Dwanaście prac Heraklesa

Tło

Śmiertelnicy umierają, ale bogowie żyją wiecznie. Herakles był po części śmiertelnikiem, po części bogiem. Jego ojcem był bóg Zeus, a matką śmiertelniczka Alkmena. Żona Zeusa, Hera, była boginią małżeństwa. Nienawidziła Heraklesa, ponieważ był on jednym z bękartów jej męża. Wiele razy próbowała go zabić, nawet gdy był niemowlęciem. Żył mimo prześladowań i nienawiści Hery i jako młody człowiek dokonał wielu wspaniałych czynów.

Herakles ożenił się z Megarą, córką króla. Zostali rodzicami kilkorga dzieci. Hera doprowadziła Heraklesa do szaleństwa i zabiła jego rodzinę. Kapłanka z Delf nakazała Heraklesowi, by w ramach pokuty za tę zbrodnię służył swemu kuzynowi, królowi Eurysteuszowi z Tiryns. Eurysteusz miał przedstawić Heraklesowi serię zadań. Mówiono, że zadania te zostały zaprojektowane przez samą Herę w nadziei, że zabiją one Heraklesa.

Labory Heraklesa

Nie ma określonej kolejności wykonywania prac. Najczęściej jednak kolejność jest następująca: Lew Nemeański, Hydra Lerneńska, Hindus Cerynitański, Dzik Erymantyjski, Stajnia Augeańska, Ptaki Stymfalskie, Byk Kreteński, Klacze Diomedesa, Pas Hipolity, Bydło Geryona, Jabłka Hesperydy i Kerberos. Kolejność tutaj jest taka, jak w rzeźbach zwanych metopami na świątyni Zeusa w Olimpii. Rzeźby te (wykonane ok. 460-450 r. p.n.e.) umieszczono wysoko na zewnętrznej ścianie świątyni w formie fryzu. Ich kolejność została opisana przez starożytnego greckiego geografa Pauzaniasza. Niektóre z tych metop są użyte w tym artykule do zilustrowania Laborów. Pierwsza grupa sześciu metop pochodzi z zachodniego krańca świątyni. Druga grupa sześciu metop pochodzi z końca wschodniego. Niektóre z ilustracji zostały zaczerpnięte z greckich malowideł wazowych. Labirynty Heraklesa stały się tematem wielu dzieł sztuki starożytnej i współczesnej, a nawet filmów, takich jak Herkules (1958) z udziałem Steve'a Reevesa i animowanego filmu Walta Disneya Herkules (1997).

Lew z Nemei

Duży i niebezpieczny lew terroryzował ludzi i zwierzęta w pobliżu miasta Nemea. Broń z żelaza, brązu i kamienia nie mogła przebić grubej skóry lwa. Eurysteusz rozkazał Heraklesowi zabić i oskórować tego lwa.

Herakles udał się do regionu Nemea i zatrzymał się u biedaka imieniem Molorchos w Kleonai. Syn Molorchosa został zabity przez tego lwa. Molorchos chciał złożyć w ofierze Heraklesowi swojego jedynego barana, ale Herakles poprosił go, aby poczekał trzydzieści dni. Jeśli nie wróci w ciągu trzydziestu dni, baran miał być mu złożony w ofierze jako bohater. Jeśli wróci w ciągu trzydziestu dni, baran miał być złożony w ofierze Zeusowi Wybawicielowi.

Herakles znalazł lwa poza jego legowiskiem na górze Tretos. Jego strzały i miecz były bezużyteczne w walce z bestią. Uderzył lwa swoją maczugą i zwierzę weszło do swojego legowiska. Herakles zablokował jeden z dwóch otworów do pieczary sieciami, a następnie wszedł do pieczary. Zmagał się z lwem i zadusił go na śmierć. Lew odgryzł mu jeden z palców. Wrócił do chaty Molorchosa z tuszą lwa na plecach. Obaj mężczyźni złożyli Zeusowi ofiarę.

