Gujana Francuska

Nazwa

Gujana pochodzi z języka Indian (Arawak), który oznacza "krainę wielu wód". Dodanie słowa "francuski" w większości języków innych niż francuski pochodzi z czasów kolonialnych, kiedy w regionie było ich pięć; były to, z zachodu na wschód:

1. Gujana Hiszpańska (obecnie region Guayana w Wenezueli)
2. Gujana Brytyjska (obecnie Gujana)
3. Gujana Holenderska (obecnie Surinam)
4. Gujana Francuska (obecnie Gujana)
5. Gujana Portugalska (obecnie Amapá w Brazylii).

Gujana Francuska i dwa większe kraje na północy i zachodzie, Gujana i Surinam, są nadal często określane zbiorczo jako Gujany i tworzą Tarczę Gujany.

Geografia

Gujana Francuska graniczy z dwoma krajami: Surinamem na zachodzie, oraz Brazylią na wschodzie i południu. Na północy znajduje się Ocean Atlantycki. Istnieją dwa główne regiony geograficzne: pas nadmorski, gdzie mieszka większość ludności, oraz gęsty las deszczowy, który stopniowo wznosi się do skromnych szczytów gór Tumuc-Humac wzdłuż granicy z Brazylią.

Najwyższym punktem w departamencie jest Bellevue de l'Inini (3°35′N 53°31′W / 3.583°N 53.517°W / 3.583; -53.517 (Bellevue de l'Inini)) w gminie Maripasoula; jest (851 m (2,792 ft)) wysoki. Inne góry to Mont Machalou (782 m [2,566 ft]), Pic Coudreau (711 m [2,333 ft]) i Mont St Marcel (635 m [2,083 ft]).

Kilka małych wysp znajduje się u wybrzeża, trzy Îles du Salut, które obejmują Diabelską Wyspę, i odizolowane Îles du Connétable dalej wzdłuż wybrzeża w kierunku Brazylii.

Zapora Petit-Saut w północnej części departamentu tworzy sztuczne jezioro i dostarcza hydroenergii. W Gujanie Francuskiej znajduje się wiele rzek.

Jest to francuski departament z większą ilością lasów, 98% departamentu pokryte jest lasem równikowym.

Od 2007^{[aktualizacja]}, amazońska puszcza w najbardziej południowej części departamentu, jest chroniona jako Gujański Park Amazoński, jeden z dziesięciu parków narodowych Francji. Terytorium parku obejmuje około 33 900 km² (13 100 km²) w gminach Camopi, Maripasoula, Papaïchton, Saint-Élie i Saül.

Klimat

Klimat w Cayenne, na wysokości 9 m (30 stóp) nad poziomem morza, należy do podtypu Af (Tropical Rainforest Climate, znany również jako Equatorial Climate) w klasyfikacji klimatu Köppen.

Średnia temperatura na rok w Cayenne wynosi 26.7 °C (80.1 °F). Najcieplejszym miesiącem, średnio, jest wrzesień ze średnią temperaturą 27.2 °C (81.0 °F). Najchłodniejszym miesiącem jest średnio styczeń, ze średnią temperaturą 26.1 °C (79.0 °F).

Średnia ilość opadów dla roku w Cayenne wynosi 3,205.5 mm (126.2 in). Miesiącem o największej średniej ilości opadów jest maj z 513.1 mm (20.2 in) opadów. Miesiącem z najmniejszą średnią ilością opadów jest wrzesień ze średnią 43.2 mm (1.7 in). Średnia liczba dni z opadem wynosi 201,0, przy czym najwięcej opadów występuje w maju - 27,0 dni, a najmniej we wrześniu - 5,0 dni.

Mapa geograficzna Gujany Francuskiej

Administracja

Departament Gujany Francuskiej jest zarządzany przez Collectivité territorial de la Guyane w Cayenne.

Podziały administracyjne

W Gujanie Francuskiej znajdują się 2 arrondissements (dystrykty) i 22 communes (gminy). Kantony departamentu zostały zlikwidowane 31 grudnia 2015 r. na mocy ustawy 2011-884 z 27 lipca 2011 r.

22 gminy w departamencie to:

Kod INSEE	Gmina	Ludność (2014)	Obszar	Gęstość zaludnienia (inh./km²)	Międzygminność
Okręg Cayenne (Arrondissement of Cayenne)
97302	Cayenne	55,817	23.60	2,365.13	Le Centre Littoral
97307	Matoury	31,934	137.20	232.76	Le Centre Littoral
97304	Kourou	25,868	2,160.00	11.98	Les Savanes
97309	Remire-Montjoly	21,787	46.11	472.50	Le Centre Littoral
97305	Makouria	11,209	378.00	29.61	Le Centre Littoral
97308	Saint-Georges	3,960	2,320.00	1.71	L'Est Guyanais
97310	Roura	3,537	3,902.50	0.91	Le Centre Littoral
97312	Sinnamary	2,984	1,340.00	2.23	Les Savanes
97313	Montsinéry-Tonnegrande	2,477	737.20	3.36	Le Centre Littoral
97303	Iracoubo	1,931	2,762.00	0.70	Les Savanes
97356	Camopi	1,751	10030.00	0.17	L'Est Guyanais
97301	Régina	968	12130.00	0.08	L'Est Guyanais
97314	Ouanary	147	1,080.00	0.14	L'Est Guyanais
97358	Saint-Élie	119	5,680.00	0.02	Les Savanes
Okręg Saint-Laurent-du-Maroni
97311	Saint-Laurent-du-Maroni	44,169	4,830.00	9.14	L'Ouest Guyanais
97353	Maripasoula	10,984	18,360.00	0.60	L'Ouest Guyanais
97306	Mana	9,916	6,332.60	1.57	L'Ouest Guyanais
97360	Apatou	8,040	2,020.00	3.98	L'Ouest Guyanais
97357	Grand-Santi	6,656	2,123.00	3.14	L'Ouest Guyanais
97362	Papaichton	6,572	2628.00	2.50	L'Ouest Guyanais
97361	Awala-Yalimapo	1,364	187.40	7.28	L'Ouest Guyanais
97322	Saül	148	4,475.00	0.03	L'Ouest Guyanais

