Czeka
Czeka była pierwszą radziecką państwową organizacją bezpieczeństwa. Została utworzona 20 grudnia 1917 roku na mocy dekretu wydanego przez Włodzimierza Lenina. Jej pierwszym przywódcą był polski arystokrata, który stał się komunistą Feliks Dzierżyński.
Do końca 1918 r. w miastach powstały setki komitetów Czeka. Wiele tysięcy dysydentów, dezerterów i innych osób zostało aresztowanych, torturowanych i straconych przez grupy Czeka. Po 1922 roku grupy Czeka przeszły wiele reorganizacji, podobnie jak NKWD. Jej członków nazywano czekistami jeszcze do późnych lat 80-tych.
Od początku swojego istnienia Czeka była ważnym wojskowym i ochroniarskim ramieniem bolszewickiego rządu komunistycznego. W 1921 roku oddziały Czeka liczyły 200 000 żołnierzy. Oddziały te pilnowały porządku i zarządzały systemem Gułagów, rekwirowały żywność, torturowały i wykonywały egzekucje na przeciwnikach politycznych, tłumiły bunty i zamieszki robotników i chłopów oraz bunty w nękanej dezercjami Armii Czerwonej.
Następcą Czeka było OGPU.
Dzierżyński, założyciel Czeki
Nazwa
Pełna nazwa Czeki w 1918 roku brzmiała (po rosyjsku) "Wszechrosyjska Nadzwyczajna Komisja do Walki z Kontrrewolucją, Spekulacją i Korupcją".
Członek Czeki był nazywany "czekistą" przez cały okres istnienia Związku Radzieckiego, pomimo różnych oficjalnych zmian nazwy. Termin ten jest używany w Rosji do dziś. Na przykład prezydent Władimir Putin był określany w rosyjskich mediach jako "czekista" z powodu swojej kariery w KGB.