Gdy Herakles pokazał martwe zwierzę Eurysteuszowi, król był zdegustowany. Nakazał Heraklesowi, by w przyszłości takie rzeczy zostawiał przed bramami Tiryns. Następnie Eurysteusz umieścił pod ziemią wielki brązowy słój. W nim miał się ukrywać, ilekroć Herakles wracał do miasta z jakimś trofeum swojej pracy. Zeus umieścił lwa wśród gwiazd jako gwiazdozbiór Leona.

W przyszłości Eurysteusz miał się porozumiewać z Heraklesem tylko za pośrednictwem Kopreusa, jego lokaja. Herakles oskórował lwa jednym z jego własnych pazurów. Skórę nosił jako rodzaj zbroi, a czaszkę lwa jako hełm. Eurypides napisał w swojej sztuce Heraklesa: "Najpierw oczyścił gaj Zeusa z lwa, i położył jego skórę na plecach, ukrywając swoje żółte włosy w jego przerażających, płowych szczękach".

Pochodzenie Lwa Nemeańskiego nie jest pewne. Niektórzy twierdzą, że był on synem Typhona lub Chimery i psa Orthrosa. Inni twierdzą, że to bogini księżyca Selene urodziła lwa i pozwoliła mu spaść na ziemię w pobliżu jaskini o dwóch pyskach w Nemei. Nastawiła go przeciwko ludziom, ponieważ nie przestrzegali oni należycie jej kultu. Niektórzy twierdzą, że Hera kazała Selene stworzyć lwa z morskiej piany, a Iris, bogini tęczy, zaniosła go do Nemei. Inni twierdzą, że lew był synem wężowej bogini Echidny i jej syna, psa Orthosa. To uczyniłoby lwa bratem Sfinksa z Teb. Hera miała sprowadzić lwa ze wschodniej krainy Arimoi i wypuścić go w pobliżu Nemei.

Hydra z Lerny

Hydra ("wąż wodny") była potworem o wielu głowach. Mieszkała pod platanem w pobliżu źródła zwanego Amymone. Źródło to znajdowało się w pobliżu nadmorskiego miasta Lerna. Była potomkiem Typhona i Echidny oraz siostrą Kerebosa. Hera wychowała Hydrę, by dręczyła Heraklesa. Hydra miała ciało podobne do psa. Jej oddech był trujący. Głowa w środku potwora była nieśmiertelna - nie mogła umrzeć. Eurystheus nakazał Heraklesowi zabić tego potwora. Herakles i jego siostrzeniec Iolaos (syn jego brata Iphicles) pojechali na bagna koło Lerna w rydwanie wojennym Heraklesa. Iolaos był rydwanem Heraklesa i jego kochankiem.

Atena powiedziała Heraklesowi, by zmusił potwora z bagna ognistymi strzałami. Tak też uczynił, ale potwór okręcił się wokół jego stóp. Uderzył maczugą w głowę, ale zmiażdżenie jednej głowy spowodowało wybuch innych. Wielki krab wypełzł z bagna, by pomóc Hydrze. Ugryzł Heraklesa w stopę. On zmiażdżył jego skorupę. Herakles wezwał na pomoc Iolaosa i odciął mieczem głowy Hydry. Iolaos zapieczętował kikuty szyi pochodniami, aby inne głowy nie mogły wyrosnąć na ich miejscu.

Hydra została w końcu zabita. Herakles odciął jej nieśmiertelną głowę i zakopał ją pod ciężkim kamieniem na drodze. Zanurzył groty swoich strzał w trującej krwi Hydry. Stały się one śmiertelnie niebezpieczne. W Tirynsie Eurysteusz nie zaliczył tej przygody do pracy, bo Heraklesowi pomagał jego bratanek. Dodał kolejną pracę do listy. Hera ustawiła kraba na niebie jako gwiazdozbiór. Rzeka Anigrus w Elis cuchnęła, bo w jej wodach wypłukiwano truciznę hydry ze strzał, którymi Herakles zabił centaura Nessusa.

