Arthur Seyß-Inquart

Życie przed Anschlussem

Seyß-Inquart urodził się w 1892 r. w Stonařovie (Stannern) na Morawach, należących wówczas do Cesarstwa Austro-Węgierskiego, w rodzinie dyrektora szkoły Emila Zajticha i jego żony Augusty Hyrenbach. W 1907 r. rodzina przeniosła się do Wiednia, gdzie zmienili czesko-słowiańskie nazwisko "Zajtich" na niemieckie "Seyß-Inquart". Seyß-Inquart studiował później prawo na Uniwersytecie Wiedeńskim. Na początku I wojny światowej w sierpniu 1914 r. Seyß-Inquart zaciągnął się do armii austriackiej i służył w Rosji, Rumunii i we Włoszech. Wielokrotnie odznaczany za odwagę, podczas rekonwalescencji po ranach w 1917 r. zdał egzaminy końcowe do dyplomu.

W 1911 r. Seyß-Inquart poznał Gertrudę Maschkę. Pobrali się w 1916 roku i mieli troje dzieci: Ingeborg Caroline Auguste Seyß-Inquart (ur. 18 września 1917 r.), Richarda Seyß-Inquarta (ur. 1921 r.) i Dorotheę Seyß-Inquart (ur. 1928 r.).

Po wojnie zajął się prawem, a w 1921 r. założył własną praktykę. W pierwszych latach pierwszej republiki austriackiej był blisko związany z Vaterländische Front.

Jako odnoszący sukcesy prawnik został w 1933 r. zaproszony do gabinetu kanclerza Engelberta Dollfussa.

W 1937 r. został radnym państwowym pod przewodnictwem Kurta Schuschnigga. Początkowo nie należał do austriackiej partii narodowosocjalistycznej. W 1938 r. Seyß-Inquart był jednak najwyższym rangą politykiem Austriackiej Partii Narodowosocjalistycznej.

W lutym 1938 roku Seyß-Inquart został mianowany przez Schuschnigga ministrem spraw wewnętrznych, po tym jak Hitler groził Schuschniggowi. 11 marca 1938 r. Schuschnigg zrezygnował z funkcji kanclerza Austrii, a prezydent Austrii Wilhelm Miklas mianował Seyß-Inquarta na to stanowisko. Hitler planował, że Seyß-Inquart wyśle telegram z prośbą o niemiecką pomoc w powstrzymaniu zamieszek, ale prezydent Miklas mianował Seyß-Inquarta kanclerzem dopiero po inwazji Hitlera na Austrię. W dniu 13 marca 1938 r. Seyß-Inquart wstąpił do partii narodowosocjalistycznej.

Naczelnik Ostmarku i południowej Polski

Hitler zamierzał pozostawić Austrię niezależną, ale po powitaniu, z jakim spotkały się wkraczające wojska niemieckie podczas Anschlußu, postanowił uczynić z Austrii nową część III Rzeszy, zwaną Ostmark (lub wschodnia granica). Seyß-Inquart napisał ustawę, na mocy której Austria stała się prowincją Niemiec, i podpisał ją 13 marca.

Seyß-Inquart został Reichsstatthalterem, czyli gubernatorem tzw. Ernst Kaltenbrunner był głównym ministrem, a Burckel komisarzem do spraw zjednoczenia Austrii (zajmował się "kwestią żydowską").

Seyß-Inquart został mianowany Gruppenführerem SS, a w maju 1939 r. ministrem bez teki w rządzie Hitlera.

Po inwazji na Polskę Seyß-Inquart został gubernatorem Polski Południowej, ale zanim rozpoczął tam pracę, utworzono Generalne Gubernatorstwo, a Seyß-Inquart został zastępcą generalnego gubernatora Hansa Franka.

Komisarz Rzeszy w Holandii

Po inwazji Niemiec na Niderlandy Seyß-Inquart został w maju 1940 roku komisarzem Rzeszy na okupowane Niderlandy. Jego zadaniem było zorganizowanie administracji cywilnej, stworzenie ścisłych więzi gospodarczych z Niemcami i obrona interesów Rzeszy.

Wspierał Holenderską Partię Narodowo-Socjalistyczną (NSB) i pozwolił jej na utworzenie paramilitarnego Landwachtu, jako pomocniczej siły policyjnej. Inne partie polityczne zostały zdelegalizowane pod koniec 1941 roku, a wielu byłych urzędników państwowych uwięziono w Sint-Michielsgestel. Administracja kraju była w dużej mierze kontrolowana przez samego Seyß-Inquarta.

