Powstanie talibów

Handel opium

Obecnie Afganistan jest jednym z największych producentów opium. Chociaż opium ma swoje zastosowania jako zwykły narkotyk, to jednak głównie jest używane jako nielegalny narkotyk. W 2001 roku Afganistan produkował tylko 11% światowego opium, obecnie produkuje ponad dziewięćdziesiąt procent. W 2007 roku 93% niefarmaceutycznej jakości opiatów na światowym rynku pochodziło z Afganistanu. Wartość eksportu wynosi około 4 miliardów dolarów; rolnicy uprawiający opium zarabiają około jednej czwartej tej kwoty, reszta trafia do urzędników lokalnych, powstańców, watażków i handlarzy narkotyków. Handel narkotykami stanowi połowę PKB Afganistanu. Narkotyków i Przestępczości (UNODC) szacuje, że 52% PKB kraju, czyli 2,7 mld dolarów rocznie, pochodzi z handlu narkotykami.

Obszary, na których sytuacja w zakresie bezpieczeństwa jest gorsza, produkują więcej opium; obszary, na których sytuacja jest bardziej stabilna, wydają się produkować mniej. Wielu rolników na obszarach wiejskich jest uzależnionych od sprzedaży nasion maku. Opium jest bardziej dochodowe niż pszenica, a niszczenie pól opium może prowadzić do niezadowolenia lub niepokojów wśród dotkniętej ludności. Około 3,3 miliona Afgańczyków jest zaangażowanych w produkcję opium. Z tego powodu niektórzy twierdzą, że likwidacja upraw maku nie jest realną opcją. Niektóre programy zwalczania maku okazały się jednak skuteczne, zwłaszcza w północnej części Afganistanu. W ramach programu zwalczania maku opiumowego gubernatora prowincji Balkh Ustad Atta Mohammad Noor w latach 2005-2007 udało się ograniczyć uprawy maku w prowincji Balkh z 7 200 hektarów w 2005 roku do zera w 2007 roku.

Ocena ryzyka związanego z opium w Afganistanie z 2013 r., wydana przez Biuro Narodów Zjednoczonych ds. Narkotyków i Przestępczości, sugeruje, że talibowie od 2008 r. wspierają rolników uprawiających mak jako źródło dochodów dla rebelii.

Opium jest głównym źródłem dochodów talibów: Pole maku opiumowego w dolinie Gostan, prowincja Nimruz, Afganistan


Zebrane kapsułki makowe


Uprawa maku do produkcji opium w Afganistanie w latach 1994-2016 (w hektarach)

Talibowie nie są postrzegani jako przyczyna problemu

W Afganistanie od ponad trzydziestu lat toczą się wojny i konflikty. W ich wyniku kraj ten należy do najbiedniejszych i najsłabiej rozwiniętych państw świata. Jest też jednym z najbardziej skorumpowanych. Trzydzieści pięć procent ludności to bezrobotni, a ponad połowa ludzi żyje poniżej granicy ubóstwa.

Zachodnia grupa pomocowa Oxfam opublikowała badania opinii publicznej, które przeprowadziła w Afganistanie w 2010 roku. Według tego sondażu 83 procent ludności afgańskiej nie uważa talibów za bojowników. Ubóstwo, bezrobocie i korupcja w rządzie są postrzegane jako główne przyczyny wojny w ich kraju. Kiedy wspierane przez USA siły afgańskie obaliły talibów pod koniec 2001 roku, poziom przemocy wzrósł. Prawie połowa ankietowanych stwierdziła, że korupcja i zły rząd są głównymi przyczynami trwającej wojny. Po upadku talibów większość badanych jako przyczynę ciągłych walk podawała ingerencję obcych państw - 25 procent respondentów stwierdziło, że winne są inne kraje.

2006 eskalacja

Od początku 2006 r. Afganistan boryka się z falą ataków przy użyciu improwizowanych ładunków wybuchowych i zamachowców samobójców, zwłaszcza po przejęciu przez NATO dowództwa nad walką z powstańcami wiosną 2006 r.

Prezydent Afganistanu Hamid Karzaj publicznie potępił metody stosowane przez zachodnie mocarstwa. W czerwcu 2006 roku powiedział:

“

I przez dwa lata systematycznie, konsekwentnie i codziennie ostrzegałem społeczność międzynarodową o tym, co dzieje się w Afganistanie i o potrzebie zmiany podejścia w tym względzie... Społeczność międzynarodowa [musi] ponownie ocenić sposób prowadzenia wojny z terroryzmem".

”

Powstańcy byli również krytykowani za swoje postępowanie. Według Human Rights Watch, bombardowania i inne ataki Talibów (i w mniejszym stopniu Hezb-e-Islami Gulbuddin) na afgańską ludność cywilną "gwałtownie nasiliły się w 2006 roku" - "co najmniej 669 afgańskich cywilów zginęło w co najmniej 350 atakach zbrojnych, z których większość wydaje się być celowo przeprowadzona na cywilów lub obiekty cywilne". 131 z ataków powstańczych było atakami samobójczymi, w których zginęło 212 cywilów (732 rannych), 46 afgańskich wojskowych i członków policji (101 rannych) oraz 12 zagranicznych żołnierzy (63 rannych).

Organizacja Narodów Zjednoczonych oszacowała, że w pierwszej połowie 2011 r. liczba ofiar śmiertelnych wśród ludności cywilnej wzrosła o 15% i osiągnęła 1462, co stanowi najgorszą liczbę ofiar od początku wojny, pomimo zwiększenia liczebności wojsk zagranicznych.