Ptaki stymfalijskie

Ptaki Stymphalian były ludożerczymi ptakami żyjącymi nad brzegiem jeziora Stymphalos w północno-wschodniej Arkadii. Ptaki te były święte dla Aresa, boga wojny. Ich odchody zatruwały ziemię, a plony nie rosły. Ptaki atakowały ludzi swoimi brązowymi dziobami i pazurami. Mogły zrzucać swoje ostre brązowe pióra, by zabijać ludzi i ich zwierzęta.

Herakles nie zdołał odpędzić ich swoimi strzałami. Atena dała mu zestaw metalowych kastanietów (czyli grzechotek) wykonanych przez kowala bogów, Hefajstosa. Herakles wspiął się na skałę nad jeziorem i tak hałasował kastanietami, że ptaki odleciały aż na wyspę Aresa na Morzu Czarnym. Herakles zdołał zabić wiele z nich swoimi strzałami, gdy odlatywały.

Niektórzy twierdzą, że ptaki były kobietami. Artemida Stymphalia władała bagnami wokół jeziora. W jej świątyni znajdowały się obrazy młodych dziewcząt o stopach ptaków. Dziewczyny te zwabiały mężczyzn na śmierć na bagnach. Mówiono, że są córkami Stymphalosa i Ornis. Te dwie zostały zabite przez Heraklesa, gdy nie chciały dać mu jedzenia, picia i miejsca do odpoczynku.

Byk kreteński

Byk kreteński wynurzył się z morza. Posejdon, bóg morza, chciał złożyć byka w ofierze królowi Minosowi, ale był on tak urodziwy, że Minos zatrzymał go dla siebie. Wysłał go, by kopulował z jego krowami, a następnie złożył w ofierze Posejdonowi innego byka. Bóg rozgniewał się i sprawił, że żona Minosa, królowa Pasifaela, zapałała seksualnym pożądaniem do zwierzęcia.

Związała się z nim i urodziła syna. Tym synem był Minotaur, potwór o głowie byka i ciele człowieka. Byk kreteński wpadł w szał. Herakles schwytał go, zarzucając mu linę na głowę i na nogę. Niektórzy mówią, że się z nim siłował, albo ogłuszył go swoją pałką.

Minos pozwolił Heraklesowi zabrać byka do Grecji. Eurystheus chciał dać byka Herze, ale ona nie chciała go wziąć, bo Heracules go schwytał. Ona pozwalać ono iść i ono wędrować o Grecja. Theseus Ateny w końcu chwytać ono i poświęcać ono Atena, lub niektóre mówić, Apollo. The byk spędzać swój dzień w Crete niszczyć uprawa i belching ogień.

Hind of Artemis

Kiedy Artemida, bogini łowów, była dzieckiem, zobaczyła pięć jeleni pasących się w pobliżu rzeki Anaurus w Tesalii. Każdy z nich był tak duży jak byk, każdy miał kopyta z brązu, a wszystkie miały poroże ze złota. Złapała cztery z nich i użyła ich do ciągnięcia swojego rydwanu. Piąty uciekł bogini i zamieszkał na wzgórzu Keryneian w Arkadii. Hera planowała wykorzystać ten hind przeciwko Heraklesowi pewnego dnia.

Eurysteusz nakazał Heraklesowi schwytanie tego rogacza i przywiezienie go żywego do Tiryns. Niebezpieczeństwo tej pracy polegało na tym, że ścigał go przez dzikie tereny, z których żaden myśliwy nigdy nie powrócił. Herakles polował na niego przez rok, goniąc go przez Istrię i krainę Hyperborejczyków. Skrzat schronił się na Górze Artemizji. Herakles wypuścił strzałę, która spięła przednie nogi rogacza, nie powodując krwawienia. Włożył ją na swoje ramiona i zabrał z powrotem do Tiryns.

Artemida i Apollo zatrzymali Heraklesa na jego drodze do Tiryns. Na niektórych wazach widać, jak Apollo próbuje siłą odebrać Heraklesowi zadek. Herakles jednak zrzucił winę za kradzież na Eurystheusa. Artemida przyjęła tę prośbę i pozwoliła mu przejść. Niektórzy twierdzą, że Herakles użył sieci, by schwytać łanię lub schwytał ją, gdy spała pod drzewem.

