Lebiodka pospolita
Oregano lub majeranek (Origanum vulgare) to gatunek rośliny z rodzaju Origanum. Pochodzi z Europy, regionu śródziemnomorskiego oraz południowej i środkowej Azji. Jest to zioło wieloletnie. Dorasta do 20-80 cm wysokości. Jej liście są naprzeciwległe. Ich długość wynosi 1-4 cm. Kwiaty są fioletowe. Ich długość może wynosić 3-4 mm. Nazwa rośliny pochodzi od greckiego origanon [ὀρίγανον]: oros [ὄρος] "góra" + czasownik ganousthai [γανοῦσθαι] "zachwycać się".
Uprawa oregano do gotowania
Podgatunek oregano Origanum vulgare hirtum jest ważnym ziołem. Jest używany do gotowania, zwłaszcza w kuchni tureckiej i włoskiej. Liście są używane do gotowania.
Oregano jest często używane do sosów pomidorowych, smażonych warzyw i grillowanego mięsa. Wraz z bazylią nadaje szczególny charakter wielu włoskim potrawom.
Oregano jest składnikiem niezbędnym w kuchni tureckiej. Dodaje smaku tureckiej sałatce choban. Może być używane oddzielnie. Można je również dodać do sosu cytrynowo-oliwkowego, który dodaje się do prawie każdej grillowanej ryby lub mięsa oraz do niektórych zapiekanek.
Oregano ma aromatyczny, ciepły i lekko gorzki smak. Smak ten jest różny w zależności od intensywności; dobrej jakości jest tak silny, że niemal drętwieje język, natomiast odmiany przystosowane do chłodniejszego klimatu mają często niezadowalający smak. Wpływ klimatu, pory roku i gleby na skład olejku eterycznego jest większy niż różnice między poszczególnymi gatunkami.
Podobne smaki mają spokrewnione gatunki Origanum onites (Turcja, Azja Mniejsza) i O. heracleoticum (Włochy, Półwysep Bałkański, Azja Zachodnia). Blisko spokrewnioną rośliną jest majeranek z Azji Mniejszej. Ta roślina ma zupełnie inny smak. Wynika to z braku związków fenolowych w jej olejku eterycznym. Niektóre rasy wykazują smak pośredni między oregano a majerankiem. Roślina oregano występuje również powszechnie w regionie śródziemnomorskim i nad Morzem Czarnym.
Potrawą najbardziej kojarzoną z oregano jest pizza.
Oregano rosnące na polu.
Wykorzystanie oregano do poprawy zdrowia
Oregano posiada wysoką aktywność przeciwutleniającą, dzięki dużej zawartości kwasów fenolowych i flawonoidów (PMID 16218659, PMID 12730411). Dodatkowo, oregano wykazuje aktywność przeciwbakteryjną przeciwko patogenom przenoszonym przez żywność, takim jak Listeria monocytogenes (PMID 16218659). Obie te właściwości mogą być przydatne zarówno w ochronie zdrowia, jak i żywności. Na Filipinach oregano (coleus aromaticus) nie jest powszechnie używane do gotowania, ale jest raczej uważane za roślinę przede wszystkim leczniczą, przydatną do łagodzenia kaszlu u dzieci.
