Herbert von Karajan

Wczesne lata

Herbert von Karajan urodził się w Salzburgu. Początkowo nazywał się Heribert Ritter von Karajan. W 1916 r. rozpoczął naukę gry na fortepianie w Mozarteum w Salzburgu. Tam powiedziano mu, że powinien nauczyć się dyrygentury. W 1929 r. dyrygował już w Festspielhaus w Salzburgu, a w 1934 r. po raz pierwszy poprowadził Filharmoników Wiedeńskich. Regularnie dyrygował także w Ulm i Akwizgranie.

W 1937 roku Karajan po raz pierwszy dyrygował Filharmonikami Berlińskimi i Operą Berlińską. Odniósł wielki sukces dyrygując Tristanem i Izoldą. W 1938 roku berliński krytyk muzyczny nazwał go Das Wunder Karajan (Cud Karajana). Zaczął dokonywać nagrań. Jednak pewnego dnia w czerwcu 1939 r. dyrygował "Meistersingerem" w Bayreuth przed Hitlerem i jego gośćmi, królem i królową Jugosławii, gdy nagle nie pamiętał muzyki (dyrygował bez partytury). Śpiewacy zatrzymali się, a kurtyna opadła. Hitler był bardzo zły i powiedział, że Karajan już nigdy nie będzie dyrygował w Bayreuth. To wydarzenie mogło w rzeczywistości pomóc jego karierze po II wojnie światowej. Wielu ludziom, którzy pracowali dla nazistów i Hitlera nie wolno było pracować.

Małżeństwo i kariera wojenna

W czasie wojny, w 1942 roku, Karajan ożenił się z Anitą Gütermann. Była ona córką bogatego człowieka, który zajmował się produkcją maszyn do szycia. Jego żona była częściowo Żydówką. To spowodowało, że naziści zaczęli dyskutować o tym, czy Karajanowi powinno się nadal pozwalać dyrygować. W 1944 roku nie był on już w łaskach u nazistów, ale nadal dyrygował w Berlinie. W lutym 1945 roku opuścił Berlin i wraz z żoną udał się do Mediolanu we Włoszech. Karajan rozwiódł się z Anitą w 1958 roku.

Choć po wojnie został zdymisjonowany z powodu nazistowskich powiązań, w 1946 r. ponownie zaczął dyrygować.

Po wojnie

Karajan dał swój pierwszy koncert po wojnie w 1946 roku w Wiedniu z Filharmonikami Wiedeńskimi. Okupujący Rosjanie ponownie zakazali mu występów, ale już w następnym roku ponownie zaczął dyrygować.

Karajan dał wiele koncertów z Wiedeńską Orkiestrą Symfoniczną dla Gesellschaft der Musikfreunde w Wiedniu. W sezonie 1948-49 dyrygował w mediolańskiej La Scali. Od 1947 r. dokonał wielu nagrań z Philharmonia Orchestra w Londynie i Filharmonikami Wiedeńskimi w Wiedniu.

W 1951 i 1952 roku dyrygował ponownie w Bayreuth Festspielhaus, gdzie zmienił obowiązujący od czasu Wagnera w 1876 roku plan siedzeń dla orkiestry.

W 1955 r., po śmierci Wilhelma Furtwänglera, został dożywotnim dyrektorem artystycznym (dyrygentem) Filharmonii Berlińskiej. Od 1957 do 1964 r. był dyrektorem artystycznym Opery Wiedeńskiej.

Bardzo często dyrygował Filharmonikami Wiedeńskimi i dawał wiele koncertów na Festiwalu w Salzburgu. Aż do śmierci w 1989 r. nadal bardzo intensywnie pracował, występując, dyrygując i nagrywając. W ostatnich latach życia Karajan opuścił Filharmonię Berlińską po sporach z nią i skoncentrował się na ponownej pracy z Operą Wiedeńską i Filharmonią Wiedeńską.

Jego sława i osobowość

Herbert von Karajan miał bardzo dobrą muzykalność i pamięć. Dyrygował bez partytury przed sobą, bardzo często z zamkniętymi oczami. Pamiętany jest jako bardzo surowy (jak dyktator) i zawsze nalegający, aby wszystko było tak, jak on chce. Jest wiele opowieści o nim, które to potwierdzają. Nalegał na bardzo wysokie honoraria. Kiedy filmowano jego dyrygowanie orkiestrą, chciał, aby kamery pokazywały go przez cały czas. Kiedy dyrygował Wagnerem w Metropolitan Opera, podwyższył stanowisko dla dyrygenta tak, aby publiczność mogła go widzieć.