Socjobiologia

Socjobiologia jest dziedziną badań naukowych, która opiera się na założeniu, że zachowania społeczne są wynikiem ewolucji. Próbuje ona w ten sposób wyjaśnić i zbadać zachowania społeczne.

Gałąź etologii i socjologii, socjobiologii czerpie z antropologii, ewolucji, zoologii, archeologii, genetyki populacyjnej i innych dyscyplin. Jako nauka o społeczeństwach ludzkich, socjobiologia jest powiązana z darwinowską antropologią, etologią i psychologią ewolucyjną.

Etyka bada zbiorowe zachowania zwierząt, takie jak wzorce godowe, walki terytorialne, polowania na stada, a także społeczeństwo rojowe owadów społecznych. Twierdzi ona, że presja selekcyjna doprowadziła do ewolucji genetycznej korzystnych zachowań społecznych. Innymi słowy, typowy wzorzec zachowania jest dziedziczony, ponieważ podniósł on zdolność integrującą jednostek w porównaniu z innymi zachowaniami. Jest to biologia głównego nurtu. Jej rozszerzenie na ludzkie zachowania społeczne jest dla etologów absolutnie normalne, ale dla innych może być kontrowersyjne.

O ile termin "socjobiologia" ma swoje źródło w latach 40. XX wieku, o tyle pojęcie to zyskało uznanie dopiero w 1975 roku wraz z wydaniem książki E.O. Wilsona "Socjobiology".

Socjobiologia opiera się na dwóch podstawowych założeniach:

Niektóre cechy behawioralne są dziedziczone,

Odziedziczone cechy behawioralne zostały udoskonalone poprzez selekcję naturalną.
Dlatego też cechy te były prawdopodobnie adaptacyjne w pierwotnym środowisku gatunku.

Ludzie są zwierzętami

Dlatego też ich zachowania zostały zmodyfikowane poprzez selekcję naturalną
Dlatego korzenie ludzkich zachowań są dziedziczone, a nasza zdolność do ich zmiany za pomocą środków społecznych ma swoje granice. Ludzie nie są pustymi łupkami.

To właśnie ta ostatnia kwestia jest najbardziej kontrowersyjna.

Krytyka

Książka Wilsona miała prawie 700 stron, które były prawie w całości poświęcone zachowaniu społecznemu zwierząt. Jego wyobrażenia na temat ewolucji ludzkich zachowań znalazły się w krótkim, 30-stronicowym odcinku na końcu książki. Jednak ze względu na ten rozdział, (pozornie) nowa dziedzina socjobiologii stała się przedmiotem gorących kontrowersji. Krytyka ta była podyktowana ówczesnymi wydarzeniami politycznymi.

"Połowa lat 70. to lata intensywnej działalności politycznej w kampusach, w dużej mierze zainicjowanej przez lewicowych profesorów i ich studentów, którzy sprzeciwili się wojnie w Wietnamie. Na Uniwersytecie Harvarda [pracodawca Wilsona] wojna... została podpalona przez wielu uczonych o przekonaniach marksistowskich lub półmarksistowskich... Filozofia marksistowska opiera się na założeniu doskonałości ludzkich instytucji poprzez ideologiczną receptę. Dlatego osoby o marksistowskich poglądach były szczególnie nieczułe na pojęcie o istnieniu rozwiniętej "natury ludzkiej"".

Krytyka Richarda Lewontina i Stephena Jaya Goulda oraz Grupy Studiów Socjobiologicznych sugerowała, że istnieje jakiś związek między tymi ideami a jednymi z najgorszych wydarzeń w historii. Główną troską krytyków wydawało się być przekonanie, że socjobiologia zapewnia pomoc i pocieszenie tym, którzy utrzymają niesprawiedliwość i nierówność społeczną. ^{s. 545}

Właściwie w ostatnim rozdziale Wilsona nie było żadnej treści politycznej, a sam Wilson był i jest myślicielem liberalnym. W jubileuszowym 25. wydaniu swojej książki Wilson zdradza kontrowersje we własnym zakresie.

Aby uniknąć niektórych kontrowersji, choć ich pomysły są raczej podobne do pomysłów Wilsona, niektórzy psychologowie i antropologowie założyli pokrewną dziedzinę psychologii ewolucyjnej. To dzieli z socjobiologią przekonanie o ewolucyjnym pochodzeniu wzorców zachowań. Jest ona jednak bardziej ukierunkowana na zachowania ludzkie, gdzie socjobiologia powstała w wyniku doświadczeń nad zachowaniami zwierząt (etologia).

Studium przypadku człowieka

Dlaczego mężczyźni mają standardy urody, które stosują wobec kobiet? Jest to pytanie, na które odpowiedziałaby typowa socjolożka feministka: jest to system kulturowo zdeterminowany, system przekonań, który służy utrzymaniu dominacji mężczyzn nad kobietami.

