Efekt Łazarza
W paleontologii takson Łazarz (liczba mnoga taksonów) to takson, który znika z jednego lub więcej okresów zapisu kopalnego, by pojawić się ponownie później. Termin ten odnosi się do Ewangelii Jana, w której twierdzi się, że Jezus wskrzesił Łazarza z martwych. Taksony Łazarza pojawiają się albo z powodu (lokalnego) wyginięcia, później ponownie zasiedlone, albo jako artefakt związany z pobieraniem próbek. Zapis kopalny jest niedoskonały (tylko bardzo niewielka część organizmów ulega skamienieniu) i zawiera luki niekoniecznie spowodowane wymarciem, zwłaszcza gdy liczba osobników danego taksonu staje się bardzo niska.
Koncepcja ta została rozwinięta w paleontologii, gdzie po dużym wymieraniu niektóre grupy pojawiają się ponownie po milionach lat. Zwykle tłumaczy się to tym, że ich liczebność była tak niska, że szanse na skamienienie były bardzo małe. Potem, stopniowo, ich liczebność odradzała się.
Historia pomysłu
W 1974 roku Batten zwrócił uwagę, że w zapisie dolnotriasowym brakuje rodzajów i gatunków, które były obecne w permie, a które pojawiły się ponownie 20 milionów lat później w triasie środkowym. Jablonski ukuł później termin "takson Łazarza" dla gatunków i rodzajów, które znikają z zapisu kopalnego, by pojawić się ponownie później, gdy warunki powrócą do normy.
Przykłady z życia
Istnieje kilka dobrze znanych przykładów, że dzieje się to z dzisiejszymi gatunkami.
Kilka znanych przykładów:
- Uważano, że kompletny klad ryb płatkonogich, podklasa Coelacanthimorpha, wymarł 80 milionów lat temu. Następnie w 1938 roku znaleziono Coelacantha (Latimeria).
- Monoplacophora, klasa mięczaków była uważana za wymarłą w środkowym dewonie (~380 milionów lat temu), dopóki żyjący członkowie nie zostali odkryci w głębokiej wodzie u wybrzeży Kostaryki w 1952 roku.
- Redwood Dawn lub Metasequoia, rodzaj drzew iglastych, został po raz pierwszy opisany jako skamielina z ery mezozoicznej przez Shigeru Miki w 1941 roku, ale w 1944 roku odkryto małe stanowisko w Modaoxi, Chiny.
- Górski opos pigmejski (Burramys parvus), jedyny prawdziwie hibernujący australijski torbacz, znany pierwotnie z zapisów kopalnych, został odkryty w 1966 roku.
Koelakant Latimeria chalumnae.
Pytania i odpowiedzi
P: Czym jest takson Lazarusa?
O: Takson Lazarus to takson, który znika z jednego lub więcej okresów zapisu kopalnego, tylko po to, by pojawić się ponownie później.
P: Jakie jest pochodzenie terminu "takson Lazarusa"?
O: Termin takson Łazarza odnosi się do Ewangelii Jana, w której Jezus rzekomo wskrzesił Łazarza z martwych.
P: Dlaczego występują taksony Łazarza?
Taksony Łazarza występują albo z powodu (lokalnego) wyginięcia, późniejszego uzupełnienia, albo jako artefakt pobierania próbek.
P: Dlaczego zapis kopalny jest niedoskonały?
O: Zapis kopalny jest niedoskonały, ponieważ tylko bardzo niewielka część organizmów ulega skamienieniu i zawiera luki niekoniecznie spowodowane wymarciem, szczególnie gdy liczba osobników w taksonie staje się bardzo niska.
P: Co dzieje się z niektórymi grupami w paleontologii po dużym wymieraniu?
O: Po poważnym wymieraniu niektóre grupy w paleontologii pojawiają się ponownie po milionach lat.
P: Jakie jest zwykłe wyjaśnienie ponownego pojawienia się niektórych grup w paleontologii po dużym wymieraniu?
O: Zwykle tłumaczy się to tym, że ich liczebność spadła tak nisko, że ich szanse na skamieniałość były niezwykle niskie. Następnie, stopniowo, ich liczba odradzała się.
P: W jakiej dziedzinie powstała koncepcja taksonu Lazarusa?
O: Koncepcja taksonu Lazarusa została opracowana w paleontologii.
