Rozwiązywanie konfliktów

Kulturowe

Rozwiązywanie konfliktów, zarówno jako praktyka zawodowa, jak i dziedzina akademicka, jest bardzo wrażliwe na tło kulturowe. W zachodnich kontekstach kulturowych, takich jak Kanada i Stany Zjednoczone, skuteczne rozwiązywanie konfliktów zazwyczaj polega na wspieraniu komunikacji pomiędzy stronami sporu i rozwiązywaniu problemów, które zaspokajają ich podstawowe potrzeby. W takich sytuacjach osoby rozwiązujące konflikt często mówią o znalezieniu rozwiązania typu win-win, czyli scenariusza satysfakcjonującego obie strony dla wszystkich zaangażowanych (zob. Fisher i Ury (1981), Getting to Yes). W wielu niezachodnich kontekstach kulturowych, takich jak Afganistan, Wietnam czy Chiny, również ważne jest znalezienie rozwiązań typu "wygrana-wygrana", jednak sposób dochodzenia do nich może być zupełnie inny. W tych kontekstach bezpośrednia komunikacja między stronami sporu, która wyraźnie odnosi się do kwestii będących przedmiotem konfliktu, może być postrzegana jako bardzo nieuprzejma, zaostrzająca konflikt i opóźniająca jego rozwiązanie. Sensowne może być raczej zaangażowanie przywódców religijnych, plemiennych lub społecznościowych, przekazywanie trudnych prawd pośrednio przez osobę trzecią oraz przedstawianie sugestii za pomocą opowieści (zob. David Augsberger (1992), Conflict Mediation Across Cultures). Konflikty międzykulturowe są często najtrudniejsze do rozwiązania, ponieważ oczekiwania stron sporu mogą być bardzo różne i istnieje wiele okazji do nieporozumień.

U zwierząt

Rozwiązywanie konfliktów badano również u zwierząt nie będących ludźmi, takich jak psy, koty, małpy, węże, słonie i naczelne (patrz Frans de Waal, 2000). Agresja jest bardziej powszechna wśród zwierzęcych krewnych i w obrębie grupy, niż pomiędzy grupami. Jednak zamiast stwarzać dystans między osobnikami, naczelne były bardziej zażyłe w okresie po incydencie agresywnym. Intymność ta polegała na pielęgnowaniu i różnych formach kontaktu z ciałem. Reakcje stresowe, takie jak zwiększone tętno, zwykle zmniejszają się po tych sygnałach pojednawczych. Różne rodzaje naczelnych, jak również wiele innych gatunków żyjących w grupach, wykazują różne rodzaje zachowań pojednawczych. Rozwiązywanie konfliktów, które zagrażają interakcji między osobnikami w grupie, jest konieczne dla przetrwania, stąd ma silną wartość ewolucyjną. Wyniki te zaprzeczają wcześniejszym teoriom na temat ogólnej funkcji agresji, tj. tworzenia przestrzeni między osobnikami (po raz pierwszy zaproponowanej przez Konrada Lorenza), co wydaje się mieć miejsce bardziej w konfliktach między grupami niż wewnątrz grup.

Oprócz badań na naczelnych, biolodzy zaczynają badać proces godzenia się u innych zwierząt. Do niedawna literatura dotycząca pojednania u zwierząt innych niż naczelne składała się z anegdotycznych obserwacji i bardzo niewielu danych ilościowych. Chociaż pokojowe zachowania po konfliktach udokumentowano już w latach sześćdziesiątych XX wieku, to dopiero w 1993 roku Rowell po raz pierwszy wyraźnie wspomniał o pojednaniu u zdziczałych owiec. Od tego czasu pojednanie zostało udokumentowane u hien plamistych, lwów, delfinów, mangust karłowatych, kóz domowych i psów domowych.

Kariera

Rozwiązywanie konfliktów jest rozwijającą się dziedziną praktyki zawodowej, zarówno w Stanach Zjednoczonych, jak i na całym świecie. Rosnące koszty konfliktów spowodowały wzrost wykorzystania osób trzecich, które mogą służyć jako arbitrzy, mediatorzy, facylitatorzy, rzecznicy praw obywatelskich lub specjaliści od rozwiązywania konfliktów. W rzeczywistości organizacje pomocowe i rozwojowe dodały do swoich zespołów specjalistów od budowania pokoju. Również wiele dużych międzynarodowych organizacji pozarządowych dostrzegło rosnącą potrzebę zatrudniania praktyków przeszkolonych w zakresie analizy i rozwiązywania konfliktów. Co więcej, ta ekspansja dziedziny spowodowała zapotrzebowanie na praktyków rozwiązywania konfliktów do pracy w różnych miejscach, takich jak w przedsiębiorstwach, systemach sądowych, agencjach rządowych, organizacjach non-profit, agencjach rządowych i instytucjach edukacyjnych służących na całym świecie.

Edukacja

Uniwersytety na całym świecie oferują programy studiów związane z badaniami, analizą i praktyką konfliktów. Na Cornell University School of Industrial and Labor Relations (ILR) znajduje się Scheinman Institute on Conflict Resolution, który oferuje studia licencjackie, magisterskie i szkolenia zawodowe w zakresie rozwiązywania konfliktów. Dodatkowe programy dla absolwentów oferowane są na Georgetown University, Eastern Mennonite University i Trinity College Dublin. George Mason University's Institute of Conflict Analysis and Resolution oferuje studia licencjackie, certyfikaty i programy magisterskie w zakresie analizy i rozwiązywania konfliktów oraz program doktorancki w zakresie filozofii konfliktu i rozwiązywania konfliktów. Wielu studentów kończących studia doktoranckie podejmuje pracę w tej dziedzinie jako badacze, teoretycy, analitycy, decydenci i profesorowie w szkolnictwie wyższym.

Ponadto, Fundacja Pax Ludens z siedzibą w Holandii jest organizacją, która tworzy symulacje rozwiązywania konfliktów w scenariuszu stosunków międzynarodowych, aby pomóc studentom dowiedzieć się o zawiłościach tego, gdzie konflikt pojawia się w świecie polityki międzynarodowej.

Rozwiązywanie konfliktów jest coraz bardziej interesującym obszarem w brytyjskiej pedagogice, gdzie zarówno nauczyciele, jak i uczniowie są zachęcani do poznawania mechanizmów prowadzących do agresywnych działań oraz tych, które prowadzą do pokojowego rozwiązania.

W wielu szkołach w Wielkiej Brytanii rozwiązywanie konfliktów stało się integralną częścią programu SEAL (Social and Emotional Aspects of Learning - Społeczne i Emocjonalne Aspekty Uczenia się), współgrając z zasadami SEAL dotyczącymi rozwijania umiejętności społecznych i rozumienia własnych uczuć.

W Indiach studia magisterskie w zakresie analizy konfliktów i budowania pokoju są oferowane przez Nelson Mandela Centre for Peace, na uniwersytecie Jamia Millia Islamia w New Delhi.

Powiązane strony

• Rozstrzyganie sporów
• Prawo kolaboracyjne
• Rozwód kooperacyjny
• Dialog
• Terapia rodzinna
• Komunikacja interpersonalna
• Mediacja
• Negocjacje
• Talaq - ostatni krok w małżeństwie, w islamskim systemie prawnym.