Bitwa pod Maratonem

inwazja perska

Gdy rewolta Jończyków została zdławiona przez perskie zwycięstwo w bitwie pod Lade, Dariusz zaczął planować podbój Grecji. W 490 r. p.n.e. wysłał na Morze Egejskie siły morskie pod wodzą Datisa i Artafenesa, by podporządkować sobie Cyklady, grupę greckich wysp na Morzu Egejskim. Następnym krokiem było zaatakowanie Aten i Eretrii. Po udanej kampanii na Morzu Egejskim Persowie pokonali, zdobyli i spalili Eretrię. "/

Następnie siły perskie popłynęły do Attyki. Wylądowali na plaży Schinias na wschodnim krańcu zatoki Maratońskiej. Rozległe pole, zwane równiną maratońską, było płaskie, równe i idealne do bitwy. Ateńczycy, do których dołączyły niewielkie siły z Plataei, pomaszerowali do Maratonu i zablokowali dwa wyjścia z równiny maratońskiej. Przez pięć dni trwała patowa sytuacja. Następnie, z niejasnych powodów, Ateńczycy zdecydowali się zaatakować Persów. Mimo przewagi liczebnej Persów, greccy hoplici okazali się bardzo skuteczni w walce z lżej uzbrojoną perską piechotą. Rozgromili perskie skrzydła, a następnie uderzyli na centrum perskiej linii.

Konsekwencje

Klęska pod Maratonem była decydującym zwycięstwem, które położyło kres pierwszej perskiej inwazji na Grecję. Siły perskie wycofały się do Azji. Dariusz rozpoczął wtedy tworzenie nowej, ogromnej armii, z którą zamierzał całkowicie podporządkować sobie Grecję. Jednak w 486 r. p.n.e. jego egipscy poddani zbuntowali się, odkładając na później każdą grecką wyprawę. Po śmierci Dariusza, jego syn Kserkses I wznowił przygotowania do drugiej inwazji na Grecję, która ostatecznie rozpoczęła się w 480 r. p.n.e.

Bitwa pod Maratonem była przełomowym momentem w wojnach grecko-perskich, pokazując Grekom, że Persów można pokonać. Ostateczny triumf Greków w tych wojnach rozpoczął się właśnie pod Maratonem. W ciągu następnych dwustu lat rozwinęła się klasyczna cywilizacja grecka, która wywarła tak wielki wpływ na społeczeństwo zachodnie. Z tego powodu bitwa pod Maratonem jest często postrzegana jako kluczowy moment w historii Europy.

John Stuart Mill zasugerował, że "bitwa pod Maratonem, nawet jako wydarzenie w historii Wielkiej Brytanii, jest ważniejsza niż bitwa pod Hastings". Bitwa pod Maratonem jest być może obecnie bardziej znana jako inspiracja dla wyścigu maratońskiego. Choć historycznie nie jest to dokładne, legenda o greckim posłańcu biegnącym do Aten z wiadomością o zwycięstwie stała się inspiracją dla tego wydarzenia sportowego, wprowadzonego na Olimpiadzie w Atenach w 1896 r. i pierwotnie rozgrywanego między Maratonem a Atenami.

Bitwa

Gdy linia Ateńczyków była gotowa, według jednego ze źródeł, prosty sygnał do natarcia dał Miltiades: "Na nich". ^s191 Najprawdopodobniej maszerowali aż do granicy skuteczności łuczników, "strefy pobicia", (mniej więcej 200 metrów), a następnie zerwali się do biegu w kierunku przeciwnika. ^s66 Herodot sugeruje, że był to pierwszy raz, kiedy grecka armia wybiegła w ten sposób do bitwy; stało się tak prawdopodobnie dlatego, że po raz pierwszy grecka armia stanęła naprzeciw wroga złożonego głównie z oddziałów rakietowych (łuczników, miotaczy włóczni).

Wszystko to było najwyraźniej dużym zaskoczeniem dla Persów. Przechodząc przez grad strzał, chronieni w większości przez swoje zbroje, grecka linia w końcu zderzyła się z wrogą armią. Holland podaje sugestywny opis:

"Wróg stojący bezpośrednio na ich drodze... ku swemu przerażeniu zdał sobie sprawę, że [Ateńczycy], dalecy od zapewnienia łatwego łupu dla swych łuczników, jak to sobie wcześniej wyobrażali, nie zamierzali zostać zatrzymani... Uderzenie było druzgocące. Ateńczycy doskonalili swój styl walki w starciach z innymi falangami, drewniane tarcze rozbijały się o drewniane tarcze, żelazne groty włóczni uderzały o napierśniki z brązu... W tych pierwszych straszliwych sekundach zderzenia nie było nic poza miażdżącym trzaskiem metalu o ciało i kości; potem nastąpiło przetoczenie się ateńskiej fali po ludziach mających na sobie co najwyżej pikowane płaszcze dla ochrony i uzbrojonych, być może, jedynie w łuki lub proce. Popielate włócznie hoplitów, zamiast drżeć (...), mogły zamiast tego dźgać i dźgać ponownie, a ci z wrogów, którzy uniknęli ich przerażających ciosów, mogli łatwo zostać zmiażdżeni na śmierć pod samą masą nacierających ludzi z brązu. "^194-197

Skrzydła ateńskie szybko rozgromiły słabsze perskie oddziały na flankach, po czym skierowały się do wewnątrz, by otoczyć perskie centrum, które odniosło większy sukces w walce z cienkim greckim centrum. Bitwa zakończyła się, gdy centrum perskie w panice ruszyło w kierunku swoich okrętów, ścigane przez Greków. Niektórzy, nieświadomi lokalnego terenu, pobiegli w kierunku bagien, gdzie nieznana liczba osób utonęła. ^p71 Ateńczycy ścigali Persów z powrotem do ich okrętów i udało im się zdobyć siedem statków, choć większość z nich była w stanie wystartować.

Herodot podaje, że na polu bitwy naliczono 6.400 ciał Persów. Nie wiadomo, ilu jeszcze zginęło na bagnach. Ateńczycy stracili 192 ludzi, a Platejczycy 11.

Pierwsza faza bitwy.


Druga faza bitwy.