Mikrobiologia lekarska

Historia mikrobiologii medycznej

W 1546 r. Girolamo Fracastoro zaproponował, aby choroby epidemiczne były wywoływane przez jednostki chorobowe podobne do nasion, przenoszone przez kontakt bezpośredni, pośredni i kontakt na duże odległości z infekcją.

Ludwik Pasteur i Robert Koch są założycielami mikrobiologii medycznej. Ludwik Pasteur zasłynął z eksperymentów, w których obalił teorię spontanicznej generacji. Zaproponował metodę konserwacji żywności (pasteryzacja) oraz szczepionki przeciwko wąglikowi, cholerze ptasiej i wściekliźnie. Robert Koch przyczynił się do powstania teorii zarazkowej chorób, zakładającej, że określone choroby są wywoływane przez określone mikroby. Opracował kryteria znane jako postulaty Kocha i jako jeden z pierwszych wyizolował bakterie w czystej kulturze, co zaowocowało opisaniem kilku bakterii, w tym Mycobacterium tuberculosis, czynnika wywołującego gruźlicę.

Dziedziny mikrobiologii medycznej

• Fizjologia mikroorganizmów to badanie wzrostu mikroorganizmów, metabolizmu mikroorganizmów i struktury komórek mikroorganizmów.
• Genetyka mikroorganizmów to nauka o tym, jak geny są zorganizowane i regulowane w mikrobach w odniesieniu do ich funkcji komórkowych.
• Parazytologia zajmuje się badaniem pasożytów. Próbkami są tu kał, krew, mocz, plwocina i inne.
• Wirusologia identyfikuje wirusy w próbkach krwi, moczu i płynu mózgowo-rdzeniowego.
• Immunologia/Serologia wykorzystuje interakcję antygen-przeciwciało jako narzędzie diagnostyczne, określa zgodność przeszczepionych narządów.

Mikrobiolog medyczny jest specjalistą w dziedzinie mikrobiologii medycznej (klinicznej).

Udziela konsultacji klinicznych w zakresie badania, diagnozowania i leczenia pacjentów cierpiących na choroby zakaźne. Tworzy i kieruje programami kontroli zakażeń w ramach publicznej opieki zdrowotnej, profilaktyki chorób zakaźnych i epidemiologii.

Zajmuje się naukowym i administracyjnym kierowaniem klinicznym laboratorium mikrobiologicznym. Do takiego laboratorium trafiają prawie wszystkie próbki kliniczne, w tym wymazy, kał, mocz, krew, plwocina, płyn mózgowo-rdzeniowy, płyn maziowy, ewentualnie zakażone tkanki. Praca w tym miejscu polega głównie na wykonywaniu posiewów, w celu poszukiwania podejrzanych patogenów, które jeśli zostaną znalezione, są identyfikowane na podstawie badań biochemicznych. Dodatkowo przeprowadzane są testy wrażliwości, aby określić, czy patogen jest wrażliwy lub oporny na proponowany lek. Wyniki podawane są wraz ze zidentyfikowanym organizmem(ami) oraz rodzajem i ilością leku(ów), który powinien być przepisany pacjentowi.

Mikrobiolog medyczny jest również zaangażowany w nauczanie na wszystkich poziomach, a także w badania naukowe. Zapewnił on rozwój szczepionek przeciwko inwazyjnym organizmom. Śmiertelne i wyniszczające choroby, takie jak ospa wietrzna, polio i gruźlica zostały wyeliminowane lub stały się bardziej uleczalne. Istnieją twierdzenia, że spożywanie probiotyków (bakterii potencjalnie korzystnych dla układu pokarmowego) i/lub prebiotyków (substancji spożywanych w celu promowania wzrostu mikroorganizmów probiotycznych) przyczynia się do zdrowia człowieka. Mikroorganizmy mogą być przydatne w leczeniu raka. Szczepy niepatogennych clostridia mogą przenikać i replikować się w obrębie guzów litych, dostarczając białka terapeutyczne.