Reparacje za I wojnę światową

Ewolucja reparacji

Toczyła się szeroka debata na temat sprawiedliwości i prawdopodobnego wpływu zadecydowanych reparacji. John Maynard Keynes zrezygnował z pracy w brytyjskim Ministerstwie Skarbu w 1919 roku, aby zaprotestować przeciwko tak wysokim żądaniom.

Plan Dawesa z 1924 roku zmienił wysokość niemieckich reparacji. W maju 1929 r. Plan Younga zmniejszył dalsze płatności do 112 mld marek w złocie (28,35 mld dolarów w okresie 59 lat, czyli w 1988 r.). Ponadto Plan Młodych podzielił roczną płatność, ustaloną na dwa miliardy marek w złocie (473 miliony dolarów), na dwie części: część równą jednej trzeciej sumy i nie podlegającą odroczeniu oraz część odroczoną dla pozostałych dwóch trzecich.

Z powodu Wielkiego Kryzysu próbowano opóźnić dalsze wypłaty. Nie udało się to, ale na konferencji w Lozannie w 1932 roku postanowiono anulować reparacje. Do tego czasu Niemcy wpłaciły jedną ósmą sumy wymaganej przez traktat wersalski. Jednak po dojściu Hitlera do władzy Niemcy odmówiły dalszej spłaty.

Opinie w Niemczech

Tylko nieliczni Niemcy zaakceptowali fakt, że przegrali wojnę. Niemieckie naczelne dowództwo obwiniało wiele cywilnych części społeczeństwa, zwłaszcza socjalistów, komunistów i Żydów. Idea ta była znana jako Dolchstoßlegende (mit o wbijaniu noża w plecy). Niemcy byli niezadowoleni z sumy reparacji, która wydawała się straszna, częściowo dlatego, że niemieccy przywódcy nie mogli reprezentować się w podejmowaniu decyzji.

Wpływ na gospodarkę niemiecką

Problemy gospodarcze związane z płatnościami były uważane za ważny czynnik, który doprowadził do końca Republiki Weimarskiej i początku dyktatury Adolfa Hitlera. John Maynard Keynes, brytyjski ekonomista, twierdził, że osłabi to zarówno niemiecką gospodarkę, jak i politykę. Jednak wielu historyków nie zgadzało się z nim. Margaret MacMillan, kanadyjska historyk, przedstawiła swój pomysł, że Niemcy mogłyby zapłacić wszystkie płatności, gdyby tylko chciały. Powiedziała, że problemem było to, że Niemcy nie chciały płacić.

Sally Marks, amerykańska historyczka, również uważała, że Niemcy mogą zapłacić reparacje. Powiedziała, że Niemcy płacili reparacje w całości i na czas, dopóki Francuzi okupowali Düsseldorf w 1921 r., ale przestali po tym, jak Francuzi przestali tam stacjonować w 1922 r. Jeszcze w tym samym roku problem stał się poważniejszy, gdyż przedstawiciele Francji i Belgii domagali się okupacji Zagłębia Ruhry, by zmusić Niemcy do płacenia, podczas gdy Brytyjczycy chcieli obniżyć reparacje. Okupacja Zagłębia Ruhry rozpoczęła się w styczniu 1923 roku. Alianci byli pewni, że rząd niemiecki zamierza odmówić płacenia na próbę, jeśli alianci będą chcieli wyegzekwować reparacje.

W ramach "cichej walki" w Zagłębiu Ruhry, rząd niemiecki rozpoczął hiperinflację, która zniszczyła niemiecką gospodarkę w 1923 roku. W 2008 roku brytyjski historyk Richard J. Evans powiedział, że niemiecki rząd był odpowiedzialny za hiperinflację, ponieważ wolał to od płacenia reparacji. Niemcy zdobyły litość świata, po czym Francuzi zostali zmuszeni do zgody na plan Dawesa z kwietnia 1924 roku, który obniżał reparacje. Zgodnie z tym nowym planem Niemcy wpłaciły w 1924 roku 1 miliard marek, a do 1927 roku osiągnęły sumę 2,25 miliarda. Po tym roku Niemcy były w stanie płacić 2,5 miliarda marek rocznie. Jednak Niemcy nadal nie płacili reparacji. Aby temu zaradzić, alianci spotkali się na konferencji w Londynie w lipcu-sierpniu 1924 roku i był to pierwszy raz, kiedy Niemcy zakwestionowały traktat wersalski.

Niemcy skarżyli się, że płatności w ramach planu Dawesa są nadal zbyt wysokie, więc ustanowiono plan Younga z 1928 roku, w ramach którego Niemcy nie musieli płacić więcej niż 2,5 miliarda aż do 1988 roku. Gustav Stresemann zażądał, by Nadrenia wróciła do Niemiec, aby Niemcy zaakceptowały ten plan. Pod silną presją Francuzi opuścili Nadrenię w czerwcu 1930 roku.

Brytyjski historyk A. J. P. Taylor napisał, że reparacje były wystarczająco surowe, by postrzegać je jako karę, ale nie na tyle, by powstrzymać Niemcy przed odzyskaniem statusu wielkiego mocarstwa, i można je winić za powstanie Adolfa Hitlera.