Wycofanie (wojsko)
Wycofanie lub odwrót wojskowy to rodzaj operacji wojskowej. Zazwyczaj oznacza wycofanie sił zbrojnych przy jednoczesnym utrzymaniu kontaktu z przeciwnikiem. Istnieje kilka powodów, dla których siły wojskowe mogą się wycofać. Siły mogą wycofać się, aby zająć teren, który jest łatwiejszy do obrony. Odwrót może być wykorzystany do wprowadzenia przeciwnika w zasadzkę. Może to być wycofanie się tak szybko, jak to możliwe, aby uchronić armię przed porażką. Wycofanie lub odwrót mogą być ryzykowne. Wymaga dyscypliny, aby utrzymać siły zorganizowane i nie zamienić odwrotu w rutynę. Należy również uważać, by odwrót nie zniszczył morale armii.
Odwrót Francji od Rosji w 1812 r.
Wycofanie taktyczne
Wycofanie się może być konieczne, gdy siły broniące się mają przewagę liczebną lub znajdują się na niekorzystnym terenie. Zazwyczaj jednak ważne jest, aby wyrządzić przeciwnikowi jak największe szkody. W takim przypadku wycofujące się siły mogą zastosować szereg taktyk i strategii. Mają one na celu spowolnienie postępów przeciwnika. Może to obejmować podkładanie min lub pułapek w trakcie lub przed wycofaniem. Czasami zasadzka zastawiona przez małe siły może spowolnić lub zatrzymać natarcie wroga. Można też wprowadzić przeciwnika w przygotowane zapory artyleryjskie lub zastosować taktykę spalonej ziemi.
Rout
W działaniach wojennych długofalową strategią jest pokonanie wroga. Skuteczną metodą taktyczną jest demoralizacja wroga. Zazwyczaj robi się to poprzez pokonanie jego armii. Robi się to również poprzez wyeliminowanie ich z pola bitwy. Kiedy siły stają się zdezorganizowane, tracą zdolność do walki jako jednostka. Zwycięzcy mogą ścigać uciekających żołnierzy. Zwycięzcy mogą również starać się spowodować jak najwięcej ofiar. Mogą też próbować wziąć jak najwięcej jeńców.
Dowódca musi jednak zdecydować, czy korzyści z pościgu są warte ryzyka, że przeciwnik tylko udaje, że się wycofuje (pozorowany odwrót jest skuteczną taktyką).
Udawany odwrót
Czynność udawania wycofania lub rutyny ma na celu zwabienie przeciwnika z bronionej pozycji. Może to zwabić go w przygotowaną zasadzkę. Jest to starożytna taktyka, stosowana w całej historii działań wojennych.
Dwa znane przykłady to:
- Wilhelm Zdobywca zastosował pozorowany odwrót podczas bitwy pod Hastings. Zwabił większość piechoty Harolda z ich korzystnej obrony na wyżej położonym terenie. Gdy podążyli za jego "wycofującymi się" siłami, zostali zniszczeni przez szarżę normańskiej kawalerii Wilhelma.
- Starożytni Mongołowie słynęli między innymi z szerokiego stosowania pozorowanych odwrotów. Ich szybka, lekka kawaleria sprawiała, że udany pościg za wrogiem był prawie niemożliwy. W ogniu bitwy armia mongolska udawała, że jest pokonana, wyczerpana lub zdezorientowana. Nagle wycofywali się z pola bitwy. Siły przeciwnika, myśląc, że rozgromiły Mongołów, ruszyły w pościg. Kawaleria mongolska, wycofując się, strzelała do tyłu z wiatrem do swoich prześladowców, zabijając wielu z nich (patrz strzał Partów). Kiedy siły pościgowe przestawały gonić (znacznie szybszą) kawalerię mongolską, ta odwracała się i szarżowała na prześladowców. Na ogół się to udawało. Było to stosowane częściowo jako taktyka "porażki w szczegółach", aby umożliwić Mongołom pokonanie większych armii poprzez rozbicie ich na mniejsze grupy.
Okupowane wycofanie
Wycofanie się z okupacji wojskowej może wynikać z przyczyn politycznych. Celem "wycofania wojsk" z okupowanych ziem może nie być zaangażowanie w walkę z wrogiem. Może być przeprowadzony w okresie zawieszenia broni lub względnego pokoju, jak w przypadku Palestyny.