Pas Hipolita

Córka Eurysteusza, Admete, była kapłanką Hery. Zależało jej na złotym pasie Hipolity, królowej Amazonek. Pas ten był darem dla Hipolity od jej ojca, Aresa, boga wojny. Wszystkie Amazonki były spokrewnione z Aresem. Nienawidziły mężczyzn i rozmnażały się tylko po to, by stworzyć więcej wojowniczek. Chłopcy byli zabijani lub kaleczeni. Życie tych kobiet było poświęcone wojnie.

Herakles i przyjaciele popłynęli do swojej krainy Pontos nad Morzem Czarnym. Amazonki mieszkały u ujścia rzeki Termodon. Hipolita powitała Heraklesa. Zakochała się w jego muskulaturze i wielkiej sławie. Obiecała mu pas jako dowód miłości. Hera przebrała się za Amazonkę. Szepnęła między innymi, że Herakles ma zamiar porwać królową. Amazonki napadły konno na statek Heraklesa. Herakles zabił Hipolita i zabrał pas. Wiele Amazonek zginęło.

Niektórzy twierdzą, że Hipolita nie chciała się rozstać z pasem. Herakles zrzucił ją z konia i groził jej swoją pałką. Nie chciała prosić o litość. Herakles ją zabił. Niektórzy twierdzą, że siostra Hipolita, Melanippe, dostała się do niewoli. Okupiono ją pasem. Niektórzy twierdzą, że sama Hipolita została wzięta do niewoli i wykupiona za pomocą pasa. Inni twierdzą, że Tezeusz wziął Hipolitę do niewoli, a pas przekazał Heraklesowi. Herakles oddał pas Eurysteuszowi, który przekazał go Admete.

Erymantyjski dzik

Na górze Erymantos żył duży i niebezpieczny dzik. Eurysteusz rozkazał Heraklesowi, aby go schwytał. Na górze Erymanthos Herakles wypędził dzika z lasu swoimi okrzykami. Następnie zapędził dzika w głęboki śnieg i wskoczył na jego grzbiet. Zakuł go w łańcuchy, zarzucił na ramiona i zaniósł do Eurysteusza. Król tak się przestraszył, że schował się w swoim spiżowym słoju. Herakles zostawił dzika na rynku w Tiryns. Następnie dołączył do Argonautów, którzy wyruszyli na wyprawę po złote runo.

Góra Erymanthos wzięła swoją nazwę od syna Apolla. Afrodyta oślepiła go, bo zobaczył ją biorącą kąpiel. Apollo był wściekły. Zamienił się w dzika i zabił jej chłopaka Adonisa.

Konie Diomedesa

Eurysteusz rozkazał Heraklesowi, by przyprowadził mu konie króla Tracji Diomedesa. Konie króla Diomedesa były dzikimi ludożercami i żywiły się mięsem niewinnych gości Diomedesa. Herakles i jego przyjaciele popłynęli do wybrzeży Tracji. Znalazłszy stajnię Diomedesa, zabili sługi króla. Następnie postawili Diomedesa przed końmi. Zwierzęta rozerwały go na strzępy i zjadły. Konie po nakarmieniu uspokoiły się i zostały zaprowadzone na statek. Herakles wysłał je do Eurysteusza.

Diomedes był synem Aresa, boga wojny, i królem Bistonów, trackiego plemienia wojowniczych ludzi. Podróżując w związku z tą pracą, Herakles odwiedził króla Admetosa. Jego żona Alcestis właśnie zmarła. Herakles walczył ze Śmiercią o Alcestis i wygrał. Alcestis została przywrócona do życia. To wydarzenie jest podstawą sztuki Eurypidesa "Alcestis". Eurystheus poświęcił dzikie konie Herze. Mówi się, że hodowano je do epoki Aleksandra Wielkiego.

