Libertarianizm

Prawa indywidualne

Libertarianie wierzą, że żadna osoba nie może w sposób uzasadniony posiadać lub kontrolować ciała innej osoby, co nazywają "samowłasnością" lub "suwerennością jednostki". W prostych słowach, każda osoba ma prawo do kontrolowania swojego ciała.

W XIX wieku libertarianie w Stanach Zjednoczonych, tacy jak William Lloyd Garrison, Frederick Douglass i Lysander Spooner, byli abolicjonistami. Abolicjoniści to ludzie, którzy chcieli natychmiastowego zakończenia niewolnictwa.

Garrison oparł swój sprzeciw wobec niewolnictwa na idei samoposiadania. Ponieważ masz naturalne prawo do kontrolowania własnego ciała, nikt inny nie ma prawa ci tej kontroli odebrać. Zarówno Garrison, jak i Douglass nazywali panów niewolników "kradnącymi ludzi".

Powstrzymanie przemocy

Jeśli masz prawo do kontrolowania własnego ciała, to nikt nie ma prawa stosować wobec ciebie przemocy (lub siły).

Niektórzy libertarianie uważają, że wszelka przemoc jest niesprawiedliwa. Tacy libertarianie są często nazywani "anarcho-pacyfistami". Robert LeFevre był libertarianinem, który odrzucał wszelką przemoc. Większość libertarian uważa jednak, że istnieją pewne sposoby, w których przemoc może być usprawiedliwiona.

Jedną z rzeczy, która usprawiedliwia przemoc jest samoobrona. Jeśli ktoś jest agresywny wobec ciebie, masz prawo bronić się z równą siłą.

Libertarianin Murray N. Rothbard powiedział, że byłoby źle zabić kogoś za kradzież paczki gumy do żucia. Jeśli kradniesz gumę, to jest to akt przemocy wobec właściciela nieruchomości. Właściciel ma prawo użyć przemocy obronnej, aby odzyskać gumę, ale zabicie złodzieja to zbyt daleko idące posunięcie. To jest zbyt duża siła, ponieważ nie jest równa sile użytej przez złodzieja. Kara musi być równa przestępstwu. Jego uczeń i kolega, Walter Block, powiedział, że kara nie powinna być równa przestępstwu, ale raczej wystarczająca, by wyrównać szkody, jakie spowodowało przestępstwo i ile kosztowało złapanie przestępcy.

Niektórzy libertarianie wierzą, że Twoim moralnym obowiązkiem jest bronić siebie i swojej własności, jeśli możesz. To przekonanie jest zazwyczaj wyznawane przez obiektywistów. Ludzie ci uważają, że pacyfizm jest niemoralny. Większość libertarian nie zgadza się z tym poglądem.

Wszyscy libertarianie uważają, że nie należy stosować przemocy wobec jakiejkolwiek osoby lub tego, co ona posiada. Nazywają to "zasadą nieagresji".

Własność

Własność to prawo do kontrolowania czegoś. Własność to rzecz, którą się kontroluje.

Libertarianie wierzą, że prawa własności wywodzą się z własności własnej. Oznacza to, że ponieważ masz prawo do kontrolowania własnego ciała, masz również prawo do kontrolowania tego, co z nim zrobisz.

Angielski filozof John Locke powiedział, że człowiek staje się właścicielem czegoś poprzez korzystanie z tego. Tak więc, jeśli przekształcisz obszar, którego nikt inny nie posiada w farmę i będziesz go używał, obszar ten stanie się twoją własnością. Nazywa się to "zasadą zagrody".

Libertarianie twierdzą również, że możesz stać się prawowitym właścicielem otrzymując coś w prezencie lub wymieniając to z kimś na coś, co on posiada. Nie stajesz się prawowitym właścicielem poprzez kradzież. Nie stajesz się również prawowitym właścicielem przez samo mówienie, że coś posiadasz. Jeśli nie "zasiedliłeś" danej rzeczy lub nie otrzymałeś jej w drodze handlu lub darowizny, nie jesteś jej właścicielem.

