Komuna miejska
Średniowieczni mieszczanie w Europie Zachodniej w okresie wysokiego średniowiecza potrzebowali ochrony przed bezprawną szlachtą i bandytami. Murowane miasto było chronione przed bezpośrednimi napadami, ale kiedy mieszczanin opuścił mury miasta, był na łasce często brutalnej i bezprawnej szlachty na wsi. Ponieważ w większości średniowiecznej Europy brakowało centralnej władzy, która zapewniałaby ochronę, takiej jak policja (stosując współczesną analogię), każde miasto musiało zapewnić obywatelom własną ochronę zarówno wewnątrz murów miejskich, jak i na zewnątrz. W tym celu miasta tworzyły coś, co nazywano gminami.
Każde miasto miało swoją własną gminę i nie było dwóch takich samych gmin, ale w samym sercu, gminy były zaprzysiężonymi sojusznikami obrony wzajemnej. Kiedy gmina została utworzona, wszyscy jej członkowie zebrali się i złożyli przysięgę wspólnie, publicznie, bronili się nawzajem w czasie kłopotów. Oprócz tego przysięgali na utrzymanie właściwego pokoju w mieście.
Co to znaczyło dla członka gminy bronić innego? Oczywiście, jeśli członek gminy został zaatakowany poza miastem, było już za późno, aby wezwać pomoc, ponieważ byłoby mało prawdopodobne, aby ktoś był w pobliżu na czas. Zamiast tego gmina obiecywałaby dokładną zemstę na napastniku, przy czym obietnica zemsty byłaby formą obrony. Co by się jednak stało, gdyby napastnik był szlachcicem, który miał zamek, zbyt silny dla mieszczan? Często tak było i z pewnością gmina miejska nie mogła zebrać sił do ataku na zamek. Zamiast tego mogliby zaatakować ród szlachecki, spalić jego plony, zabić jego poddanych lub zniszczyć jego sady. To była oko za oko gwałtowne zemsty.
Ruch gminny rozpoczął się w XI wieku w północnych Włoszech, które miały najbardziej zurbanizowaną ludność Europy w tym czasie, a w dzisiejszej Belgii, która również była wtedy stosunkowo zurbanizowana. Następnie na początku XII wieku rozszerzył się na Francję, Niemcy, Hiszpanię i inne kraje. Anglia nigdy nie widziała dużej części ruchu gminnego, ponieważ była dla porównania dość dobrze zarządzanym królestwem i nie potrzebowała lokalnych sił ochrony. Chociaż w większości przypadków rozwój gmin był związany z rozwojem miast, istniały gminy wiejskie, zwłaszcza we Francji i Anglii, które powstały w celu ochrony wspólnych interesów mieszkańców wsi.
Zarówno Kościół jak i Król mieli mieszane reakcje wobec gmin. Z jednej strony zgadzali się, że bezpieczeństwo i ochrona przed bezprawną szlachtą leży w interesie wszystkich. Intencją gmin było utrzymanie pokoju poprzez groźbę zemsty, a Kościół był przychylny końcowemu rezultatowi pokoju. Jednakże Kościół miał swoje własne sposoby egzekwowania pokoju, takie jak na przykład ruch "Pokój i rozejm Boży". Z drugiej strony, gminy zakłócały porządek średniowiecznego społeczeństwa. Metody stosowane przez gminy, oko za oko, przemoc rodzi przemoc, były generalnie nie do przyjęcia dla Kościoła czy króla. Normalnie tylko szlachetni panowie mogą walczyć, a kupieccy mieszczanie byli robotnikami, a nie bojownikami. Istniało poczucie, że gminy były zagrożeniem dla średniowiecznego 3-warstwowego porządku społecznego: Ci, którzy pracują, ci, którzy się modlą, ci, którzy walczą. Gminy przekraczały granicę między pracą a walką. Jako takie gminy były niekiedy akceptowane, a innym razem nie przez Kościół i Króla. Jeden z najbardziej znanych przypadków stłumienia gminy i wynikającego z tego wielkiego buntu miejskiego miał miejsce we francuskim mieście Laon w 1112 roku.
Pytania i odpowiedzi
P: Przed czym potrzebowali ochrony średniowieczni mieszczanie?
O: Średniowieczni mieszczanie w Europie Zachodniej w średniowieczu potrzebowali ochrony przed banitami i bandytami.
P: W jaki sposób miasta zapewniały ochronę swoim obywatelom?
A: Miasta tworzyły tzw. gminy, które były zaprzysiężonymi sojusznikami wzajemnej obrony. Kiedy powstawała gmina, wszyscy jej członkowie zbierali się razem i składali przysięgę, że będą się nawzajem bronić w razie potrzeby i utrzymywać pokój w samym mieście.
P: Co by się stało, gdyby szlachcic zaatakował członka gminy poza murami miasta?
O: Gminy obiecałyby zemstę na napastniku, a obietnica zemsty byłaby formą obrony. Jeśli jednak napastnikiem był szlachcic, którego zamek był zbyt silny dla mieszczan, mogli oni w gwałtownym odwecie zaatakować jego rodzinę, spalić jego uprawy, zabić jego chłopów pańszczyźnianych lub zniszczyć jego sady.
P: Gdzie najpierw rozwinęły się miasta?
O: Ruch komunalny rozpoczął się w północnych Włoszech, które w tamtym czasie miały najbardziej zurbanizowaną populację w Europie, oraz w dzisiejszej Belgii, która również była wtedy stosunkowo zurbanizowana. Na początku lat 1200 rozprzestrzeniła się we Francji, Niemczech, Hiszpanii i innych krajach.
Jak na ten rozwój wypadków zareagował Kościół i król?
O: Z jednej strony zgadzali się, że bezpieczeństwo i ochrona przed wyjętymi spod prawa szlachcicami leży w interesie wszystkich, ale z drugiej strony uważali, że jest to destrukcyjne dla średniowiecznego społeczeństwa, ponieważ narusza granice, gdy ludzie z klasy robotniczej walczą zamiast po prostu modlić się lub pracować w normalnym porządku społecznym.
P: Co się stało, gdy Laon próbował utworzyć własną gminę?
O: W 1112 roku Laon próbował utworzyć własną gminę, ale został stłumiony przez kościół i króla, co doprowadziło do buntu mieszczan przeciwko nim.