Inna historia mówi, że Herakles schwytał konie i zapędził je na swój statek. Diomedes i jego ludzie ścigali złodziei. Herakles i jego przyjaciele opuścili statek, by walczyć z królem i jego ludźmi. Konie Diomedesa zostały pozostawione pod opieką Abderosa, męskiego kochanka Heraklesa. Konie go zjadły. Na jego pamiątkę Herakles zbudował miasto Abdera. To właśnie po tej pracy Herakles przyłączył się do poszukiwań Złotego Runa. Wycofał się z poszukiwań, gdy jego kochanek Hylas zaginął na dziwnej wyspie. Niektórzy mówią, że Herakles udał się do Kolchis i ponownie dołączył do poszukiwań. Inni mówią, że wrócił do Tiryns i do Laborów.

Bydło Geryona

Geryon był bardzo silnym olbrzymem o trzech ciałach, sześciu rękach i trzech głowach. Był królem Tartessus w Hiszpanii. Miał skrzydła, a na jego tarczy widniał wizerunek orła. Mieszkał na wyspie zwanej Erytheia. Ta wyspa była daleko na zachód w Okeanos, rzece, która okrąża Ziemię. Przy noc, the Słońce płynąć na ten rzeka w złocisty puchar.

Geryon miał wielkie stada bydła. Pilnował ich Eurytion, sługa Geryona, oraz ogromny dwugłowy pies o imieniu Orthrus, potomek Tyfona i Echidny. Król Eurysteusz rozkazał Heraklesowi schwytać bydło Geryona.

Herakles przemierzył Pustynię Libijską. Przy wąskim kanale, który oddziela Europę od Afryki, zbudował Filary Heraklesa. Słońce było gorące i Herakles zagroził, że strzeli do niego z łuku i strzał. Słońce poprosiło go, aby tego nie robił. Herakles zgodził się. Pożyczył Złoty Puchar Słońca i odpłynął w nim. Tytan Oceanus sprawdził umiejętności żeglarskie Heraklesa, wywołując gwałtowne fale. Herakles zagroził, że zastrzeli także Oceanusa. Oceanus uspokoił fale. Niektórzy twierdzą, że Herakles żeglował w urnie, a za żagiel służyła mu lwia skóra.

Na wyspie Geryona, Herakles zabił dwugłowego psa Orthosa i sługę Eurytiona, który próbował pomóc psu. Herakles pędził bydło do Złotego Pucharu, gdy pojawił się Geryon, gotowy do walki. Herakles zestrzelił go i odpłynął z bydłem. Po powrocie do Grecji Herakles miał wiele przygód. Na greckim wybrzeżu Hera wysłała muchy, które zapędziły stado bydła daleko i szeroko. Herkalesowi udało się zebrać kilka sztuk, które przedstawił Eurystheusowi. Ten złożył je w ofierze Herze.

Jabłka Hesperydy

Hera otrzymała w prezencie złote jabłka, gdy wychodziła za mąż. Zasadziła je w swoim ogrodzie daleko na zachodzie, w pobliżu góry Atlas. To właśnie na tej górze tytan Atlas trzymał niebo na swoich ramionach. Został ukarany za to, że przyłączył się do innych tytanów i wypowiedział wojnę Zeusowi. Kiedy Hera usłyszała, że jego córki kradną z ogrodu, wysłała do niego stugłowego smoka o imieniu Ladon, by chronił jabłka. Trzy nimfy zwane Hesperydami również strzegły jabłek.

Eurysteusz chciał, by Herakles przyniósł mu trzy złote jabłka. Herakles wyruszył w drogę. Nereusz, bóg rzeki, odmówił mu wskazania drogi i raz po raz zmieniał swój kształt. Herakles przywiązał go do drzewa, aż ten wskazał mu drogę. Na Kaukazie Herakles uwolnił z łańcuchów tytana Prometeusza, rozniecającego ogień. Prometeusz ostrzegł Heraklesa, by sam nie zrywał jabłek, lecz poprosił kogoś innego, by to zrobił.