Rząd

Libertarianie są przeciwni tworzeniu przez państwa (lub rządy) jakichkolwiek "praw", które mówią ludziom, co mogą, a czego nie mogą robić z własnymi ciałami. Jedyne słuszne prawa to takie, które mówią, że dana osoba nie może stosować przemocy wobec innych ludzi lub ich prawowitej własności. Według libertarian wszystkie "prawa" powstrzymujące ludzi przed robieniem rzeczy bez użycia przemocy powinny zostać uchylone. (Te "prawa" są zwykle nazywane "przestępstwami bez ofiar", ponieważ nie ma ofiary, jeśli nie ma krzywdy).

W większości krajów państwo (lub rząd) pobiera od ludzi pieniądze z podatków. Wszyscy libertarianie popierają obniżenie podatków, a niektórzy libertarianie uważają, że państwo nie powinno w ogóle pobierać pieniędzy z podatków. Libertarianie uważają, że ludzie mogą dbać o biednych bez udziału rządu. Uważają, że ludzie powinni płacić za rzeczy, których chcą używać, ale nie muszą płacić za inne rzeczy, których nie chcą. Uchylanie się od płacenia podatków (odmowa płacenia podatków państwu) jest przestępstwem bez ofiar. Libertarianie woleliby, aby opodatkowanie zostało zastąpione loteriami, opłatami od użytkowników i darowiznami.

Libertarianie uważają, że każdy powinien mieć prawo do decydowania, co jest dobre, a co złe dla jego/jej własnego ciała. Libertarianie uważają, że jeśli ludzie chcą jeździć samochodami bez zapiętych pasów bezpieczeństwa, to jest to ich własny wybór. Nie powinno się ich od tego powstrzymywać siłą, nawet przez państwo. Jeśli dana osoba chce przekazać wszystkie swoje pieniądze na cele charytatywne lub roztrwonić je na hazard, to również jest to coś, o czym powinna zdecydować sama. Nikt nie powinien być przymusowo powstrzymywany od tego, nawet przez państwo. Libertarianie twierdzą nawet, że jeśli dorośli chcą używać szkodliwych narkotyków, powinni mieć na to pozwolenie, nawet jeśli psuje im to życie. Jest to wybór osoby zażywającej narkotyki, ponieważ jest to jej własne ciało. Tak długo, jak narkoman nie zacznie używać przemocy wobec innych ludzi lub ich własności, nikt nie powinien używać przemocy wobec narkomana lub jego własności, nawet rząd.

Wielu libertarian wierzy również, że rodziny i przyjaciele powinni opiekować się ludźmi tak, aby nie używali narkotyków, nie jeździli bez pasów bezpieczeństwa lub nie robili innych niebezpiecznych dla nich rzeczy. Ale nikt nie może zmuszać innych do robienia rzeczy, których nie chcą robić, ani powstrzymywać ich przed robieniem rzeczy bez przemocy, które chcą robić.

Rodzaje libertarian

Istnieją dwa podstawowe typy libertarian.

Minarchizm

Minarchiści są libertarianami, którzy wierzą, że społeczeństwo powinno mieć państwo z bardzo ograniczoną władzą. Wierzą, że wolne rynki są najbardziej moralnym i efektywnym sposobem dostarczania dóbr i usług. Zazwyczaj uważają, że jedynymi rzeczami, które państwo powinno zapewnić, są policja i sędziowie, aby upewnić się, że ludzie przestrzegają prawa, oraz wojsko, aby upewnić się, że nikt nie zaatakuje kraju. Niektórzy minarchiści wierzą w posiadanie niewielkiej ilości podatków i ograniczone dostarczanie dóbr publicznych, takich jak dyplomacja międzynarodowa i parki publiczne.

Dwaj słynni libertarianie minarchistyczni to Robert Nozick i Ayn Rand. Nozick uważał, że jedyną legalną rzeczą, jaką może robić państwo, jest posiadanie sił policyjnych. Swoje prawowite państwo nazywał "państwem stróżów nocnych". Ayn Rand uważała, że państwo powinno mieć policję i system sądowniczy.

Anarchizm

Libertariańscy anarchiści zwykle nazywają siebie anarchokapitalistami, anarchistami wolnorynkowymi, anarchistami indywidualistycznymi lub po prostu anarchistami.

