Rynek towarowy

Historia

Nowoczesne rynki towarowe mają swoje korzenie w handlu produktami rolnymi. Podczas gdy pszenica i kukurydza, bydło i trzoda chlewna były szeroko handlowane przy użyciu standardowych instrumentów w XIX wieku w Stanach Zjednoczonych, inne podstawowe produkty żywnościowe, takie jak soja, zostały dodane do większości rynków całkiem niedawno. Aby rynek towarowy mógł powstać, musi istnieć bardzo szeroki konsensus co do różnic w produkcie, które czynią go akceptowalnym dla tego czy innego celu.

Trudno przecenić wpływ rozwoju rynków towarowych na gospodarkę. W XIX wieku "giełdy stały się skutecznymi rzecznikami i innowatorami usprawnień w zakresie transportu, magazynowania i finansowania, co utorowało drogę do rozwoju handlu międzypaństwowego i międzynarodowego".

Wczesna historia rynków towarowych

Historycznie, począwszy od starożytnego sumeryjskiego użycia owiec lub kóz, lub innych ludów używających świń, rzadkich muszelek lub innych przedmiotów jako pieniądza towarowego, ludzie szukali sposobów na standaryzację i umowy handlowe w dostawie takich przedmiotów, aby uczynić sam handel bardziej płynnym i przewidywalnym.

Uważa się, że pieniądz towarowy i rynki towarowe w surowej, wczesnej formie wywodzą się z Sumeru, gdzie w handlu używano małych żetonów z wypalanej gliny w kształcie owiec lub kóz. Zapieczętowane w glinianych naczyniach z określoną liczbą takich żetonów, z liczbą wypisaną na zewnątrz, stanowiły obietnicę dostarczenia tej liczby. To czyniło z nich formę pieniądza towarowego - więcej niż "I.O.U.", ale mniej niż gwarancja państwa narodowego lub banku. Jednak znane były również z tego, że zawierały obietnice czasu i daty dostawy - to czyniło je podobnymi do współczesnych kontraktówterminowych. Niezależnie od szczegółów, liczbę żetonów w środku można było zweryfikować jedynie poprzez potrząśnięcie naczyniem lub jego rozbicie, w którym to momencie liczba lub warunki zapisane na zewnątrz stawały się wątpliwe. W końcu żetony zniknęły, ale kontrakty pozostały na płaskich tabliczkach. W ten sposób powstał pierwszy system księgowości towarowej.

Jednak status towarowy żywych istot zawsze podlega wątpliwościom - trudno było potwierdzić zdrowie lub istnienie owiec czy kóz. Wymówki dla niedostarczenia towaru nie były nieznane i istnieją odzyskane sumeryjskie listy, które skarżą się na chore kozy, owce, które już zostały oskubane, itp.

Jeśli reputacja sprzedawcy była dobra, indywidualni "wspierający" lub "bankierzy" mogli zdecydować się na podjęcie ryzyka "rozliczenia" transakcji. Spostrzeżenie, że między uczestnikami rynku zawsze potrzebne jest zaufanie, doprowadziło później do powstania pieniądza kredytowego. Jednak aż do czasów stosunkowo współczesnych komunikacja i kredyt były prymitywne.

Klasyczne cywilizacje zbudowały złożone globalne rynki, na których handlowano złotem lub srebrem, przyprawami, tkaninami, drewnem i bronią, z których większość miała standardy jakości i terminowości. Biorąc pod uwagę liczne zagrożenia związane z klimatem, piractwem, kradzieżami i nadużywaniem wojskowego fiat przez władców królestw położonych wzdłuż szlaków handlowych, głównym celem tych cywilizacji było utrzymanie otwartych rynków i handlu tymi rzadkimi towarami. Reputacja i rozliczenia stały się głównymi problemami, a państwa, które potrafiły radzić sobie z nimi najskuteczniej, stały się bardzo potężnymi imperiami, którym wiele ludów zaufało w kwestii zarządzania i pośredniczenia w handlu.

