Obóz zagłady w Treblince

Treblinka była nazistowskim obozem zagłady w czasie II wojny światowej. Znajdował się w Polsce, która w tym czasie była kontrolowana przez Niemcy. Obóz znajdował się w lesie na północny wschód od Warszawy.

Celem obozów zagłady takich jak Treblinka było zabicie milionów ludzi w jak najkrótszym czasie. Treblinka była otwarta od 23 lipca 1942 r. do 19 października 1943 r. podczas Akcji Reinhardt, najbardziej morderczej części Holokaustu. W Treblince naziści zabili co najmniej 700 000 i 900 000 Żydów oraz co najmniej 2 000 Romów. Naziści zabili w Treblince więcej Żydów niż w jakimkolwiek innym obozie zagłady poza Auschwitz.

Treblinka I: Obóz pracy

Naziści otworzyli Treblinkę w listopadzie 1941 roku jako obóz pracy przymusowej. Naziści wysłali do Treblinki dwie grupy ludzi, którzy mieli pracować jako niewolnicy:

naród żydowski; oraz
Nieżydowscy Polacy, którzy wpadli w kłopoty

Żydów i Polaków trzymano jednak w oddzielnych częściach obozu.

Większość więźniów w Treblince pracowała w żwirowni, na terenach irygacyjnych lub w lesie, gdzie rąbali drewno na opał do obozowych pieców krematoryjnych.

W latach 1941-1944 w Treblince I więziono ponad 20.000 osób. Ponad połowa z nich zmarła z głodu, chorób, maltretowania i w wyniku doraźnych egzekucji (egzekucje bez procesu).

Treblinka II: Obóz zagłady

W lipcu 1942 r. naziści zakończyli budowę obozu zagłady Treblinka II, położonego około kilometra od obozu pracy (Treblinka I). W tym czasie naziści zabijali już ludzi w dwóch innych obozach zagłady: Bełżcu i Sobiborze.

Hitlerowcy dokonywali ludobójstwa w Treblince do listopada 1943 roku. W obozie zamordowali do 925 000 osób narodowości żydowskiej. Wielu z nich zabili za pomocą tlenku węgla w komorach gazowych.

Sonderkommando

Większość żydowskich mężczyzn, którzy trafiali do Treblinki, była od razu zabijana. Nieliczni jednak byli wybierani do oddziałów niewolniczej pracy, zwanych Sonderkommando. Kiedy naziści mordowali ludzi w komorach gazowych, zmuszali Sonderkommando do zakopywania ciał ofiar w masowych grobach. Ciała te zostały ekshumowane w 1943 r. i skremowane na wielkich stosach pod gołym niebem wraz z ciałami nowych ofiar.

Na początku sierpnia 1943 r. Sonderkommando zbuntowało się. W wyniku buntu zginęło kilku strażników hitlerowskich, a z obozu uciekło około 200 więźniów, z których prawie stu przeżyło pościg. Z tego powodu w październiku 1943 r. naziści zaprzestali uśmiercania więźniów w komorach gazowych Treblinki.

Destrukcja

Pod koniec lipca 1944 r. wojska sowieckie zbliżały się do Treblinki. W obozie pozostało od 300 do 700 żydowskich więźniów. Nazistowscy strażnicy rozstrzelali ich wszystkich. Następnie naziści szybko zniszczyli obóz. Przed ucieczką zbudowali domek dla stróża i zamulili ziemię, aby ukryć dowody ludobójstwa. Potem uciekli z obozu.

W ostatnim tygodniu lipca 1944 r. do Treblinki dotarły wojska sowieckie.