Sorai Ogyū

Życie

Sorai urodził się drugim synem samuraja (wojownika), który był osobistym lekarzem Tokugawa Tsunayoshi (徳川綱吉). Tsunayoshi zostałby piątym szogunem. Sorai studiował wersję Zhu Xi Konfucjanizmu Piosenki, a w 1690 roku został prywatnym nauczycielem chińskiej klasyki. W 1696 roku zaczął służyć Yanagisawa Yoshiyasu, starszy radny Tsunayoshi. Tsunayoshi zmarł w 1709 roku. W tym czasie Sorai przestał używać nauk Zhu Xi i zaczął rozwijać swoją własną filozofię i szkołę. Sorai przypisuje się stworzenie kō shōgi, niezwykłej formy szachów.

Nauki

Sorai napisał wiele wpływowych dzieł, w których pokazał to, co uważał za dwa podstawowe problemy filozofii Konfucjanizmu Piosenki. Pierwszy z nich dotyczył systemu bakufu-domain, który w XVIII wieku był w tarapatach. Sorai wątpił w to, że wystarczy, aby każdy człowiek chciał znaleźć swoje etyczne dobro. Twierdził, że rozwiązanie ówczesnego kryzysu politycznego wymaga czegoś więcej niż doskonalenie charakteru moralnego. Widział również, że chińscy mędrcy królowie zajmowali się nie tylko moralnością, ale również samym rządem. Drugi punkt, w którym Sorai nie zgadzał się z Konfucjanizmem Pieśni, polegał na tym, że uważał, iż kładzie on zbyt duży nacisk na moralność i tłumi ludzką naturę, ponieważ ludzka natura opiera się na emocjach.

Czuł, że te słabości nie były słabościami konfucjanizmu, w jego opinii, Pieśni konfucjanistów interpretować klasyczne dzieła z Czterech Ksiąg i Pięciu Klasyków w niewłaściwy sposób. W opinii Soraiu, zrobili to, ponieważ "nie znali starych słów". Sorai konsultował starożytne dzieła, aby uzyskać bardziej wiarygodną wiedzę. Stwierdził, że ostateczną formą wiedzy naukowej jest historia. Dla niego te prace były najlepszym źródłem, mimo że teraźniejszość ciągle się zmieniała. Sorai uważał, że studiowanie filozofii rozpoczyna się od nauki języka. Był pod wielkim wpływem starożytnej szkoły retoryki z okresu Ming. Ruch ten postrzegał okresy Qin i Han jako wzór dla prozy, a okres Tang jako wzór dla poezji. Szkoła Sorai wprowadziła w Wyborach Poezji Tang do Japonii, gdzie stała się bardzo popularna. Uważa się, że dzieło to zostało zredagowane przez Li Panlong'a (李攀竜 1514-70), który był założycielem szkoły retoryki antycznej. W związku z tym szkoła Sorai jest dziś znana również jako szkoła Retoryki Starożytnej (kobunji 古文辞). Szkoła Sorai widziała Wybory Poezji Tang głównie jako środek dostępu do Pięciu Klasyków. Pod tym względem różniła się ona od innych szkół konfucjańskich. Sorai oskarżyłby również innych konfucjanistów w Japonii, takich jak Hayashi Razan, o zbyt silne poleganie na źródłach Piosenki, takich jak Zhu Xi.

Sorai nie zgadzał się również z innymi naukami Konfucjanizmu Piosenki. Jedną z nich było to, że Droga nie była ustaloną z góry zasadą wszechświata, ale raczej ustanowieniem człowieka: starożytni mędrcy opisywali ją w klasycznych utworach konfucjańskich. Przewidywały one Drogę, która była podzielona przez rytuały (rei 礼) i muzykę (gaku 楽). Obrzędy te dawały porządek społeczny, a muzyka inspirowała serce. W tym bezpośrednio pozwalała na przepływ ludzkich emocji, z czym moralizatorska filozofia Konfucjanizmu Pieśni nie zgadzała się. Sorai opowiadał się za czymś przeciwnym i chciał, aby ludzie wzbogacali się poprzez muzykę i poezję. Uczył, że należy dbać o literaturę, ponieważ jest ona ważną częścią ludzkiej ekspresji. W rezultacie pisarstwo chińskie zaczęło kwitnąć w Japonii i stało się akceptowaną formą sztuki. W ten sposób naśladowcami jego szkoły było kilku wielkich pisarzy ówczesnej kompozycji chińskiej.

Sorai był zwolennikiem klasy samurajów. Podczas gdy większość starych instytucji upadła z powodu problemów z przywództwem, samuraj, w jego odczuciu, był w stanie najlepiej rozwiązać ten problem za pomocą systemu nagród i kar. Sorai widział również problemy z klasą kupiecką w tym czasie: oskarżał ją o spiskowanie w celu zablokowania cen. Nie popierał jednak również niższych klas. Argumentował: "Jaką możliwą wartość może mieć dla zwykłych ludzi przekroczenie ich właściwego stanowiska w życiu i studiowanie takich książek [jak konfucjańska klasyka]?".

Nauki Mistrza Sorai

Nauki Mistrza Sorai jest zapisem nauczania Sorai i jego wymiany z uczniami. Tekst ten został zredagowany przez jego własnych uczniów i zawierał ich pytania, a następnie jego odpowiedzi. Dzieło zostało wydane dopiero w 1724 roku, ale uważa się, że zostało napisane około 1720 roku. Pisze w nim, że literatura nie tyle jest przeznaczona do nauczania moralności czy zarządzania, co po prostu pozwala na przepływ ludzkich emocji. Z tego można znaleźć odpowiedzi na dawne tematy. Podczas gdy Sorai starał się przedefiniować źródła legitymizacji Tokugawy, jego celem było wyraźnie wzmocnienie autorytetu szogunatu Tokugawy.

Krytyki

Niektórzy uczeni krytykowali pracę Soraja i uważali jego nauczanie za niepraktyczne. Goi Ranshū uważał, że Sorai był zmotywowany do prześcignięcia Itō Jinsai, innego czołowego konfucjanisty. Goi uważał, że Sorai wykorzystał argumenty Itō do poziomu absurdu. Goi uważał, że nauki Sorai wyrządziłyby wiele szkód filozofii moralnej, gdyby były przestrzegane. Innym uczonym krytycznie nastawionym do nauk Sorai był Nakai Chikuzan, który również znał opozycję Goi wobec Ogyū Sorai. Swoją opozycję wobec Sorai Goi napisał w eseju Hi-Butsu hen. Esej ten powstał w latach 30. ubiegłego wieku, ale został opublikowany dopiero w 1766 roku. Wydany esej został zredagowany przez Chikuzana i jego brata. Nakai napisał później swoją własną, bardzo emocjonalną odpowiedź na przekonania Sorai w swoim dziele Hi-Chō (1785). W dziele tym odrzucił ideę, że jednostki nie mogą doskonalić się poprzez moralne wybory. Twierdził również, że jednostki są w stanie ocenić, czy zewnętrzne idee i działania są prawdziwe, czy sprawiedliwe. Zaprzeczając tym moralnościom, czuł, że pozostawiłby tylko "rytuały i zasady" do przestrzegania.

Prace

• Regulamin studiów (Gakusoku, 1715)
• Odróżnienie Drogi (Bendō, 1717)
• Nauki Mistrza Sorai (Sorai sensei tōmonsho, 1724)