Behawioryzm
Behawioryzm to podejście do badania zachowań oparte tylko na tym, co można bezpośrednio zaobserwować. Behawioryści skupiają się na relacjach między bodźcami a reakcjami.
Niewidoczne cechy, takie jak stany umysłu (każdy stan znacznie różniący się od normalnego stanu przebudzenia, np. w wyniku strachu lub lęku), nie były wykorzystywane w tego typu badaniach, mimo że wiemy, że umysł odgrywa rolę w zachowaniach wszystkich zaawansowanych zwierząt. W behawioryzmie stwierdza się, że zachowanie można badać bez wiedzy na temat fizjologii zdarzenia i bez stosowania teorii takich jak teoria umysłu. Z definicji wszystkie zachowania mogą być obserwowane.
Behawioryzm opierał się również na innej idei, że wszystkie ludzkie zachowania zostały nauczone. Behawioryści wierzyli, że zachowanie może być wyjaśnione przez klasyczne lub operowe uwarunkowania. Jest to uczenie się w wyniku wpływów z poprzednich doświadczeń. Jednak behawioryści negowali znaczenie odziedziczonych zachowań, instynktów (wrodzone skłonności żywego organizmu), czy też odziedziczonych skłonności do zachowań. Nie wierzyli, ani nie ignorowali idei dziedziczności (przekazywania cech potomstwu od rodziców), że coś może pochodzić z genów danej osoby. Taka była idea pustego łupka, że dzieci rodzą się z czystym, pustym umysłem. Uważa się, że ludzie, gdy się rodzą, nie mają doświadczenia umysłowego ani wiedzy, i że wszystko jest nauczone po ich wzroście. Założenie "pustych łupków" jest przeciwstawiane przez współczesną psychologię ewolucyjną.
C. Lloyd Morgan, Ivan Pavlov, Edward Thorndike, John B. Watson i B.F. Skinner.
Pavlov badał klasyczną kondycję poprzez wykorzystanie psów i ich naturalną zdolność do ślinienia się, produkcji wody w pysku. Thorndike i Watson odrzucili metody introspektywne, patrząc na własne świadome myśli i uczucia. Chcieli ograniczyć psychologię do metod eksperymentalnych. Badania Skinnera opierały się głównie na kształtowaniu zachowań z wykorzystaniem pozytywnych wzmocnień (nagród, a nie kar).
Obecnie w terapii poznawczo-behawioralnej wykorzystuje się idee behawioralne. Terapia poznawczo-behawioralna może pomóc ludziom radzić sobie z lękami i fobiami, jak również z pewnymi formami uzależnień.
Jako teoria naukowa behawioryzm został w dużej mierze zastąpiony przez psychologię poznawczą.
Kondycjonowanie
Aktem uwarunkowania jest sytuacja, w której pożądane zachowanie odbywa się poprzez trening. Odbywa się to poprzez łączenie bodźców z określonym zachowaniem. Niektóre zachowania są naturalnymi odruchami, z którymi rodzą się ludzie (i zwierzęta). Niemowlęta rodzą się z odziedziczonymi odruchami, które pomagają im jeść, komunikować się i przeżywać. Odruchy te są bezwarunkowe, nie uczy się ich dziecka.
Uwarunkowania klasyczne
Klasyczna kondycja (zwana również kondycjąpawłowską) jest wtedy, gdy uwarunkowany bodziec powoduje bezwarunkową reakcję. Wyjaśnia to, w jaki sposób ludzie uzyskują nowe odpowiedzi na różne bodźce.
Innym przykładem bezwarunkowej reakcji jest sytuacja, gdy w oczy człowieka wieje wiatr i mrugają one automatycznie, aby zapobiec przedostaniu się do nich pyłu lub czegoś. Jest to odruch wrodzony.
Kondycjonowanie strachu jest wtedy, gdy do wywołania strachu używany jest wcześniej neutralny bodziec. Jednym z głównych przykładów jest eksperyment Little Alberta autorstwa Watsona i Raynera. Badacze testowali reakcje emocjonalne niemowląt. Stwierdzili, że Little Albert reagowałby na głośny hałas, a następnie kondycjonowałby go tak, aby wywołać strach, gdy zobaczył białego szczura. Zostało to nazwane "uwarunkowaną reakcją emocjonalną". Po pewnym czasie Mały Albert płakał, gdy zobaczył białego szczura lub coś małego i białego, nawet swoje wypchane zwierzę.
Klimatyzacja operacyjna
Kondycjonowanie optyczne znane jest również jako kondycjonowanie instrumentalne. Badali ją Thorndike i Skinner.
Powiązane strony
Pytania i odpowiedzi
P: Co to jest behawioryzm?
O: Behawioryzm jest podejściem do badania zachowań opartym wyłącznie na tym, co można bezpośrednio zobaczyć. Koncentruje się na związkach między bodźcami a reakcjami i twierdzi, że zachowanie można badać bez znajomości fizjologii zdarzenia lub przy użyciu teorii takich jak teoria umysłu.
P: Co behawioryści sądzili o ludzkim zachowaniu?
O: Behawioryści uważali, że wszystkie ludzkie zachowania są wyuczone poprzez warunkowanie klasyczne lub operacyjne, czyli uczenie się w wyniku wpływu doświadczeń z przeszłości. Zaprzeczali znaczeniu zachowań dziedzicznych, instynktów lub odziedziczonych skłonności do zachowań.
P: Kim byli główni twórcy behawioryzmu?
O: Do głównych twórców behawioryzmu należą C. Lloyd Morgan, Iwan Pawłow, Edward Thorndike, John B. Watson i B.F. Skinner.
P: Jakie badania prowadził Pawłow?
O: Pawłow badał warunkowanie klasyczne na przykładzie psów i ich naturalnej zdolności do ślinienia się, wytwarzania wody w pysku.
P: Jak Thorndike i Watson postrzegali introspekcję?
O: Thorndike i Watson odrzucili przyglądanie się własnym świadomym myślom i uczuciom ("Introspekcja"). Chcieli ograniczyć psychologię do metod eksperymentalnych.
P: Na jakim rodzaju badań skupił się Skinner?
O: Badania Skinnera opierały się głównie na kształtowaniu zachowań przy użyciu pozytywnych wzmocnień (nagród zamiast kar).
P: W jaki sposób współczesna psychologia ewolucyjna zakwestionowała założenie o pustych polach?
O: Założeniu "pustej tablicy" przeciwstawia się współczesna psychologia ewolucyjna, która sugeruje, że ludzie rodzą się z doświadczeniem umysłowym lub wiedzą, a nie rodzą się z czystym, pustym umysłem, gdzie wszystkiego trzeba się nauczyć po dorośnięciu.
