Balet Sióstr Nunów

Historia

Balet otwiera Bertram, ojciec Roberta Diabła, wchodzący do zrujnowanego klasztoru Sainte-Rosalie. Wzywa duchy zakonnic, które złamały swoje śluby. Powstają ze swoich grobów. Rozkazuje im uwieść syna Roberta do przyjęcia śmiercionośnego talizmanu. Opatka Helena rozkazuje duchom walcować. Pomimo ich świętych ślubów, zakonnice walczą. Martwe zakonnice poddają się nieświętym emocjom.

Robert wchodzi. Zakonnice się chowają, ale wracają, by zapobiec jego ucieczce. Robert stoi przerażony przed grobem świętego. Opatka zwabia go do talizmanu w ręku świętego. Robert go chwyta. Zakonnice kontynuują swój taniec, trzepocząc jak białe ćmy. Ich groby się otwierają i zapadają się w ziemię. Kamienne płyty wślizgują się na miejsce, zakrywając zmarłych. Słychać chór demonów.

Tło

Balet z XVIII wieku opierał się na racjonalnej myśli i sztuce klasycznej. Rewolucja francuska wprowadziła jednak okres, który wprowadził na scenę balet romantyczny. Pułapki, oświetlenie gazowe i inne elementy, które kojarzyły się z baletem romantycznym, były przez pewien czas używane w popularnych teatrach na paryskich bulwarach. Takie elementy zyskały oficjalną sankcję i prestiż w paryskiej Operze w połowie XIX wieku.

Balet na temat Roberta Diabła został zatańczony w Paryżu przed Jej Wysokością Molly de Longueville w 1652 roku. Balet sióstr zakonnych był jednak dla widzów na premierze baletu czymś zupełnie nowym w koncepcji. Henri Duponchel, dyrektor zarządzający Opery Paryskiej, był odpowiedzialny za efekty wizualne w Operze. Chciał zademonstrować niedawno zainstalowane oświetlenie gazowe w tym miejscu. Jego reflektory dawały mocniejsze, lepiej niż kiedykolwiek wcześniej wyreżyserowane światło. Współpracował z nim Pierre Ciceri, główny projektant scenografii. Inspiracją dla Ciceriego był albo klasztor Saint-Trophime w Arles, albo klasztor w Monfort-l'Amaury, w którym balet był oświetlony księżycem.

Tematem baletu jest namiętność i śmierć oraz miłość poza grobem. Scena jest raczej nocą niż dniem, a gotycka Europa niż klasycznym światem Grecji i Rzymu. Po prawie 100 latach racjonalnego myślenia widzowie domagali się tego, co tajemnicze, nadprzyrodzone, niejasne i skazane na zagładę. Historia baletu opowiada o rycerzu, który o północy wślizguje się do klasztoru, by ukraść talizman z ręki zmarłego świętego, który pozwoli mu zdobyć księżniczkę.

Hans Christian Andersen włączył tę scenę do jednej ze swoich powieści. Andersen pisze o tej scenie: "Na sto osób wstają z cmentarza i dryfują do klasztoru. Wydaje się, że nie dotykają ziemi. Jak parujące obrazy, przesuwają się obok siebie... Nagle ich całuny opadają na ziemię. Stoją w całej swojej zmysłowej nagości, a tam zaczyna się bacchanal." Zakonnice nie były całkowicie nagie, ale Andersen uchwycił istotę tej sceny.

Noc otwarcia

Noc otwarcia zepsuła spadająca lampka gazowa i klapa, która nie zamykała się prawidłowo. Spadł kawałek scenerii, wąsko brakuje Taglioniego. Kurtyna została zdjęta. Baletnica zapewniła wszystkich, że jest nietknięta. Kurtyna podniosła się i przedstawienie trwało dalej. Skończyło się to triumfem Meyerbeera, Taglioniego i doktora Louisa Vérona, nowego menadżera Opery.

Dr Véron otrzymał niedawno nagrodę Paris Opéra jako prywatne przedsiębiorstwo. Miał wielką wiarę w Taglioniego. Podniósł jej pensję do niespotykanych dotąd 30.000 franków rocznie. Jej ojciec został mianowany mistrzem baletu z trzyletnim kontraktem. Śmiałość Vérona została nagrodzona, gdy Taglioni spełnił jej obietnicę i stał się wielką gwiazdą.

Louis Véron

Recepcja

Publiczność zachwyciła się skandalicznymi zakonnicami. Pisał recenzent Revue des Deux-Mondes:

Tłum niemych cieni ślizga się po łukach. Wszystkie te kobiety zrzucają strój zakonnic, otrząsają się z zimnego prochu z grobu; nagle rzucają się w rozkosze minionego życia; tańczą jak kawalerzyści, grają jak panowie, piją jak saperzy. Co za przyjemność widzieć te lekkie kobiety.

Zakonnice były pierwszym baletowym blankiem i pierwszym baletem romantycznym. Opera została wykonana 756 razy w latach 1831-1893 w paryskiej Operze. Francuski impresjonista Edgar Degas kilkakrotnie malował scenę baletową w latach 1871-1876.

Zgodnie z jej kontraktem, Taglioni miała występować w Nuns około tuzina razy. Wyszła po szóstej. Możliwe, że erotyczne implikacje baletu zakonnic nie układały się z nią dobrze. Być może niechętnie występowała w balecie w ramach opery. Kontuzja stopy i wypadki, które doprowadziły do pierwszego przedstawienia, mogły skłonić baletnicę do zastanowienia. Zła prasa skierowana na jej ojca mogła spowodować, że Taglioni się wycofała. Taglioni została zastąpiona przez Louise Fitzjames, która tańczyła tę rolę 232 razy.

Duński choreograf August Bournonville zobaczył w 1841 roku w Paryżu przedstawienie Fitzjamesa w roli opatki. Na tej podstawie stworzył własną choreografię, która została wykorzystana w Kopenhadze w latach 1833-1863. Jego choreografia została w pełni zachowana. Stanowi ona jedyny zapis oryginału.

Przyszła żona Henry'ego Wadswortha Longfellowa, Fanny Appleton, napisała: "Diabelska muzyka i umarli powstający z grobowców, straszliwa ciemność i dziwny taniec łączą się w efekt sceniczny prawie bezkonkurencyjny. Słynne czarownice" (zakonnice) tańczyły w mroźnym świetle księżyca w zrujnowanym opactwie, było tak imponujące, jak się spodziewano ... Wpadają jak płatki śniegu i z pewnością są bardzo uroczymi czarownicami z ich żarłocznymi paryskimi figurami i najbardziej wyrafinowanymi piruetami."

Krytyk i historyk tańca Andre Levinson pisze: "Akademicki taniec był przyjemnym ćwiczeniem do oglądania. Teraz, [balet] wyjaśnił sprawy duszy. Balet był divertissementem (rozrywką, odwróceniem uwagi). Stał się tajemnicą." Kisselgoff pisze: "...troska o to, co nadprzyrodzone, które tak bardzo charakteryzowało dziewiętnastowieczny balet, wynikała z sukcesu Baletu Sióstr w pierwszym przedstawieniu Meyerbeera w paryskiej Operze".

Balet sióstr zakonnych w paryskiej Opérze


Projekt Ciceri dla Baletu Zakonnic