Katastrofa kysztymska

Klęska w Kisztymie była katastrofą skażenia promieniotwórczego 29 września 1957 r. w Mayaku, elektrowni atomowej w Rosji (wówczas części Związku Radzieckiego). Została ona oceniona jako katastrofa na poziomie 6 w międzynarodowej skali zdarzeń jądrowych (katastrofa w Czarnobylu i katastrofa w Fukushimie to jedyne katastrofy wymienione jako poważniejsze od tej).

Mayak to nazwa szeregu obiektów jądrowych, które znajdują się około 150 km (93 min.) od Jekaterynburga w Rosji. Obiekty te znane były również pod nazwą Czelabińsk-65, czyli Czelabińsk-40. Majak został zbudowany w latach 1945-1948. Był to pierwszy zakład, który mógł produkować materiały jądrowe w Związku Radzieckim. Niekiedy w Mayaku pracowało nawet 25.000 osób. Produkowali oni m.in. paliwo plutonowe, które posłużyło do produkcji pierwszej radzieckiej bomby atomowej.

W latach 1948-1987 zbudowano w sumie dziesięć reaktorów jądrowych. Do 1991 roku wszystkie oprócz dwóch zostały zamknięte. Dwa pozostałe produkują izotopy promieniotwórcze na potrzeby opieki zdrowotnej i badań naukowych.

Podczas różnych wypadków, duża ilość promieniowania została uwolniona do środowiska. Największy z tych wypadków zdarzył się w 1957 roku i jest znany jako Kyshtym Disaster dzisiaj. Zdarzyło się to w zakładzie niedaleko Kishtim (Кыштым). Było wiele wypadków w tym tajnym zakładzie. Najpoważniejszy z nich zdarzył się 29 września 1957 roku. System chłodzenia w zakładzie nie działa. Nastąpiła eksplozja (niejądrowa). Wybuch ten miał siłę od 75 do 100 ton trotylu. Wyrzuciła ona w powietrze wieko pojemnika, który ważył 160 ton. Wypadek uwolnił około 20 MegaPCi (około 740 Petabecquerel) radioaktywności. Co najmniej 200 osób zmarło z powodu choroby popromiennej. Około 10.000 osób zostało ewakuowanych z domów. Ponad 470 000 osób zostało dotkniętych tym promieniowaniem, nie wiedząc o tym.

W ciągu następnych dziesięciu do jedenastu godzin radioaktywna chmura przesunęła się w kierunku północno-wschodnim, sięgając od 300 do 350 kilometrów od wypadku. Opad chmury spowodował długotrwałe skażenie powierzchni ponad 800 kilometrów kwadratowych, głównie cezem-137 i strontem-90. Obecnie obszar ten znany jest jako wschodniouralski szlak radioaktywny (EURT).

Istnienie Mayaka było tajemnicą. Tylko bardzo niewielu ludzi wiedziało, że tam jest. Z tego powodu nie powiedziano o nim ludziom mieszkającym na terenach dotkniętych wypadkiem. 6 października, tydzień po wypadku, władze rozpoczęły ewakuację około 10 tysięcy osób, ale nie powiedziały o przyczynie ewakuacji. Ludzie wpadli w histerię ze strachu, ponieważ wybuchały nieznane "tajemnicze" choroby. Ofiary widziane były ze skórą "zdzierającą" twarze, ręce i inne odsłonięte części ciała". To Zhores Medvedev ujawnił światu naturę i rozmiar katastrofy.

Mimo że rząd radziecki ukrył informacje o tych liczbach, wiadomo, że bezpośrednia ekspozycja na promieniowanie spowodowała co najmniej 200 przypadków śmierci z powodu raka.

Aby ograniczyć rozprzestrzenianie się skażenia radioaktywnego po wypadku, skażoną glebę usunięto i umieszczono w ogrodzonych ogrodzeniach, które nazywano "cmentarzami ziemi".

W 1968 roku rząd radziecki ukrył obszar EURT, tworząc wschodniouralski rezerwat przyrody, który zabronił wszelkiej nieuprawnionej ingerencji w ten obszar.

Plotki o awarii nuklearnej gdzieś w okolicach Czelabińska krążyły już od dawna na Zachodzie. O tym, że doszło do poważnego wypadku jądrowego na zachód od Uralu, ostatecznie dowiedziono się z badań nad wpływem radioaktywności na rośliny, zwierzęta i ekosystemy, opublikowanych przez profesora Leo Tumermana, byłego kierownika Laboratorium Biofizyki w Instytucie Biologii Molekularnej w Moskwie i współpracowników.

Według Gyorgy'ego, który powołał się na ustawę o wolności informacji, aby uzyskać dostęp do odpowiednich akt CentralnejAgencjiWywiadowczej (CIA), CIA wiedziała o wypadku Mayaka z 1957 roku. Utrzymywali go w tajemnicy, aby zapobiec negatywnym skutkom dla rozwijającego się amerykańskiego przemysłu jądrowego. Dopiero w 1990 roku rząd sowiecki odtajnił dokumenty dotyczące katastrofy.

Według różnych źródeł ilość radioaktywności wytwarzanej przez tę katastrofę jest od dwóch do sześciu razy większa niż w przypadku katastrofy w Czarnobylu w 1986 roku. Ponieważ wyciek ten był bardziej ograniczony, klasyfikuje się go jako katastrofę na poziomie 6 (z 7) w międzynarodowej skali zdarzeń jądrowych. Czarnobyl jest sklasyfikowany na poziomie 7.

W 2003 r. władze rosyjskie zamknęły zakład w Mayak. Jezioro Karaczaj, które znajduje się w pobliżu zakładu, jest postrzegane jako jedno z najbardziej zanieczyszczonych miejsc na planecie.

W ciągu ostatnich 45 lat, około 500 000 osób w regionie zostało napromieniowanych w jednym lub kilku przypadkach. Niektóre z nich zostały narażone na ponad 20-krotne promieniowanie, które dotknęło ofiary katastrofy w Czarnobylu.

Pytania i odpowiedzi

P: Co to jest katastrofa Kyshtym?

P: Gdzie znajduje się Mayak?

P: Co wyprodukował Mayak?

P: Ile reaktorów zbudowano w Mayak w latach 1948-1987?

P: Ile radioaktywności zostało uwolnione podczas katastrofy w Kyshtym?

P: Ile osób zmarło w wyniku choroby popromiennej spowodowanej wypadkiem?

P: Jakie środki podjęto w celu zmniejszenia skażenia radioaktywnego po wypadku?

Szukaj według litery