Garret FitzGerald

Wczesne życie

FitzGerald urodził się w Dublinie w 1926 roku w bardzo aktywnej politycznie rodzinie. Jego ojcem był irlandzki rewolucjonista, poeta, publicysta i polityk (1888-1947) Desmond FitzGerald, Jego matka, była Mabel Washington McConnell, była nacjonalistką i republikanką pochodzenia protestanckiego z Ulsteru. ^[]

Kształcił się w jezuickim Belvedere College i University College Dublin (UCD). Był błyskotliwym studentem, który zaliczał do swoich rówieśników w UCD swojego przyszłego rywala politycznego, Charlesa Haughey'a, który znał również Joan O'Farrell (urodzoną w Liverpoolu córkę oficera armii brytyjskiej), koleżankę ze studiów, którą FitzGerald poślubił w 1947 roku.

Później uzyskał uprawnienia adwokata w King's Inns of Ireland.

Wczesne życie polityczne

FitzGerald bardzo chciał wejść do polityki i chociaż kilku członków Fianna Fáil (w tym Charles Haughey) sugerowało, że powinien do nich dołączyć, rozpoczął swoją przygodę z polityką partyjną pod sztandarem Fine Gael. W 1965 r. został wybrany do Seanad Éireann i wkrótce zbudował swój polityczny profil. FitzGerald został wybrany do Dáil Éireann w wyborach powszechnych w 1969 r., w okręgu wyborczym Dublin Południowy-Wschód.

Minister Spraw Zagranicznych

Po wyborach powszechnych w 1973 roku, Fine Gael doszła do władzy w koalicyjnym rządzie z Partią Pracy, z Liamem Cosgrave jako Taoiseach. FitzGerald miał nadzieję, że przejmie stanowisko ministra finansów, jednak stanowisko to przypadło Richiemu Ryanowi, a FitzGerald został ministrem spraw zagranicznych.

Irlandia nie była już członkiem Wspólnoty Narodów, ale w 1973 r. przystąpiła do Europejskiej Wspólnoty Gospodarczej (EWG), obecnie znanej jako Unia Europejska (UE). FitzGerald, dzięki swoim nowatorskim poglądom, energii i biegłej znajomości języka francuskiego, zapewnił Irlandii status w sprawach europejskich znacznie przewyższający wielkość kraju i sprawił, że pierwsza irlandzka prezydencja w Radzie Europejskiej w 1975 r. okazała się sukcesem.

Lider Fine Gael

W 1977 roku Narodowa Koalicja Fine Gael i Partii Pracy poniosła katastrofalną porażkę wyborczą w wyborach powszechnych. Liam Cosgrave zrezygnował z funkcji lidera partii, a FitzGerald został wybrany przez aklamację na jego następcę.

Pod rządami FitzGeralda Fine Gael doświadczyła gwałtownego wzrostu poparcia i popularności. Po wyborach w listopadzie 1982 roku posiadała tylko pięć mandatów mniej niż Fianna Fáil (do 2011 roku ich margines był najmniejszy w historii; czasami Fianna Fáil była prawie dwa razy większa), a Fine Gael była w Oireachtas większa niż Fianna Fáil, która była dominującą siłą w irlandzkiej polityce przez 40 lat.

Taoiseach 1981-82

Do czasu wyborów powszechnych w 1981 r. Fine Gael zdobyła 65 mandatów i utworzyła mniejszościowy rząd koalicyjny z Partią Pracy oraz przy wsparciu kilku niezależnych TDs. FitzGerald został wybrany na Taoiseacha 30 czerwca 1981 roku^.

W pierwszej kadencji FitzGeralda stanęły przed nim dwa kluczowe problemy: Irlandia Północna i pogarszająca się sytuacja gospodarcza. Podczas jednego ze spotkań z krewnymi strajkujących głodujących w bloku H, dwie siostry Thomasa McElwee, Mary i Nora, załamały się i opuściły spotkanie; Mary powiedziała do mediów na zewnątrz, że "on nic nie robi, prosi o sugestie". FitzGerald następnie nakazał Gardaí usunąć rodziny ze spotkania.