Kontrakty terminowe

Kontrakty towarowe i futures oparte są na tak zwanych kontraktach "forward". Wcześnie te kontrakty "forward" (umowy kupna teraz, zapłaty i dostawy później) były używane jako sposób na dostarczenie produktów od producenta do konsumenta. Zazwyczaj dotyczyły one tylko produktów spożywczych i rolnych. Kontrakty forward ewoluowały i zostały ustandaryzowane do postaci, którą dziś znamy jako kontrakty futures. Chociaż dziś są one bardziej złożone, wczesne kontrakty "forward" były stosowane na przykład na ryż w siedemnastowiecznej Japonii. Nowoczesne kontrakty "forward" lub futures rozpoczęły się w Chicago w latach 40-tych XIX wieku, wraz z pojawieniem się kolei. Chicago, położone w centrum miasta, stało się węzłem komunikacyjnym między rolnikami i producentami ze Środkowego Zachodu a centrami konsumenckimi na wschodnim wybrzeżu.

Hedging

"Hedging", powszechna (a czasem obowiązkowa) praktyka spółdzielni rolniczych, ubezpiecza od słabych zbiorów poprzez zakup kontraktów terminowych na ten sam towar. Jeśli spółdzielnia ma znacznie mniej swoich produktów do sprzedania ze względu na pogodę lub insekty, rekompensuje sobie tę stratę zyskiem na rynkach, ponieważ ogólna podaż upraw jest krótsza niż wszędzie, gdzie wystąpiły te same warunki.

Szczególnie narażone mogą być całe kraje rozwijające się, a nawet ich waluta ma tendencję do wiązania się z cenami tych konkretnych towarów, dopóki nie uda im się stać w pełni rozwiniętym narodem. Na przykład, można by zobaczyć, że nominalnie fiat money Kuby jest powiązany z cenami cukru, ponieważ brak twardej waluty płacącej za cukier oznacza mniej towarów zagranicznych na peso na samej Kubie. W efekcie Kuba potrzebuje zabezpieczenia przed spadkiem cen cukru, jeśli chce utrzymać stabilną jakość życia swoich obywateli.

Gwarancje dostawy i stanu

Ponadto, należy określić dzień dostawy, sposób rozliczenia i miejsce dostawy. Zazwyczaj handel musi zakończyć się na dwa (lub więcej) dni robocze przed dniem dostawy, tak aby trasa przesyłki (która w przypadku soi wynosi 30 000 kilogramów lub 1 102 buszli) mogła zostać sfinalizowana drogą morską lub kolejową, a płatność mogła zostać uregulowana, gdy kontrakt dotrze do dowolnego punktu dostawy.

Normalizacja

Na przykład kontrakty futures na amerykańską soję są standardowej jakości, jeśli są "genetycznie zmodyfikowaną lub mieszaniną genetycznie zmodyfikowanej i niezmodyfikowanej żółtej soi nr 2 pochodzącej z Indiany, Ohio i Michigan, wyprodukowanej w USA. (Niekontrolowane, przechowywane w silosie)", i klasy dostarczanej, jeśli są "GMO lub mieszaniną genetycznie zmodyfikowanej i niemodyfikowanej żółtej soi nr 2 pochodzącej z Iowa, Illinois i Wisconsin, wyprodukowanej w USA (Niekontrolowane, przechowywane w silosie)". Zwróćcie uwagę na rozróżnienie między stanami i konieczność wyraźnego zaznaczenia ich statusu jako "GMO" ("Genetically Modified Organism"), co czyni je nie do przyjęcia dla większości nabywców żywności "ekologicznej".

Podobne specyfikacje mają zastosowanie do soku pomarańczowego, kakao, cukru, pszenicy, kukurydzy, jęczmienia, boczku wieprzowego, mleka, pasz, owoców, warzyw, innych zbóż, innych ziaren, siana, innych zwierząt gospodarskich, mięsa, drobiu, jaj lub wszelkich innych towarów, które są przedmiotem takiego handlu.

Koncepcja wymiennej dostawy lub gwarantowanej dostawy jest zawsze w pewnym stopniu fikcją. Handel towarami jest taki sam jak handel jakimkolwiek innym fizycznym produktem lub usługą. Żadna magia samego kontraktu towarowego nie sprawia, że "jednostki" produktu są całkowicie jednolite, ani nie dostarcza się ich do punktu dostawy bezpiecznie i na czas.