Wprowadził środki walki z "terrorem", a kiedy w maju 1943 roku w Amsterdamie, Arnhem i Hilversum doszło do strajku powszechnego, przeprowadzono specjalne sądy doraźne i nałożono zbiorową grzywnę w wysokości 18 milionów guldenów. Seyß-Inquart zezwolił na egzekucję około 800 osób przed wyzwoleniem. Niektórzy twierdzą, że było to nie tylko 800, ale ponad 1.500 osób, włączając w to egzekucje w ramach tzw. "prawa zakładników", które dotyczyły m.in. więźniów politycznych bliskich wyzwolenia, incydent w Putten oraz odwetową egzekucję 117 Holendrów za zamach na przywódcę SS i policji" Hannsa Albina Rautera. Od lipca 1944 roku większość uprawnień Seyß-Inquarta została przekazana dowódcy wojskowemu w Holandii i Gestapo, był on jednak nadal ważną i wpływową postacią polityczną.

W Holandii istniały dwa małe obozy koncentracyjne:

• KZ Herzogenbusch koło Vught, oraz
• Kamp Amersfoort koło Amersfoort.

Oprócz wielu innych obozów kontrolowanych przez wojsko, policję, SS lub administrację Seyß-Inquarta istniał także "żydowski obóz zbiorczy" w Westerbork. Należał do nich obóz "dobrowolnego poboru do pracy" w Ommen. Łącznie około 530.000 holenderskich cywilów pracowało dla Niemców, z czego 250.000 zostało wysłanych do fabryk w Niemczech.

Seyss-Inquart był antysemitą: w ciągu kilku miesięcy od przybycia do Holandii zwolnił Żydów z rządu, prasy i czołowych stanowisk w przemyśle. Po 1941 r. nastąpiła eskalacja działań antyżydowskich: zarejestrowano około 140 000 Żydów, w Amsterdamie utworzono getto, a w Westerbork obóz przejściowy. W lutym 1941 r. 600 Żydów wysłano do obozów koncentracyjnych w Buchenwaldzie i Mauthausen. Później holenderskich Żydów wysłano do Auschwitz. W miarę zbliżania się wojsk alianckich we wrześniu 1944 roku, pozostali w Westerbork Żydzi zostali wysłani do Theresienstadt. Z 140 000 zarejestrowanych holenderskich Żydów wojnę przeżyło jedynie 44 500.

Kiedy Hitler popełnił samobójstwo 30 kwietnia 1945 r., Seyß-Inquart został ministrem spraw zagranicznych w nowym rządzie niemieckim admirała Karla Dönitza.

Reżim nazistowski stosował politykę "spalonej ziemi", a także zniszczył niektóre doki i porty. Seyß-Inquart zgadzał się z ministrem uzbrojenia Albertem Speerem, że niszczenie wszystkiego, aby uchronić cenne materiały przed wojskami alianckimi lub nowym rządem po zakończeniu wojny, było błędem. Seyß-Inquart pomagał również podczas tak zwanej "głodowej zimy" w 1945 roku w dystrybucji żywności i zezwolił alianckim samolotom na zrzucanie szwedzkiego białego chleba dla głodujących mieszkańców okupowanej północnej Holandii. Pozostał komisarzem Rzeszy do 8 maja 1945 r., kiedy to po spotkaniu z Karlem Dönitzem, mającym potwierdzić zablokowanie przez niego rozkazu spalonej ziemi, został schwytany w Hamburgu.

Procesy Norymberskie

Na procesie norymberskim Seyß-Inquart został oskarżony o spiskowanie w celu popełnienia zbrodni przeciwko pokojowi, planowanie, wszczynanie i prowadzenie wojen napastniczych, zbrodnie wojenne oraz zbrodnie przeciwko ludzkości.

Jego obrońcą był Gustav Steinbauer. Seyß-Inquart został jednak uznany za winnego wszystkich zarzutów oprócz spisku. Na wieść o wyroku śmierci Seyss-Inquart dał do zrozumienia, że przyjmuje odpowiedzialność za ekscesy w czasie wojny: "Śmierć przez powieszenie... cóż, w obliczu całej sytuacji nie spodziewałem się niczego innego. Wszystko jest w porządku". Został powieszony 16 października 1946 roku, w wieku 54 lat, wraz z dziewięcioma innymi oskarżonymi w Norymberdze. Jego ostatnie słowa brzmiały: "Mam nadzieję, że ta egzekucja jest ostatnim aktem tragedii II wojny światowej i że lekcją wyniesioną z tej wojny światowej będzie to, że pokój i zrozumienie powinny istnieć między narodami. Wierzę w Niemcy".

Seyß-Inquart na procesach norymberskich.