Dane demograficzne

Mieszkańcy Gujany Francuskiej są znani, w języku francuskim, jako Guyanais (kobiety: Guyanaises).

Gujana Francuska ma 252 338 mieszkańców, w 2014 roku, gęstość zaludnienia 3,0 mieszkańców/km2. Miastem, w którym mieszka więcej osób jest stolica, Cayenne (55 817 mieszkańców). Podprefektura Saint-Laurent-du-Maroni ma 44 169 mieszkańców.

Ewolucja populacji w Gujanie Francuskiej

Gospodarka

Główne tradycyjne gałęzie przemysłu to rybołówstwo, wydobycie złota i drewna. Ponadto Gujańskie Centrum Kosmiczne odgrywa znaczącą rolę w lokalnej gospodarce od czasu jego założenia w Kourou w 1964 r.

Więzienie Devils Island

Trzy wyspy u wybrzeży kraju były wykorzystywane przez rząd francuski od 1852 do 1953 roku jako Wyspy Więzienne. Były to:

• Wyspa Royale
• Wyspa Saint-Joseph wykorzystywana do odosobnienia w ciszy i ciemności w przypadku prób ucieczki
• Devils Island dla więźniów politycznych [przetrzymywano tu Dreyfusa].

Skazańcy, którzy zostali skazani na więcej niż 8 lat, przeżyli i odsiedzieli swoje wyroki, nie mogli wrócić do Francji, ale byli zobowiązani do pozostania jako niedobrowolni osadnicy do końca życia.
Słynni więźniowie:

• Alfred Dreyfus
• Henri Charrière [ur.16 listopada 1906-d.19 lipca 1973] alias Papillion (Motyl). Włamywacz i fałszerz sejfów, został skazany 26 października 1931 r. za zabójstwo alfonsa Rolanda Le Petit [ Przyznał się do bycia przestępcą, ale zaprzeczył oskarżeniu o morderstwo]. Został skazany na dożywocie i dziesięć lat ciężkich robót. Ożenił się 22 grudnia 1931 roku z Georgette Fourel, merem 1. okręgu Paryża. Rozwiedli się 8 lipca 1970 r. na mocy decyzji Sądu Najwyższego w Paryżu]. Po krótkim pobycie w więzieniu tranzytowym Beaulieu w Caen we Francji, został przewieziony w 1933 r. do więzienia St-Laurent-du-Maroni nad rzeką Maroni, w osadzie karnej w Gujanie Francuskiej. Twierdził, że w latach 1933-1941 kilkakrotnie uciekał z więzienia, kiedy to w końcu udało mu się zbiec. W 1942 r. został aresztowany i wysłany do brutalnej osady karnej w El Dorado, w stanie Bolivar, w Wenezueli. Po roku więzienia Charrière został zwolniony z dokumentami tożsamości 3 lipca 1944 roku. Pięć lat później otrzymał obywatelstwo wenezuelskie, został biznesmenem i ponownie się ożenił. Jego autobiografia z 1969 r. stała się bestsellerem, a później nakręcono o nim film z udziałem Steve'a McQueena i Dustina Hoffmana. Francuskie zapiski dotyczące jego życia w latach 1933-1944 przedstawiają inną relację: Opuścił cytadelę Saint-Martin-de-Ré 29 września 1933 r. na pokładzie Martinière i wylądował 14 października ze statusem "przewieziony" do Saint-Laurent-du-Maroni. W obozie transportowym pozostaje mu niewiele czasu, ponieważ zostaje przydzielony jako asystent pielęgniarski do szpitala kolonialnego André-Bouron, gdzie widzi wielu więźniów wracających z ucieczki, którzy opowiadają mu swoje historie ucieczek, z których będzie czerpał inspirację. To miejsce chroni go przed pracą w miejscach wyrębu lasu czy na koncesjach rolnych, które unicestwiają skazańców w ciągu kilku miesięcy. Po raz pierwszy ucieka 5 września 1934 roku, ale nie udaje mu się to w Kolumbii, kraju, który odsyła zbiegłych skazańców do Francji. Sądzony przez Specjalny Sąd Morski, spędził dwa lata w celach odosobnienia na Wyspie Św. Józefa. Kilkakrotnie przenoszony, trafił jako pielęgniarz-komendant do indochińskiego obozu na stałym lądzie Gujany, obozu leśnego Cascades, z którego uciekł w nocy z 18 na 19 marca 1944 r. wraz z czterema innymi towarzyszami].

Galeria

Powiązane strony

• Okręgi administracyjne departamentu Gujany Francuskiej