Chwalebna rewolucja

Tło

Z pozoru jest to opowieść o religii. Jednak jest to również opowieść o równowadze między monarchą a parlamentem. Wojna domowa została stoczona, ponieważ Karol I próbował rządzić jako monarcha absolutny. Karol II został przyjęty z powrotem, ponieważ zgodził się ograniczyć swoje uprawnienia. Jednak jego brat, Jakub II, dał jasno do zrozumienia, że chce odzyskać władzę absolutną, którą miał ich ojciec Karol I.

Kiedy Karol II zmarł bez prawowitych dzieci w 1685 r., jego brat książę Yorku został królem w Anglii i Irlandii jako Jakub II. Został również Jakubem VII w Szkocji. Próbował dać wolność wyznania nie-Anglicantom. Uczynił to poprzez unieważnienie aktów Parlamentu dekretem królewskim. Nie spodobało się to społeczeństwu. Kilku protestanckich polityków i szlachciców rozpoczęło rozmowy z mężem Marii już w 1687 roku. W maju 1688 r. James zmusił anglikańskich duchownych do przeczytania Deklaracji Odpustów. Deklaracja Odpustów była oświadczeniem, które dawało wolność religijną tym, którzy nie zgadzali się z Kościołem Anglii. To uczyniło go znacznie mniej popularnym.

Protestanci zaczęli się jeszcze bardziej obawiać, gdy żona Jakuba, Maria z Modeny, urodziła syna - Jakuba Franciszka Edwarda - w czerwcu 1688 roku. Obawiano się, że syn, w przeciwieństwie do Marii i Anny, zostanie wychowany na rzymskiego katolika. Niektórzy twierdzili, że chłopiec został potajemnie wniesiony do pokoju królowej w naczyniu do podgrzewania łóżka zamiast jej martwo urodzonego dziecka. Nie było mocnych dowodów na poparcie tej historii, ale Maria publicznie wątpiła w prawowitość chłopca. Wysłała do swojej siostry, Anny, listę podejrzanych pytań dotyczących narodzin chłopca.

Spisek

30 czerwca Nieśmiertelna Siódemka potajemnie poprosiła Wilhelma, który wraz z Marią przebywał w Niderlandach, o przybycie z armią do Anglii. Wilhelm, który był zazdrosny o pozycję i władzę Marii, początkowo nie chciał jechać. Ale Maria powiedziała Wilhelmowi, że nie zależy jej na władzy politycznej. Powiedziała, że "nie będzie niczym więcej, jak tylko jego żoną, i że zrobi wszystko, co w jej mocy, aby uczynić go królem na całe życie".

Wilhelm zgodził się na atak. Oświadczył, że nowo narodzony syn Jakuba jest "udawanym księciem Walii". Przedstawił też listę żądań Anglików i powiedział, że chce mieć tylko "wolny i legalnie zebrany parlament". Armia holenderska, która została zawrócona przez burzę w październiku, wylądowała 5 listopada. Armia i marynarka angielska przeszły na stronę Wilhelma. W tym czasie zaufanie Anglików do Jakuba było bardzo niskie. Nie próbowali nawet ratować swojego króla. 11 grudnia król próbował uciec, ale nie udało mu się. Próbował uciec ponownie 23 grudnia. Ta druga próba zakończyła się sukcesem i Jakub uciekł do Francji. Tam żył na wygnaniu aż do śmierci.

Choć Mary była smutna z powodu depozycji ojca, William kazał jej wyglądać na szczęśliwą, gdy przybyli do Londynu. Z tego powodu ludzie myśleli, że była oziębła wobec ojca. James również myślał, że jego córka jest mu niewierna. To głęboko zraniło Mary.

W 1689 roku parlament Konwentu zwołany przez księcia Orańskiego zebrał się, aby przedyskutować, co powinien zrobić. Wilhelm Orański czuł się niekomfortowo w swojej sytuacji. Chciał rządzić jako król, a nie tylko jako mąż królowej. Jedyny przykład wspólnej monarchii pochodził z XVI wieku. Była to królowa Maria I i hiszpański książę Filip. Kiedy się pobrali, uzgodniono, że książę Filip przyjmie tytuł króla. Ale Filip II był królem tylko za życia swojej żony. Nie miał też zbyt wiele władzy. Wilhelm chciał pozostać królem nawet po śmierci żony. Niektórzy ważni ludzie sugerowali, by uczynić Marię jedyną władczynią. Ale Maria, która była wierna swojemu mężowi, odmówiła.

Parlament działa

W dniu 13 lutego 1689 roku Parlament uchwalił Deklarację Praw. W deklaracji tej stwierdzono, że James, próbując uciec 11 grudnia 1688 roku, porzucił rząd, więc nikt w tym czasie nie był królem. Normalnie, najstarszy syn Jakuba, Jakub Franciszek Edward, byłby dziedzicem. Parlament zaoferował jednak koronę Williamowi i Marii jako wspólnym władcom. Dodano jednak, że "Jedyne i pełne sprawowanie władzy królewskiej może być wykonywane tylko przez wspomnianego Księcia Orańskiego w imieniu Księcia i Księżniczki za ich wspólnego życia". Deklaracja została później rozszerzona, aby wyjąć wszystkich katolików. Stało się tak dlatego, że "It hath been found (discovered) by experience that it is inconsistent (not in harmony) with the safety and welfare of this Protestant kingdom to be governed by a papist prince".

William i Maria zostali koronowani razem w Opactwie Westminsterskim 11 kwietnia 1689 roku. Koronacji dokonywał zwykle arcybiskup Canterbury. Jednak William Sancroft, ówczesny arcybiskup, uważał, że usunięcie Jakuba II było błędem. Dlatego zamiast niego koronował ich biskup Londynu, Henry Compton. W dniu koronacji konwencja Estates of Scotland ogłosiła wreszcie, że Jakub nie jest już królem Szkocji. Williamowi i Marii zaoferowano oddzielną koronę szkocką. Stało się tak, ponieważ oba królestwa nie były zjednoczone aż do Aktów Unii w 1707 roku. Przyjęli ją 11 maja.

Nawet po ogłoszeniu tego faktu, w Szkocji nadal istniało silne poparcie dla Jakuba. John Graham of Clevehouse, wicehrabia Dundee, zebrał armię i 27 lipca odniósł zwycięstwo pod Killiecrankie. Ale armia Dundee poniosła wielkie straty, a on sam został ciężko ranny na początku bitwy. Położyło to kres jedynemu skutecznemu oporowi Wilhelma, a rewolta została szybko zdławiona. W następnym miesiącu doszło do wielkiej klęski w bitwie pod Dunkeld.

Bill of Rights ratyfikowany podczas rewolucji przez króla Wilhelma i królową Marię, przed ich koronacją (1783)