Protoplast
Protoplast we współczesnej biologii jest tym, co zostaje z komórki, gdy ściana komórkowa zostaje rozpuszczona. Pozostaje wtedy jądro komórkowe i otaczające je materiały protoplazmatyczne.
Definicja: protoplast to komórka roślinna, bakteryjna albo grzybowa, z której całkowicie albo częściowo usunięto ścianę komórkową sposobem mechaniczną albo enzymatyczną.
Ponieważ ściany komórkowe są różnie zbudowane w różnych królestwach, do ich usuwania używane są różne enzymy.


Protoplasty Physcomitrella patens


Protoplasty komórek z liścia petunii
Enzymy do przygotowania protoplastów
Ściany komórkowe zbudowane są z różnych polisacharydów. Protoplasty mogą być wytworzone poprzez degradację ścian komórkowych przy użyciu mieszaniny odpowiednich enzymów degradujących polisacharydy:
Typ komórki | Enzym |
Komórki roślinne | Celulaza, pektynaza, ksylanaza |
Bakterie Gram-dodatnie | Lizozym (+EDTA) |
Komórki grzybów | Chitynaza |
Powodem usunięcia ścian komórkowych jest umożliwienie zastosowania wielu różnych technik eksperymentalnych.
Protoplasty są szeroko stosowane do transformacji DNA (do tworzenia organizmów genetycznie modyfikowanych), ponieważ ściana komórkowa w przeciwnym razie zablokowałaby przejście DNA do komórki. W przypadku komórek roślinnych, protoplasty mogą być regenerowane w całe rośliny.