Obrzęk płuc
Obrzęk płuc (po angielsku pulmonary oedema) to płyn w płucach ("pulmonary" oznacza "płuca"; "edema" oznacza "obrzęk" lub "płyn"). Normalnie płuca wypełniają się powietrzem podczas wdechu. Z pęcherzyków płucnych tlen dostaje się do krwi. Krew następnie przenosi tlen do całego organizmu. Każda część ciała potrzebuje tlenu, aby przeżyć.
Kiedy u osoby występuje płyn w płucach (obrzęk płuc), nie ma wystarczająco dużo miejsca, aby powietrze mogło dostać się do płuc. Osoba nie będzie w stanie wdychać tak dużo powietrza. Oznacza to, że do krwi nie dostanie się tak dużo tlenu, a organizm nie otrzyma potrzebnej ilości tlenu.
Schemat płuc człowieka
Przyczyny
Najczęstszą przyczyną obrzęku płuc jest niewydolność lewej strony serca. Lewa strona serca ma za zadanie pompować krew do całego organizmu. Jeśli lewa strona serca jest zbyt słaba, aby to robić, krew będzie cofać się do płuc. Jest to tzw. kardiogenny obrzęk płuc. ("Kardiogenny" oznacza "spowodowany przez serce").
Do innych, niekardiogennych przyczyn obrzęku płuc należą:
- Przeciążenie płynami: Kiedy osoba z niewydolnością nerek spożywa zbyt dużo soli lub pije zbyt dużo płynów. Ponieważ nerki nie są w stanie odfiltrować płynów w normalny sposób, płyny przedostają się do płuc.
- Wdychanie dymu
- Utonięcie w słonej wodzie
- Wysokościowy obrzęk płuc (HAPE), który zdarza się, gdy ludzie przebywają na bardzo dużych wysokościach, np. podczas wspinaczki górskiej
- Hipotermia (bardzo niska temperatura ciała)
- Zespół ostrej niewydolności oddechowej, spowodowany chorobą płuc (np. zapalenie płuc lub sepsa) lub urazem (np. wdychanie dymu)
- Zatorowość płucna, w której skrzep krwi z jednej części ciała przemieszcza się do płuc
- Uraz klatki piersiowej lub płuc
- Zakażenia wywołane przez wirusy, takie jak gorączka denga
- Złe reakcje na leki, w tym nielegalne narkotyki, takie jak heroina i kokaina, oraz legalne leki, takie jak aspiryna
Symptomy
Objawy obrzęku płuc mogą obejmować:
- Trudności w oddychaniu
- Ortopnea (oddychanie jest najtrudniejsze w pozycji leżącej)
- Napadowa nocna duszność (oznacza to, że trudności w oddychaniu mogą obudzić osobę podczas snu w nocy)
- Różowa, pienista plwocina
- Lekarz usłyszy szmery podczas osłuchiwania odgłosów oddechu za pomocą stetoskopu.
Błyskawiczny obrzęk płuc
Nagły obrzęk płuc to nagły przypadek medyczny. Jest to obrzęk płuc, który pojawia się bardzo szybko. Zazwyczaj obrzęk płuc rozwija się po kilku godzinach. Jednak w najgorszych przypadkach błyskawicznego obrzęku płuc, płuca danej osoby mogą całkowicie wypełnić się płynem w ciągu kilku minut. Błyskawiczny obrzęk płuc może być również spowodowany przez przeniesienie osoby z obrzękiem płuc lub położenie jej w pozycji leżącej.
Leczenie
Niezależnie od przyczyny, obrzęk płuc może być leczony przez:
- Podanie tlenu osobie chorej
- Usiąść prosto (ułatwia to oddychanie)
- W razie potrzeby wtłoczenie powietrza do płuc chorego (tzw. wentylacja)
- Leki moczopędne, które usuwają nadmiar płynów z organizmu
- Leki takie jak nitrogliceryna ("nitro"), które zmniejszają ciśnienie spowodowane przez płyn przedostający się do płuc. Nitrogliceryna może również sprawić, że naczynia krwionośne w płucach staną się szersze, dzięki czemu zmieści się w nich więcej płynu; może to zwolnić trochę dodatkowej przestrzeni, aby powietrze mogło dostać się do płuc.
Inne metody leczenia mogą koncentrować się na przyczynie obrzęku płuc. Na przykład, jeśli osoba z niewydolnością nerek miała zbyt dużo soli lub płynów, może mieć dializy, aby usunąć dodatkowy płyn i sól.
