Neoliberalizm
Neoliberalizm jest terminem określającym różne idee społeczne i ekonomiczne. Pierwotnie termin ten był używany przez grupę liberałów, którzy pomogli ukształtować społeczną gospodarkę rynkową w połowie XX wieku. Neoliberalizm charakteryzuje się wolnorynkowym handlem, deregulacją rynków finansowych, indywidualizacją i odejściem od państwowej opieki społecznej.
Idee te były rozwijane przez ekonomistów Friedricha Hayeka, Ludwiga von Misesa, Wilhelma Röpke, Waltera Euckena, MiltonaFriedmana i innych. Po raz pierwszy zostały one zaprezentowane na konferencji w 1938 roku.
Cechy charakterystyczne neoliberalizmu
Coraz częściej rynek nie przynosi uczciwych lub sprawiedliwych rezultatów. Stosując neoliberalne ideały, państwo może również interweniować i regulować, na przykład, aby zapobiec wyzyskowi lub zapewnić sprawiedliwość i równość społeczną.
Neoliberalizm jest antytetyczny wobec ochrony interesów grupowych - a nie indywidualnych - którą można osiągnąć na przykład poprzez lobbing grup lub interwencje państwa chroniące interesy narodowe poprzez taryfy lub subsydia.
Neoliberalizm odszedł od gospodarki centralnie sterowanej.
Współczesne zastosowanie
Od lat 90. termin ten jest konsekwentnie używany w środowiskach akademickich, aby sugerować przejście od państwa opiekuńczego do leseferystycznego zarządzania gospodarką, szczególnie kojarzonego z promocją ideałów wolnego rynku pod koniec lat 80. przez Margaret Thatcher w Wielkiej Brytanii i Ronalda Reagana w USA.
Przykłady neoliberalnych reżimów rządowych
- Społeczna gospodarka rynkowa w Niemczech pod rządami Ludwiga Erharda
- Chile pod rządami Augusto Pinocheta
- Wielka Brytania pod rządami Margaret Thatcher
- Nowa Zelandia pod wodzą Davida Lange
- Stany Zjednoczone Ameryki pod rządami Ronalda Reagana
- Australia pod rządami Boba Hawke'a i Paula Keatinga
