William Tyndale
William Tyndale (ok. 1484-1536) był uczonym angielskim. Znany jest z tłumaczenia Biblii na język angielski, a także z późniejszego ścigania i egzekucji.
Wpływ na niego miała praca Erazma, który udostępnił w Europie grecki Nowy Testament, oraz Marcina Lutra. Rozpowszechnienie Biblii Wycliffe'a doprowadziło do podjęcia zdecydowanych działań w celu utrzymania tłumaczeń w rękach Kościoła katolickiego. Za każde nielicencjonowane posiadanie Pisma Świętego w języku angielskim groziła kara śmierci, nawet jeśli tłumaczenia na wszystkie inne główne języki europejskie były akceptowane.
Tłumaczenie Tyndale'a było pierwszą angielską Biblią, która czerpała bezpośrednio z tekstów hebrajskich i greckich, oraz pierwszą angielską, która korzystała z prasy drukarskiej. Było ono postrzegane jako bezpośrednie wyzwanie dla Kościoła rzymskokatolickiego. W 1530 roku Tyndale napisał także Praktykę Prałatów, sprzeciwiając się rozwodowi Henryka VIII z powodu jego niezgodności z Pismem Świętym.
Kopia wcześniejszego "Posłuszeństwa człowieka chrześcijańskiego" Tyndale'a wpadła w ręce Henryka VIII. Tam król znalazł powody, dla których w 1534 r. oderwał Kościół w Anglii od Kościoła rzymskokatolickiego. W międzyczasie agenci kanclerza Thomasa More'a szukali w Europie Tyndale'a, który schronił się tam, gdzie miał nadzieję, że Kościół nie będzie mógł się do niego dostać.
Ostatecznie, w 1535 roku, Tyndale został aresztowany i uwięziony poza Brukselą na ponad rok. More sam został stracony 6 lipca 1535 roku. W 1536 r. Tyndale został skazany za herezję i stracony przez garrotowanie, a jego ciało spalono na stosie. Dwa lata później Henryk VIII zatwierdził tak zwaną Wielką Biblię dla Kościoła Anglii. Było to w dużej mierze dzieło własne Tyndale'a. Stąd Biblia Tyndale'a, jak była znana, odgrywała kluczową rolę w szerzeniu idei reformacji.
W 1611 r. 54 uczonych, którzy wyprodukowali wersję króla Jakuba, czerpało znacząco z Tyndale'a, a także z jego tłumaczeń. Jeden szacunek sugeruje, że Nowy Testament w wersji króla Jakuba to 83% Tyndale'a, a Stary Testament 76%. W 2002 roku Tyndale znalazł się na 26 miejscu w plebiscycie BBC na 100 największych Brytyjczyków.
Ostatnie słowa
Ostatnie słowa Williama Tyndale'a, zanim został uduszony i spalony na stosie: "Panie, otwórz oczy króla Anglii".
Pytania i odpowiedzi
P: Kim był William Tyndale?
O: William Tyndale (ok. 1484-1536) był angielskim uczonym, który jest znany z tłumaczenia Biblii na język angielski oraz z późniejszego oskarżenia i egzekucji.
P: Co wpłynęło na pracę Williama Tyndale'a?
O: William Tyndale był pod wpływem pracy Erazma, który udostępnił w Europie grecki Nowy Testament, oraz Marcina Lutra. Rozpowszechnienie Biblii Wycliffe'a również doprowadziło do podjęcia zdecydowanych działań mających na celu utrzymanie tłumaczeń w rękach Kościoła katolickiego.
P: Co Henryk VIII znalazł w "Posłuszeństwie chrześcijańskiego człowieka"?
O: W książce "Posłuszeństwo chrześcijańskiego człowieka" Henryk VIII znalazł powody, które wykorzystał do oderwania Kościoła w Anglii od Kościoła rzymskokatolickiego w 1534 roku.
P: W jaki sposób Tomasz More próbował powstrzymać Williama Tyndale'a?
O: Thomas More próbował powstrzymać Williama Tyndale'a, wysyłając agentów po całej Europie w poszukiwaniu go, podczas gdy on sam schronił się tam, gdzie miał nadzieję, że Kościół nie będzie mógł go dopaść.
P: W jaki sposób William Tyndale został ostatecznie aresztowany?
O: W końcu, w 1535 roku, William Tyndale został aresztowany i więziony pod Brukselą przez ponad rok.
P: Jak zareagował Henryk VIII po egzekucji Tomasza More'a?
O: Po egzekucji Tomasza More'a 6 lipca 1535 r. Henryk VIII dwa lata później wydał tzw. Wielką Biblię dla Kościoła Anglii, która w dużej mierze opierała się na dziele Tyndale'a.
P: Jaką rolę odegrała Biblia Tyndalesa w rozpowszechnianiu idei reformacji?
O: Biblia Tyndalesa odegrała kluczową rolę w rozpowszechnianiu idei reformacyjnych, ponieważ była postrzegana jako bezpośrednie wyzwanie dla władzy i przekonań Kościoła rzymskokatolickiego w tamtym czasie. W 1611 r., kiedy 54 uczonych stworzyło King James Version, czerpali oni w znacznym stopniu zarówno z tłumaczeń wywodzących się od Tyndalesa, jak i bezpośrednio z jego dzieła.
