekt Hokkaidō. Dialekty te różniły się od siebie tak bardzo, że osoba mówiąca jednym dialektem nie mogła zrozumieć osoby mówiącej innym dialektem.
Historycznie, osoby posługujące się językiem Ainu żyły w pobliżu osób posługujących się językiem japońskim i Itelmen (z Kamczatki). Nivkh, którym posługiwano się w północnej części Sachalinu, jest kolejnym odizolowanym językiem.
Gramatyka
Ainu ma podmiotowo-przedmiotowo-czasownikowy porządek słów, jak japoński. Zwroty w Ainu mają strukturę lewostronnie rozgałęzioną: słowo oznaczające właściwość jest przed słowem oznaczającym osobę lub rzecz.
Przykładowe słowa
Słowo ainu oznacza "istotę ludzką" i jest nazwą używaną przez Ainu w odniesieniu do nich samych. Dla kontrastu, kamuy oznacza "bóg". Ainu uważają, że wszystkie istnienia, które mają umysł i odgrywają jakąś rolę w tym świecie są kamuy. Wróble czy stojące drzewa są kamuy. W perspektywie Ainu wszystko idzie dobrze, a człowiek może być szczęśliwy, jeśli ainu i kamuy pomagają sobie nawzajem.
Większość lingwistów uważa, że system liczbowy Ainu oparty jest na liczbie dwadzieścia.
| Cyfry | |||
| numer | Ainu (w dialekcie Saru) | Nivkh | Japońska |
| 1 | siné | ñaqř | Cześć |
| 2 | tu | meqř | hu |
| 3 | re | ţaqř | mi |
| 4 | íne | nəkř | yo |
| 5 | asíkne | t'oqř | itsu |
| 6 | iwán | mu | |
| 7 | árwan | na | |
| 8 | tupésan | ya | |
| 9 | sinépesan | ko | |
| 10 | wan | mxoqř | tō |
- Ape - ogień.
- Iyomante - Festiwal mający na celu wysłanie duszy niedźwiedzia do nieba.
- Kunnechupu - Księżyc.
- Kotan - wieś.
- Konru - lód.
- Sumari - (wymawiane jak w "Shumari") - lis.
- Seta - pies.
- Tonoto - sake.
- Nie-kwiat.
- Huci - (wymawiane jak w "Hoochi") - babcia, stare kobiety.
- Pone - kość.
- Pirka - piękna, urocza.
- wakka - woda "zdatna do picia".
Relacje z innymi rodzinami językowymi
Język Ainu jest klasyfikowany jako izolat językowy, choć istnieje kilka teorii na temat jego genetycznego pokrewieństwa. Niektórzy lingwiści sugerują związek z językami ałtajskimi, inni zaś z językami indoeuropejskimi. Istnieją również pewne podobieństwa z północnymi językami rdzennych Amerykanów.
Pytania i odpowiedzi
P: Co to jest język Ainu?
A: Język Ainu to język ludu Ainu w północnej Japonii.
P: Czy język Ainu został napisany przed XIX wiekiem?
O: Nie, został napisany dopiero w XIX wieku.
P: W jakich systemach pisma zapisywany jest dziś język Ainu?
O: Język Ainu zapisuje się katakaną lub alfabetem łacińskim.
P: W jakich regionach mówiono językiem Ainu w XIX wieku?
O: Językiem Ainu mówiono w Ezo (w tym na wyspie Hokkaidō i w południowej części Wysp Chishima), w południowej części Karapto (Sachalin) i w północnej części Wysp Chishima (Wyspy Kurylskie).
P: Czy dziś język Ainu ma jeszcze wiele dialektów?
O: Nie, obecnie zachował się tylko dialekt Hokkaidō.
P: Czy dialekty Ainu były wzajemnie zrozumiałe?
O: Nie, dialekty były tak różne od siebie, że osoba mówiąca jednym dialektem nie mogła zrozumieć osoby mówiącej innym dialektem.
P: Jakie inne języki były historycznie używane w pobliżu osób mówiących językiem Ainu?
O: W przeszłości osoby posługujące się językiem Ainu mieszkały w pobliżu osób posługujących się językiem japońskim i Itelmen (z Kamczatki). Innym izolowanym językiem jest Nivkh, którym mówiono w północnej części Sachalinu.