Libertariańscy anarchiści nie wierzą, że państwo jest potrzebne. Wierzą, że ludzie mogą organizować swoje własne życie i biznes. Chcą zastąpić państwo dobrowolnymi organizacjami, w tym organizacjami charytatywnymi, prywatnymi firmami, dobrowolnymi związkami i towarzystwami wzajemnej pomocy. Chcą także skończyć z przymusowym opodatkowaniem.

Mówią, że policja stanowa może zostać zastąpiona przez "DROs" (Dispute Resolution Organisations) lub "prywatne agencje ochrony". Mówią też, że sędziów państwowych można zastąpić "prywatnym arbitrażem".

Słynnym libertariańskim myślicielem anarchistycznym był Murray N. Rothbard. Inni to Lysander Spooner, Benjamin R. Tucker oraz Linda i Morris Tannehill.

Inne rodzaje

Większość libertarian zalicza się do jednego z dwóch wymienionych powyżej typów libertarian. Ale są też inne typy.

• Libertariańscy konstytucjonaliści to libertarianie, którzy wierzą, że jedyne legalne rzeczy, jakie może robić państwo, to te, które zostały zatwierdzone w konstytucji. Do libertariańskich konstytucjonalistów należy Ron Paul.
• Agoryści to rewolucyjni libertariańscy anarchiści, którzy wierzą, że powinniśmy walczyć z państwem poprzez to, co nazywają "kontrekonomią". Do agorystów należą Samuel Edward Konkin, III i Brad Spangler.
• Obiektywiści są libertarianami, którzy wierzą w ateizm. Wierzą, że ludzie są zdolni do poznania rzeczy, w przeciwieństwie do sceptycyzmu, który jest ideą, że ludzie nie mogą poznać rzeczy z całą pewnością. Wierzą, że rozum jest jedyną drogą do prawdy, i że system wolnego kapitalizmu jest jedynym etycznym systemem rządów. Do obiektywistów zalicza się Ayn Rand. (Istnieją również "anarcho-Obktywiści", tacy jak Linda & Morris Tannehill i Roy A. Childs, Jr).
• Lewicowi libertarianie to libertariańscy anarchiści, którzy wierzą, że wolnorynkowy system kapitalistyczny nie doprowadzi do większej równości. Są oni często bardzo otwarci na idee takie jak "samorządność pracownicza" i feminizm. Te przekonania często dobrze współgrają z anrarchokomunizmem i anarchosyndykalizmem. Lewicowi libertarianie to między innymi Benjamin R. Tucker i Roderick T. Long.
• Anarcho-pacyfiści są libertarianami, którzy wierzą, że żadna siła nigdy nie jest uzasadniona, nawet w samoobronie. Chociaż Robert LeFevre nie nazywał siebie "anarcho-pacyfistą" (ani nawet "anarchistą"), był nim.
• Autarchizm jest formą libertariańskiego anarchizmu, który wspiera wolność jednostki, samodzielność i indywidualizm. Mówiąc prościej, autarchiści wierzą w filozofię: "Kontroluj siebie". Robert LeFevre jest samookreślającym się autarchistą.
• Geolibertarianie wierzą, że jedyną legalną rzeczą, jaką może robić państwo, są podatki, a jedynym legalnym podatkiem jest podatek od ziemi. Jest to często nazywane "podatkiem jednolitym".
• Woluntaryzm jest innym terminem określającym libertariański anarchizm. Wolontariusze wierzą, że tylko dobrowolne działania są prawomocne. Oznacza to, że wszelka siła rządu jest bezprawna. Pierwszym libertarianinem, który nazwał siebie woluntarystą, był Auberon Herbert.
• Libertarianie cywilni to ludzie, którzy wierzą w zachowanie swobód obywatelskich, takich jak wolność słowa. Ale nie wszyscy libertarianie uważają, że powinieneś mieć prawo robić co chcesz z pieniędzmi, które zarabiasz. Wszyscy libertarianie są libertarianami cywilnymi, ale nie wszyscy libertarianie cywilni są libertarianami.