Do tego, John Alcock pyta: "Jakie są rzeczywiste dane? Czy standardy piękna w zachodniej kulturze są arbitralne?" Standardy urody są zgodne z młodością i dobrym zdrowiem. Młode, zdrowe kobiety częściej zachodzą w ciążę i rodzą z powodzeniem niż kobiety starsze lub niezdrowe. Alcock pyta:

"Jak to możliwe, że miliony lat naturalnej selekcji na ludziach... wytworzyłyby męską psychikę... obojętną na wskazówki związane z płodnymi kobietami? Odpowiedź jest oczywista". ^p137

Alcock świadczy o tym, że oznaki młodości i piękna są zgodne z wysoką wartością reprodukcyjną. ^p138

Studium przypadku ptasiego

Pod pewnymi względami łatwiej jest badać zachowanie innych zwierząt, ponieważ nie dotyczą one naszych własnych doświadczeń i uprzedzeń. I możemy przeprowadzać na nich eksperymenty, które mogą nie być możliwe z ludźmi.

Gatunki ptaków prawie zawsze mają piosenkę, która jest charakterystyczna dla danego gatunku. W większości przypadków szczegóły piosenki nie są dziedziczone. Zamiast tego dziedziczą one zdolność do uczenia się w określonym wieku. Jeśli młody samiec wróbla (Zonotrichia leucophrys) wychowywany jest w izolacji od dźwięków innych członków gatunku, nie może on śpiewać ich pieśni. Ostatecznie wytwarza on pieśń, która tylko mgliście przypomina właściwą pieśń. Ale jeśli eksperymentator zagra taśmę z pieśnią dorosłego mężczyzny, młody później wyprodukuje kompletną i doskonałą pieśń, gdy osiągnie odpowiedni wiek. Jednakże, jeśli młody ptak jest głuchy, nie może nauczyć się piosenki. Z tego uczymy się

że zdolność do nauki jest dziedziczona, a nie sama piosenka.
że słuchanie piosenki dla dorosłych wyzwala proces uczenia się
że młody ptak musi porównać dźwięk, który wydaje do piosenki wzorcowej.
młody ptak oferował dwie lub więcej piosenek na taśmie zawsze uczy się jednej z charakterystycznych dla jego własnego gatunku.
ale jeśli młody samiec może spotkać tylko dojrzałego samca innego gatunku, to uczy się "obcej" piosenki.

To pozwala nam mieć pewność, że piosenka jako taka nie jest dziedziczona, ale odziedziczona jest silna tendencja do nauki, co ma sens. Aby żyć i rozmnażać się z powodzeniem, opłaca się, aby samiec przyciągnął samicę tego samego gatunku i bronił swojego terytorium przed innymi samcami swojego gatunku. Właściwa piosenka wykonuje obie te prace. ^p163/5

Socjobiologia dzisiaj

W ostatnich latach zwolennicy socjobiologii twierdzili, że "wygrywają". Czują, że jej podstawowe idee są całkiem solidne. Nie jesteśmy pustymi łupkami, a nasza ludzka natura jest w takim samym stopniu produktem ewolucji jak reszta z nas. Nawet naszą powszechną miłość do zwierząt domowych można wytłumaczyć tym, że poprawiają one nasze przetrwanie w prehistorycznej przeszłości. ^{s. 35/9}

Powiązane strony

Pytania i odpowiedzi

P: Co to jest socjobiologia?

O: Socjobiologia to dziedzina nauki, która zakłada, że zachowania społeczne są wynikiem ewolucji i próbuje wyjaśnić i zbadać zachowania społeczne w ten sposób. Czerpie z różnych dyscyplin, takich jak antropologia, zoologia, archeologia, genetyka populacyjna i inne.

P: Z jakich innych dziedzin czerpie socjobiologia?

O: Socjobiologia czerpie z antropologii, zoologii, archeologii, genetyki populacyjnej i innych dyscyplin.

P: Jak doszło do uznania koncepcji socjobiologii?

O: Koncepcja socjobiologii stała się znana w 1975 roku wraz z publikacją książki E.O. Wilsona "Socjobiologia".

P: Jakie są dwa podstawowe założenia socjobiologii?

O: Dwie podstawowe przesłanki socjobiologii to fakt, że pewne cechy behawioralne są dziedziczone i że cechy te zostały udoskonalone przez dobór naturalny, tak że prawdopodobnie były adaptacyjne w pierwotnym środowisku.

P: Dlaczego ostatni punkt dotyczący dziedziczenia ludzkich zachowań jest najbardziej kontrowersyjny?

O: Ostatni punkt dotyczący dziedziczenia ludzkich zachowań jest najbardziej kontrowersyjny, ponieważ sugeruje, że ludzie nie są czystą kartą, a nasza zdolność do zmiany zachowań za pomocą środków społecznych ma swoje granice.