Śpiąca królewna
"Śpiąca królewna" (francuski: La Belle au bois dormant) to baśń. Istnieje kilka jej wersji, m.in. "Śpiąca królewna w lesie" Charlesa Perraulta oraz "Briar Rose" lub "Little Briar Rose" (niem. Dornröschen) braci Grimm. Historia opowiada o księżniczce, która zapada w głęboki sen na sto lat, a budzi ją bohaterski książę.
Wersja Perraulta pojawiła się po raz pierwszy w 1695 roku w ręcznie pisanym i ilustrowanym rękopisie zatytułowanym Opowieści Matki Gęsi (Contes de ma mère l'oye) wraz z "Czerwonym Kapturkiem", "Błękitnobrodym", "Kotkiem w butach" oraz "Diamentami i ropuchami". Następnie została opublikowana w gazecie Mercure galant w 1696 roku. Został zmieniony i opublikowany w Paryżu w 1697 roku przez Claude Barbin w Histoires ou contes du temps passé (angielski: Stories or Tales of Past Times), zbiór ośmiu bajek Perrault. Została zaadaptowana na różne media, w tym pantomimę Jamesa Robinsona Planché, balet i film animowany Disneya.
Grimmowie opublikowali swoją wersję w "Opowieściach dla dzieci i gospodarstw domowych" (niem. Kinder- und Haus-Märchen) w 1812 roku.
Ilustracja Gustave'a Doré, ok. 1862 r.
Wersje
Opowieści podobne do Perraulta to "Troylus i Zelladine" z XIV-wiecznego francuskiego dzieła Perceforest, kataloński zbiór Frayre de Joy e Sor de Placer, historia Brynhild z Sagi o Volsungach oraz "Słońce, Księżyc i Talia" z Pentamerone Giambattisty Basile (1636). Balet Czajkowskiego Śpiąca Królewna jest z grubsza oparty na wersji Perraulta; a Disney opublikował 1959 ich animowaną wersję Śpiącej Królewny - mieszankę z poprzednich wersji i głównie baletu Czajkowskiego.
Istnieją niewielkie różnice między wersją Grimmów baśni o śpiącej królewnie a wersją Perraulta. U Grimmów Briar Rose zostaje uwolniona ze snu przez pocałunek księcia, podczas gdy u Perraulta księżniczka budzi się, gdy książę po prostu przy niej klęka.
Maria Tatar pisze: ""Śpiąca królewna" Grimmów ma narracyjną integralność, która uczyniła ją bardziej atrakcyjną niż [Basile i Perrault], przynajmniej w Stanach Zjednoczonych." Wyjaśnia ona, że wersja Grimmów odrzuca post-małżeńskie konflikty Basile'a i Perraulta, które prawdopodobnie były kiedyś oddzielnymi narracjami. Tatar uważa, że Briar Rose jest stereotypową pasywną bohaterką baśni, która po prostu czeka, aż pojawi się mężczyzna, który uwolni ją ze stanu bliskiego katatonii.
Historia
Król i królowa tęsknią za dzieckiem. Żaba w wannie królowej zapowiada przyszłe narodziny dziecka. Królowa rodzi córkę. Król i królowa organizują uroczystość (w wersji Perraulta są to chrzciny). W wersji Perraulta zapraszają siedem dobrych wróżek, w wersji Grimmów - dwanaście "mądrych kobiet". Pojawia się inna, zła kobieta (lub wróżka), która rzuca klątwę na niemowlęcą księżniczkę. Mówi, że pewnego dnia księżniczka ukłuje się palcem we wrzeciono i umrze. Jedna z dobrych kobiet łagodzi klątwę. Zamiast umrzeć, księżniczka będzie spała przez sto lat.
Król każe spalić wszystkie wrzeciona, aby chronić swoją córkę. Kiedy jednak księżniczka ma piętnaście lub szesnaście lat, znajduje w pokoju na wieży starą kobietę przędzącą. Księżniczka dotyka wrzeciona i kłuci się w palec. Zapada w głęboki sen. Dobra wróżka usypia wszystkich w zamku. Powstaje ciernisty las lub żywopłot z róż, który otacza zamek, aby chronić śpiącą królewnę.
Mija sto lat. Książę słyszał bajeczne opowieści o tym miejscu i chce odnaleźć księżniczkę. Przybywa do zamku i znajduje śpiącą królewnę w sali na wieży. W wersji Grimmów budzi ją pocałunkiem, u Perraulta księżniczka budzi się, gdy książę po prostu przy niej klęka. Książę i księżniczka pobierają się.
Wersja Perraulta jest kontynuowana. Książę i księżniczka mają dwoje dzieci. Książę wyrusza na wojnę. Jego żona i dzieci zostają z jego matką. Jest ona ogrzycą. Chce zjeść swoich gości. Ratuje ich sługa. Ogrzyca jest wściekła. Postanawia wrzucić księżniczkę i jej dzieci do kociołka wypełnionego ropuchami i wężami. Przybywa książę. Jego żona i dzieci zostają uratowane. Ogrzyca wskakuje głową do kotła i umiera.
Książę odkrywa śpiącą królewnę
Pytania i odpowiedzi
P: Jaki jest tytuł tej bajki?
O: Tytuł bajki to "Śpiąca królewna".
P: Kto napisał oryginalną wersję "Śpiącej królewny"?
A: Pierwotną wersję "Śpiącej królewny" napisał Charles Perrault.
P: Kiedy wersja Perraulta została opublikowana po raz pierwszy?
O: Wersja Perraulta została opublikowana po raz pierwszy w 1695 roku w ręcznie pisanym i ilustrowanym rękopisie zatytułowanym Tales of Mother Goose. Następnie została poprawiona i wydana ponownie w Paryżu w 1697 roku przez Claude'a Barbina.
P: Jakie inne historie były zawarte wraz ze "Śpiącą Królewną" w "Opowieściach Matki Gęsi"?
O: Wraz ze "Śpiącą Królewną" w "Opowieściach Matki Gęsi" znalazły się również "Czerwony Kapturek", "Sinobrody", "Kot w butach" oraz "Diamenty i ropuchy".
P: Kiedy bracia Grimm opublikowali swoją wersję?
O: Bracia Grimm opublikowali swoją wersję, zatytułowaną "Briar Rose" lub "Little Briar Rose" (niem. Dornröschen), w 1812 roku w ramach "Kinder- und Haus-Märchen".
P: Jak Śpiąca Królewna została zaadaptowana do różnych mediów?
O: Śpiąca Królewna została zaadaptowana do różnych mediów, w tym do pantomimy Jamesa Robinsona Planché, baletu i filmu animowanego Disneya.