W kolejnych wyborach powszechnych w lutym 1982 roku Fine Gael straciła tylko dwa mandaty, ale została odsunięta od władzy. Jednak trzecie wybory powszechne w ciągu osiemnastu miesięcy, w listopadzie 1982 roku, doprowadziły do tego, że FitzGerald został po raz drugi przywrócony na stanowisko Taoiseacha, kierując koalicją Fine Gael-Labour z roboczą większością głosów. ^[]

Taoiseach 1982-87

Reforma konstytucyjna

Jako Taoiseach po raz drugi, FitzGerald opowiadał się za liberalizacją społeczeństwa irlandzkiego. Jego próba wprowadzenia rozwodów została odrzucona w referendum, choć zliberalizował irlandzkie prawo antykoncepcyjne.

Kontrowersyjna poprawka Pro-Life (klauzula antyaborcyjna), która miała uznawać "Prawo do życia nienarodzonych, z należytym uwzględnieniem równego prawa do życia matki", została dodana do irlandzkiej konstytucji - wbrew radom FitzGeralda - w narodowym referendum w 1983 roku.

Irlandia Północna

FitzGerald powołał w 1983 r. Forum Nowej Irlandii, które zgromadziło przedstawicieli konstytucyjnych partii politycznych w Republice i nacjonalistycznej SDLP z Irlandii Północnej. Forum to stało się bodźcem do wznowienia poważnych negocjacji między rządami Irlandii i Wielkiej Brytanii, które zaowocowały Porozumieniem Angielsko-Irlandzkim z 1985 r.

Chociaż porozumienie zostało odrzucone i skrytykowane przez unionistów, mówiło się, że stało się ono podstawą do rozwoju zaufania i wspólnych działań między rządami irlandzkim i brytyjskim, które z czasem doprowadziły do deklaracji z Downing Street z 1993 r., a następnie do zawieszenia broni między republikanami i lojalistami.

Niekompromitacja i malejące poparcie

W styczniu 1987 r. członkowie rządu z Partii Pracy wycofali się z rządu z powodu nieporozumień dotyczących propozycji budżetowych. FitzGerald pozostał jako Taoiseach, kierując mniejszościowym rządem Fine Gael i zaproponował surowe cięcia budżetowe, które Partia Pracy blokowała przez około cztery lata. Fianna Fáil powróciła do władzy w marcu 1987 roku, po tym jak Fine Gael poniosła dotkliwą porażkę w wyborach powszechnych w 1987 roku, a Charles Haughey został wybrany na Taoiseacha. [^]

FitzGerald (z prawej) i prezydent USA Ronald Reagan (z lewej) w 1986 r.

Okres po objęciu rządów przez premiera

FitzGerald odszedł na emeryturę jako lider Fine Gael zaraz po wyborze Charlesa Haugheya na Taoiseacha, a po wyborach powszechnych w 1992 r. wycofał się całkowicie z polityki. Jego żona, Joan, zmarła przed nim w 1999 r. Po tym wydarzeniu FitzGerald pisał cotygodniową kolumnę w każdą sobotę w The Irish Times i prowadził liczne wykłady w kraju i za granicą na temat spraw publicznych.

W 2009 roku FitzGerald otrzymał nowy samochód ministerialny, pierwszy i jedyny, który został zakupiony przez państwo od czasu recesji gospodarczej, która dotknęła kraj w 2008 roku.

Śmierć

W dniu 5 maja 2011 r. poinformowano, że FitzGerald jest ciężko chory w dublińskim szpitalu. Taoiseach, Enda Kenny, przekazał mu pozdrowienia i nazwał go "instytucją". Został podłączony do respiratora. 19 maja zmarł w wieku 85 lat, na zapalenie płuc, w Mater Private Hospital w Dublinie.

Rządy kierowane przez FitzGeralda

• 17. rząd Irlandii (1981-1982)
• 19. rząd Irlandii (1982-1987)