Bitwa pod Waterloo

Historia

Napoleon wydawał się nie do zatrzymania, dopóki dwie oddzielne kampanie nie zakończyły się niepowodzeniem. W 1812 r. zebrał ogromną armię, by najechać i podbić Rosję. Jego armia została złapana przez rosyjską zimę i zniszczona przez pogodę i brak żywności. Kraje Europy Wschodniej, na czele z Austrią i Prusami, zaczęły sprzymierzać się przeciwko niemu, zmuszając jego wojska do powrotu w kierunku Francji. Tymczasem mała armia w Portugalii i Hiszpanii, dowodzona przez Arthura Wellesleya (późniejszego księcia Wellington), zaczęła wypierać wojska Napoleona z Hiszpanii.

W 1814 r. Napoleon stanął w obliczu całkowitej klęski i najazdów ze wszystkich stron. Zawarto traktat pokojowy. Napoleon abdykował (zrzekł się tronu) i zamieszkał na małej wyspie na Morzu Śródziemnym, Elbie, z niewielką armią. Na stanowisku władcy Francji zastąpił go Ludwik XVIII, brat Ludwika XVI.

100 dni

Na wyspie Elba Napoleon nie był zadowolony. Nowy rząd francuski obiecał mu pieniądze, ale te nie nadeszły. Jego żona (austriacka księżniczka) i synowie mieli zakaz odwiedzania go.

Wiadomości z Francji wskazywały, że jego wrogowie są skłóceni. Wykorzystał swoją szansę, płynąc statkiem w lutym 1815 r. i lądując ponownie we Francji. Jego powitanie było bardzo mieszane. Wielu Francuzów było zmęczonych wojną, śmiercią i cierpieniem, które ona przyniosła. Inni jednak pragnęli powrotu do potęgi i chwały z dawnych czasów i widzieli w Napoleonie swoją najlepszą nadzieję.

Jego pierwsze dni były pełne napięcia, ale dzięki osobistemu przywództwu i perswazji Napoleonowi udało się zdobyć poparcie armii. Kiedy król spanikował i uciekł z kraju, niewiele mogło powstrzymać Napoleona przed powrotem do Paryża i ponownym objęciem tytułu cesarza.

Kampania "Waterloo

Napoleon potrzebował teraz czasu na zorganizowanie siebie i armii francuskiej. Sprzymierzeni zostali całkowicie zaskoczeni, a ich jedyną szansą na powstrzymanie Napoleona były dwie małe armie w Belgii: brytyjska i holenderska dowodzona przez księcia Wellingtona oraz pruska (niemiecka) dowodzona przez marszałka Blüchera.

Napoleon zdecydował się na kolejne ryzyko. Zebrał armię i przygotował atak z zaskoczenia na Wellingtona i Bluchera, mając nadzieję, że zaskoczy ich nieprzygotowanych. Jego plan początkowo się powiódł i przekroczył granicę belgijską, zanim Wellington i Blucher zdołali połączyć siły.

Ligny i Quatre Bras

Pierwszą bitwę stoczył pod Ligny, gdzie po całodziennych walkach pokonał armię pruską i zmusił ją do odwrotu. Myśląc, że Blucher wycofa się z powrotem do Prus, Napoleon skierował swoją uwagę na Wellingtona. Pod Quatre Bras doszło już do małej bitwy, w której Wellington próbował opóźnić francuskie natarcie. Dało to Wellingtonowi wystarczająco dużo czasu, by przygotować pełną pozycję obronną po drugiej stronie drogi prowadzącej do Brukseli, w pobliżu wioski Waterloo.

Armia francuska ruszyła w ich kierunku i rozbiła swój obóz na grzbiecie, naprzeciw połączonych armii brytyjskiej i holenderskiej (Anglo-Dutch). Ulewny deszcz spowodował opóźnienia i zamieszanie, a obie armie osiadły na noc w błocie w oczekiwaniu na świt i nadchodzącą bitwę.

18 czerwca 1815 roku armia Napoleona stanęła naprzeciw angielsko-holenderskiej armii księcia Wellingtona pod Waterloo. Wojska Wellingtona zostały rozmieszczone za niskim grzbietem, który częściowo chronił je przed zmasowaną artylerią francuską.

Faza 1 - Atak na Hougoumont

Około godziny 11.00 Napoleon rozkazał swoim działom otworzyć ogień. Francuska piechota rozpoczęła atak na zamek Hougoumont, broniony przez brytyjską Foot Guards. Miało to na celu odciągnięcie rezerw Wellingtona od centrum, gdzie miał spaść główny atak Napoleona. Według zapisków Hougomont był uważany za klucz do zwycięstwa w bitwie pod Waterloo.

Faza 2 - Atak francuskiej piechoty

O 13:30 Napoleon rozpoczął atak piechoty na centrum Wellingtona. Ludzie z niemieckiego legionu królewskiego stanowczo bronili farmy La Haye Sainte. Zdezorganizowało to francuski atak. Brytyjskiej artylerii i muszkieterom udało się powstrzymać francuskie natarcie, a brygady ciężkiej kawalerii brytyjskiej Household i Union ruszyły za chwiejącymi się Francuzami. Brytyjska kawaleria, podekscytowana sukcesem, za daleko goniła przeciwnika i w rezultacie poniosła straszliwe straty z rąk francuskich ułanów i lekkiej kawalerii.

Faza 3 - Atak francuskiej kawalerii

O godzinie 15.00 armia angielsko-holenderska wydawała się wycofywać po ciężkim bombardowaniu, jakie otrzymała przez cały dzień, więc generał napoleoński marszałek Ney poprowadził zmasowany atak francuskiej kawalerii na centrum Wellingtona. Jednak brytyjska piechota cofała się tylko po to, by przegrupować się i opatrzyć rannych, i była w stanie uformować kwadraty, by bronić się przed atakiem kawalerii. Francuzi ponieśli straszliwe straty, okrążając te niepokonane formacje piechoty.

Sytuacja Napoleona uległa dalszemu pogorszeniu, gdy o godz. 16.30 pruskie oddziały Bluchera rozpoczęły atak pod Plancenoit na jego tyłach.

Faza 4 - Prusacy zaczynają zwiększać nacisk.

Do wczesnego wieczora francuski atak na Hougoumont, który miał być dywersją, przyniósł odwrotny skutek. Francuzi angażowali coraz więcej oddziałów w gorzkie walki wokół zamku, który był utrzymywany tylko przez niewielkie siły brytyjskich gwardzistów. Kolejne francuskie rezerwy zostały wysłane, by stawić czoła pruskiemu zagrożeniu na tyłach armii Napoleona pod Plancenoit. Francuzom udało się jednak w końcu zdobyć farmę La Haye Sainte, położoną w niewielkiej odległości od centrum Wellingtona.

Faza 5 - Atak Gwardii Imperialnej

Około godziny 19.30 Napoleon zaangażował swoje ostatnie rezerwy w ostateczny wysiłek, by odnieść zwycięstwo. Gdy Prusacy przybyli, by wzmocnić flankę Wellingtona, weterani francuskiej gwardii cesarskiej ruszyli do przodu, by "dokończyć dzieła". Brytyjska piechota, wyczerpana ciągłą kanonadą, którą otrzymywała przez cały dzień, wyszła im naprzeciw. Muszkiety brytyjskiej brygady gwardii pokonały najwspanialsze oddziały Napoleona. Uciekli, a cała armia francuska dołączyła do nich w odwrocie. Wellington rozkazał całej swojej linii ruszyć do przodu i Francuzi zostali wyparci z pola walki.