Regulacja rynków towarowych

Bawełna, kilowatogodziny energii elektrycznej, stopy desek drewna, połączenia międzymiastowe, należności licencyjne z tytułu dzieł artystów oraz inne produkty i usługi były przedmiotem obrotu na rynkach o różnej skali i z różnym powodzeniem. Jedną z kwestii, która stwarza poważne trudności dla twórców takich instrumentów, jest odpowiedzialność nabywcy:

Jeżeli produkt lub usługa nie może być zagwarantowana lub ubezpieczona jako wolna od odpowiedzialności opartej na tym, skąd pochodzi i jak trafił na rynek, np. kilowaty muszą trafić na rynek wolne od uzasadnionych roszczeń o śmierć smogową z elektrowni spalających węgiel, drewno musi być wolne od roszczeń, że pochodzi z lasów chronionych, opłaty licencyjne muszą być wolne od roszczeń o plagiat lub piractwo, niemożliwe staje się dla sprzedawców zagwarantowanie jednolitej dostawy.

Ogólnie rzecz biorąc, rządy muszą zapewnić wspólny standard regulacyjny lub ubezpieczeniowy oraz pewne zwolnienie z odpowiedzialności, lub przynajmniej wsparcie ubezpieczycieli, zanim rynek towarowy będzie mógł rozpocząć handel. Jest to główne źródło kontrowersji na przykład na rynku energii, gdzie pożądalność różnych rodzajów produkcji energii drastycznie się różni. Na niektórych rynkach, np. w Toronto w Kanadzie, ankiety wykazały, że klienci zapłaciliby 10-15% więcej za energię nie pochodzącą z węgla czy elektrowni atomowych, ale wyłącznie ze źródeł odnawialnych, takich jak wiatr.

Rozprzestrzenianie się umów, terminów i instrumentów pochodnych

Jeżeli jednak istnieją dwa lub więcej standardy ryzyka lub jakości, tak jak wydaje się to mieć miejsce w przypadku energii elektrycznej lub soi, stosunkowo łatwo jest zawrzeć dwa różne kontrakty na oddzielny obrót bardziej i mniej pożądanymi dostawami. Jeśli uda się rozwiązać problemy z akceptacją konsumentów i odpowiedzialnością, produkt może stać się wymienny i można rozpocząć handel takimi jednostkami.

Ponieważ szczegółowe problemy rynków przemysłowych i konsumenckich są bardzo zróżnicowane, podobnie jest z kontraktami, a "klasy" mają tendencję do znacznego różnicowania się w zależności od kraju. Mnogość jednostek kontraktowych, terminów i kontraktów futures rozwinęła się, łącząc się w niezwykle wyrafinowany wachlarz instrumentów finansowych.

Są one czymś więcej niż tylko odwzorowaniem jednostek danego rodzaju towaru i reprezentują coś więcej niż proste kontrakty futures na przyszłe dostawy. Służą one do różnych celów, od zwykłego hazardu do ubezpieczenia cen.

Instrumenty bazowe kontraktów terminowych nie są już ograniczone do towarów.

Ropa naftowa i fiat

W oparciu o infrastrukturę oraz sieci kredytowe i rozliczeniowe stworzone dla żywności i metali szlachetnych, pod koniec XX wieku wiele takich rynków gwałtownie się rozrosło. Ropa naftowa była pierwszą formą energii będącą przedmiotem tak szerokiego obrotu, a wahania na rynkach ropy naftowej są przedmiotem szczególnego zainteresowania politycznego.

Niektóre spekulacje na rynku towarowym są bezpośrednio związane ze stabilnością niektórych państw, np. podczas wojny w Zatoce Perskiej spekulowano na temat przetrwania reżimu Saddama Husajna w Iraku. Podobne obawy o stabilność polityczną od czasu do czasu wpływają na cenę ropy naftowej. Niektórzy twierdzą, że jest to nie tyle rynek towarowy, co raczej rynek zabójstw, na którym spekuluje się na temat przetrwania (lub nie) Saddama lub innych przywódców, których osobiste decyzje mogą spowodować wahania podaży ropy naftowej w wyniku działań wojennych.

Rynek ropy naftowej jest jednak wyjątkiem. Większość rynków nie jest tak bardzo związana z polityką niestabilnych regionów - nawet gaz ziemny jest bardziej stabilny, ponieważ nie jest tak intensywnie handlowany tankowcami przez oceany.