Herakles poprosił Atlasa, by zebrał jabłka. Tytan zgodził się, ale tylko wtedy, gdy Herakles zabije smoka, a potem weźmie niebo na swoje ramiona. Herakles zabił smoka i wziął niebo na swoje barki. Atlas zebrał jabłka, ale odmówił ponownego wzięcia nieba. Lubił być wolny. Herakles go oszukał. Poprosił Atlasa, by wziął niebo - tylko na chwilę - a sam położył mu na ramionach poduszkę. Atlas wziął niebo. Herakles wziął jabłka i udał się do Tiryns. Eurysteusz nie wiedział, co zrobić z jabłkami. Oddał je Heraklesowi. Atena zwróciła jabłka do ogrodu, bo przecież należały do bogów.

Kerberos

Eurysteusz nakazał Heraklesowi przyprowadzić mu Kerberosa, trójgłowego potwora przypominającego psa, ze smoczym ogonem i grzywą jadowitych węży. Strzegł on wejścia do świata podziemnego. Trzy głowy mogły widzieć przeszłość, teraźniejszość i przyszłość. Niektórzy twierdzą, że symbolizowały narodziny, młodość i starość. Kerberos pozwalał zmarłym wchodzić do podziemi, ale każdy, kto próbował je opuścić, był zjadany. Kerberos był potomkiem Echidny, potwora będącego po części kobietą, po części wężem, i Typhona, ziejącego ogniem olbrzyma. Bratem Kerberosa był dwugłowy pies Orthrus.

Pierwszym krokiem Heraklesa było poddanie się misteriom w Eleusis. Obrzędy te miały go chronić w krainie zmarłych. Oczyściłyby go również z zarzutów o masakrę Centaurów. Atena i Hermes poprowadzili Heraklesa do świata podziemnego. W łodzi Charona przeprawiono go przez rzekę Styks. Na przeciwległym brzegu spotkał Gorgonię, Meduzę. Była to niegroźna zjawa i minął ją bez kłopotów. Spotkał Meleagrosa i zaproponował mu małżeństwo z jego siostrą, Deianeirą. W końcu mu się udało. Gdy Herakles poprosił Hadesa o Kerberosa, Hades pozwolił mu wziąć potwora, ale tylko wtedy, gdy mógł to zrobić bez użycia broni. Herakles zmagał się z potworem i dusił go. Gdy potwór poddał się, poprowadził go z dala.

Gdy zbliżali się do powierzchni Ziemi, Kerberos rzucił swoimi trzema głowami, ponieważ nie znosił światła słonecznego. Jego plwocina poleciała we wszystkich kierunkach. Z tej plwociny wyrosła trująca roślina, akonit. Gdy Herakles przybył do Tiryns, Eurysteusz składał ofiarę. Król dał najlepsze kawałki mięsa swoim krewnym, a Heraklesowi tylko porcję mięsa dla niewolnika. Herakles był wściekły z powodu tej zniewagi i zabił trzech synów Eurystheusa. Eurysteusz był przerażony, gdy przedstawiono mu Kerberosa i ukrył się w swoim brązowym słoju. Herakles zabrał Kerberosa z powrotem do podziemi. Inne konto mówi, że potwór uciekł. W niektórych księgach ta praca jest dwunastą i ostatnią pracą.

Stajnie Augeian Stables

Król Augeias z Elis żył na zachodnim wybrzeżu Peloponezu. Był on synem Heliosa, boga słońca. Mówiono, że w jego oczach świeciły promienie słońca. Augeias miał wiele sztuk bydła. Jego zwierzęta były zawsze zdrowe i rodziły wiele młodych. Jego stajnie nie były czyszczone od lat i były grube z odpadów zwierzęcych. Doliny również były pełne odpadów. Zapach tych odpadów zatruwał ziemię. Eurysteusz rozkazał Heraklesowi, by w ciągu jednego dnia oczyścił stajnie. Podobało mu się, że Herakles wykonuje tak brudną pracę.

