Obornik
Obornik to materia organiczna używana jako nawóz w rolnictwie. Obornik poprawia żyzność gleby poprzez dodanie materii organicznej i wielu składników odżywczych, takich jak azot, który jest wychwytywany przez bakterie w glebie. Wyższe organizmy żywią się następnie grzybami i bakteriami, tworząc łańcuch życia.
W przeszłości termin "obornik" był używany w odniesieniu do nawozów nieorganicznych, ale obecnie jest to bardzo rzadkie zastosowanie. Obornik pochodzący od ptaków i nietoperzy nazywany jest guanem.
Obornik zwierzęcy jest często mieszaniną pasz zwierzęcych i słomy ściółkowej.
Etymologia
Słowo obornik pochodzi z języka średnioangielskiego "manuren", co oznacza "uprawiać ziemię", a początkowo z francuskiego "main-oeuvre" = "praca ręczna", nawiązując do pracy, która wiązała się z uprawą ziemi.
Rodzaje
W gospodarce glebowej wyróżnia się dwie klasy nawozów naturalnych: nawozy zielone i nawozy zwierzęce. Kompost różni się od obornika tym, że jest to rozłożona pozostałość materiałów organicznych (do których jednak może należeć obornik).
Większość obornika zwierzęcego to odchody (nazywane różnie "odchodami" lub "gównem" itp.) ssaków żywiących się roślinami (roślinożerców) oraz materiał roślinny (często słoma), który został użyty jako ściółka dla zwierząt, a zatem jest silnie zanieczyszczony ich odchodami i moczem.
Nawozy zielone to rośliny uprawiane w celu ich przyorania. W ten sposób, dzięki substancjom odżywczym i organicznym, które wracają do gleby, zwiększa się jej żyzność.
Obornik na ścianie
Zastosowanie obornika
Obornik jest od wieków używany jako nawóz w rolnictwie, ponieważ jest bogaty w azot i inne składniki odżywcze, które ułatwiają wzrost roślin. Płynny obornik pochodzący z hodowli świń i bydła jest zazwyczaj wstrzykiwany bezpośrednio do gleby w celu ograniczenia nieprzyjemnego zapachu. Obornik pochodzący od świń i bydła jest rozrzucany na polach za pomocą rozrzutnika obornika. Ze względu na stosunkowo niższy poziom białka w trawach, którymi żywią się zwierzęta roślinożerne, obornik bydlęcy ma łagodniejszy zapach niż obornik zwierząt mięsożernych - na przykład obornik słoni jest praktycznie bezwonny. Jednak ze względu na ilość obornika stosowanego na polach, zapach ten może stanowić problem w niektórych regionach rolniczych. Odchody drobiu są szkodliwe dla roślin w stanie świeżym, ale po okresie kompostowania są cennym nawozem.
Wysuszony obornik zwierząt był wykorzystywany jako paliwo na przestrzeni dziejów. Suszony obornik (zwykle znany jako gnój) krów był i nadal jest ważnym źródłem paliwa w krajach takich jak Indie, podczas gdy obornik wielbłąda może być wykorzystywany w regionach bezdrzewnych, takich jak pustynie. Na Szlaku Oregonu, rodziny pionierów zbierały duże ilości "bawolich wiórów" w miejsce deficytowego drewna opałowego. Używano go do wielu celów, do gotowania i do walki z zimnymi pustynnymi nocami.
Innym zastosowaniem obornika jest produkcja papieru. Wykorzystuje się do tego obornik słoni, gdzie jest to niewielki przemysł w Afryce i Azji, a także koni, lam i kangurów. Poza lamami, zwierzęta te nie są przeżuwaczami, a zatem mają tendencję do przekazywania włókien roślinnych niestrawionych w swoim łajnie.
Placki obornika przygotowywane na opał w Bretanii, ok. 1900 r.
Powiązane strony