Rynki towarowe i protekcjonizm

Kraje rozwijające się (demokratyczne lub nie) zostały zmuszone do usztywnienia swoich walut, zaakceptowania zasad MFW, przystąpienia do WTO i poddania się szerokiemu reżimowi reform, które stanowią "zabezpieczenie" przed izolacją. Wejście Chin do WTO zasygnalizowało koniec prawdziwie odizolowanych krajów, które w całości zarządzają własną walutą i sprawami. Potrzeba stabilnej waluty i przewidywalnych rozliczeń oraz opartego na zasadach rozpatrywania sporów handlowych doprowadziła do globalnej hegemonii handlowej - wiele narodów "zabezpiecza się" na skalę światową przed przewidywanym "protekcjonizmem" innych, gdyby nie udało im się przystąpić do WTO.

Istnieją jednak oznaki, że system ten jest daleki od doskonałości. Amerykańskie sankcje handlowe przeciwko kanadyjskiej tarcicy z drewna miękkiego (w ramach NAFTA) i zagranicznej stali (z wyjątkiem partnerów NAFTA - Kanady i Meksyku) w 2002 r. zasygnalizowały zmianę polityki w kierunku ostrzejszego reżimu, być może bardziej podyktowanego względami politycznymi - miejscami pracy, polityką przemysłową, a nawet zrównoważoną gospodarką leśną i praktykami wyrębu.

Towary niekonwencjonalne

Produkcja towarowa w przyrodzie

Myślenie towarowe przeżywa bardziej bezpośredni renesans dzięki teoretykom "kapitału naturalnego", którego produkty, jak twierdzą niektórzy ekonomiści, są jedynymi prawdziwymi towarami - powietrze, woda i kalorie, które spożywamy, są w większości wymienne, gdy są wolne od zanieczyszczeń lub chorób. To, czy chcemy myśleć o tych rzeczach jako o towarach zbywalnych, a nie o prawach narodzin, było głównym źródłem kontrowersji w wielu krajach.

Większość rodzajów ekonomii środowiskowej uważa, że przejście na ich pomiar jest nieuniknione, argumentując, że przeformułowanie ekonomii politycznej w taki sposób, by uwzględniała przede wszystkim przepływ tych podstawowych dóbr, pomaga uniknąć stosowania jakiegokolwiek militarnego fiat z wyjątkiem ochrony samego "kapitału naturalnego", a oparcie zdolności kredytowej bardziej rygorystycznie na zaangażowaniu w ochronę bioróżnorodności wyrównuje długoterminowe interesy ekoregionów, społeczeństw i jednostek. Poszukują oni stosunkowo konserwatywnych systemów zrównoważonego rozwoju, które byłyby w stanie mierzyć dobrobyt w długich okresach czasu, zazwyczaj "siedmiu pokoleń", zgodnie z myślą rdzennych Amerykanów.

Handel pogodą

Nie jest to jednak jedyny sposób, w jaki myślenie towarowe wchodzi w interakcję z myśleniem ekologów. Hedging rozpoczął się jako sposób na ucieczkę przed konsekwencjami szkód wyrządzonych przez warunki naturalne. Dojrzał on nie tylko do systemu wzajemnie powiązanych gwarancji, ale także do systemu pośredniego handlu rzeczywistymi szkodami wyrządzonymi przez pogodę za pomocą "derywatów pogodowych". Za pewną cenę zwalnia to nabywcę z następujących rodzajów obaw:

"Czy mróz zaszkodzi brazylijskim uprawom kawy? Czy będzie susza w amerykańskim pasie kukurydzy? Jakie są szanse, że będziemy mieli mroźną zimę, co spowoduje wzrost cen gazu ziemnego i spustoszenie w rejonach uprawy pomarańczy na Florydzie? Jaki jest status El Niño?".

Handel emisjami

Handel pogodą jest tylko jednym z przykładów "negatywnych towarów", których jednostki reprezentują raczej szkodę niż dobro.

"Ekonomia to trzy piąte ekologii" twierdzi Mike Nickerson, jeden z wielu teoretyków ekonomii, który utrzymuje, że usługi produkcyjne przyrody i usługi usuwania odpadów są słabo uwzględniane. Jednym ze sposobów sprawiedliwego podziału możliwości usuwania odpadów przez naturę jest struktura rynkowa "cap and trade", która jest używana do handlu prawami do emisji toksycznych substancji w Stanach Zjednoczonych, np. SO2. Jest to w efekcie "negatywny towar", prawo do wyrzucania czegoś.