Herakles udał się do Elis. Nie powiedział Augeiasowi, że Eurysteusz kazał mu oczyścić stajnie, lecz dobił z nim targu. Obiecał, że oczyści stajnie, jeśli Augeias da mu trochę swojego bydła. Umowa została zawarta. Syn Augeiasza, Fileos, wystąpił w roli świadka. Herakles zabrał się do pracy. Najpierw zrobił dwa otwory w kamiennym fundamencie stajni. Następnie zmienił bieg rzek Alpheios i Peneios. Rzeki zaczęły przepływać przez jeden otwór i wypływać drugim. W ten sposób stajnie zostały obmyte.

Augeias dowiedział się od sługi Eurysteusza, Kopreusa, że Eurysteusz nakazał Heraklesowi oczyszczenie stajni. Nie chciał on dotrzymać umowy, którą zawarł z Heraklesem. Herakles skierował sprawę do sądu. Phyleos został wezwany do sądu i powiedział prawdę o targowaniu. Augeias był tak rozgniewany, że wypędził swego syna i Heraklesa z kraju. W Tiryns Eurysteusz powiedział, że praca się nie liczy, ponieważ Herakles dobił targu z Augeiasem. Eurysteusz sądził też, że bogowie rzeki naprawdę wykonali pracę.

Praca ta była ostatnią przedstawioną we fryzie na świątyni Zeusa w Olimpii. Była ona ważna dla Greków, ponieważ pewnego dnia Herakles wypowiedział wojnę Augeiasowi i pokonał go. Herakles następnie złożył w ziemi króla Augeiasza sanktuarium olimpijskie i rozpoczął igrzyska olimpijskie. Mówiło się, że Menedemus z Elis doradzał Heraklesowi w tej pracy, a bohaterowi pomagał jego bratanek Iolaos. Gdy Augeias i Herakles dobijali targu, Phaeton, jeden z dwunastu białych byków Augeiasa, naładował Heraklesa. Te białe byki strzegły całego bydła przed dzikimi zwierzętami. Faeton myślał, że bohater jest lwem. Herakles zepchnął byka na ziemię, wykręcając mu róg. Herakles miał zamiar dostać córkę Augeiasza jako część targu, ale nie. To było podane jako jeden powód do podejmowania wojny później na Augeias. On również miał stać się niewolnikiem Augeias "jeśli praca nie została wykonana w ciągu jednego dnia.

Herakles i Lew Nemeański na metopie ze świątyni Zeusa w Olimpii ok. 460 r. p.n.e.


Atena, Herakles, Krab, Hydra, Iolaos i niezidentyfikowana postać (prawdopodobnie Zeus) na amforze z 540-2020 r.


Atena i Herakles na metopie przedstawiającej Ptaki Stymfalijskie ze świątyni Zeusa w Olimpii ok. 460 r. p.n.e.


Herakles i Byk Kreteński w metopie ze świątyni Zeusa w Olimpii ok. 460 r. p.n.e.


Artemis i Apollo próbują wziąć hind od Heraklesa podczas gdy Atena obserwuje na amforze datowanej na około 530 p.n.e.-520 p.n.e.


Herakles i Amazonka na amforze, ok. 530 p.n.e.-520 p.n.e.


Herakles trzyma dzika nad Eurysteuszem, który ukrywa się w swoim słoju z Iolaosem (po prawej) i Hermesem (po lewej) z amfory o czarnej figurze, ok. 525 r. p.n.e.


Głowa konia na attyckiej amforze z czarną figurą, ok. 550 p.n.e.


Herakles zabił Eurytiona i spotyka Geryona na amforze datowanej na ok. 540 r. p.n.e.


Atlas podaje jabłka Heraklesowi w metopie ze świątyni Zeusa w Olimpii ok. 460 r. p.n.e.


Herakles i Kerberus na attyckiej amforze z czerwoną figurą, wykonanej w latach 530-520 p.n.e.


Herakles wybija łomem dziurę w fundamencie stajni, podczas gdy Atena wskazuje na to miejsce swoją włócznią w metopie ze świątyni Zeusa w Olimpii

Więcej czytania

• Burkert, Walter (1985), Greek Religion, Cambridge, Mass.: Harvard University Press.