Na tym rynku zdolność atmosfery do pochłaniania określonych ilości zanieczyszczeń jest mierzona, dzielona na jednostki i sprzedawana pomiędzy różnymi uczestnikami rynku. Ci, którzy emitują więcej SO2 muszą płacić tym, którzy emitują mniej. Krytycy takich systemów argumentują, że nieautoryzowane lub nieuregulowane emisje nadal mają miejsce, a systemy "grandfathering" często pozwalają głównym trucicielom, takim jak własne agencje rządów stanowych lub biedniejsze kraje, na zwiększenie emisji i odbieranie miejsc pracy, podczas gdy emisja SO2 nadal unosi się nad granicą i powoduje śmierć.

W praktyce presja polityczna przezwyciężyła większość takich obaw i wątpliwe jest, czy jest to zdolność zależna od siły przebicia USA: Protokół z Kioto ustanowił podobny rynek światowych emisji gazów cieplarnianych bez wsparcia USA.

Wspólnota jako towar?

Podkreśla to jeden z głównych problemów związanych z globalnymi rynkami towarowymi, zarówno pozytywnymi jak i negatywnymi. Społeczność musi w jakiś sposób uwierzyć, że instrument towarowy jest prawdziwy, egzekwowalny i warto za niego zapłacić.

Bardzo znaczna część ruchu antyglobalizacyjnego sprzeciwia się utowarowieniu waluty, suwerenności narodowej i tradycyjnych kultur. Zdolność do spłaty długu, jak w obecnym globalnym reżimie pieniądza kredytowego zakotwiczonego w Banku Rozrachunków Międzynarodowych, nie odpowiada ich zdaniem wymiernym korzyściom dla dobrobytu ludzi na całym świecie. Szukają bardziej sprawiedliwego sposobu konkurowania społeczeństw na światowych rynkach, który nie będzie wymagał przekształcania kapitału naturalnego w zasoby naturalne, ani kapitału ludzkiego w celu przemieszczania się do krajów rozwiniętych w poszukiwaniu pracy.

Niektóre systemy ekonomiczne zielonych ekonomistów zastąpiłyby "standard złota" "standardem bioróżnorodności". Nie wiadomo jeszcze, czy takie plany mają jakąkolwiek wartość poza tym, że są politycznym sposobem zwrócenia uwagi na to, jak kapitalizm sam w sobie oddziałuje na życie.

Czy życie ludzkie jest towarem?

Podczas gdy klasyczne, neoklasyczne i marksistowskie podejścia do ekonomii mają tendencję do traktowania pracy w różny sposób, łączy je traktowanie natury jako zasobu.

Zieloni ekonomiści i bardziej konserwatywni ekonomiści środowiskowi argumentują, że nie tylko naturalne ekosystemy, ale także życie pojedynczego człowieka jest traktowane przez globalne rynki jako towar. Dobrym przykładem są wyliczenia IPCC cytowane przez Global Commons Institute, według których wartość życia ludzkiego w krajach rozwiniętych jest "15x wyższa" niż w krajach rozwijających się, wyłącznie na podstawie zdolności do zapłaty za zapobieganie zmianom klimatycznym.

Czy czas wolny jest towarem?

Akceptując ten wynik, niektórzy twierdzą, że ustalenie ceny za jedno i drugie jest najbardziej rozsądnym sposobem postępowania w celu optymalizacji i zwiększenia tej wartości w stosunku do innych dóbr lub usług. Doprowadziło to do wysiłków w mierzeniu dobrobytu, aby przypisać komercyjną "wartość życia", oraz do teorii Naturalnego Kapitalizmu - fuzji podejścia ekologicznego i neoklasycznego - które koncentrują się przewidywalnie na efektywności energetycznej i materiałowej, tj. zużywaniu znacznie mniejszej ilości danego wkładu towarowego, aby w rezultacie uzyskać takie same wyniki usług.

Indyjski ekonomista Amartya Sen, stosując to myślenie do ludzkiej wolności jako takiej, argumentował w swojej książce "Rozwój jako wolność" z 1999 roku, że ludzki wolny czas jest jedyną prawdziwą usługą, a zrównoważony rozwój najlepiej zdefiniować jako uwalnianie ludzkiego czasu. Sen zdobył Nagrodę Banku Szwecji w dziedzinie nauk ekonomicznych ku pamięci Alfreda Nobla w 1999 r. (czasami błędnie nazywaną "Nagrodą Nobla w dziedzinie ekonomii") i oparł swoją książkę na zaproszonych wykładach, które wygłosił w Banku Światowym.

Powiązane strony

• Rynek walutowy
• Giełda papierów wartościowych