Hrvatski narodni otpor

Chorwacki Narodowy Ruch Oporu (Chorwacki: Hrvatski narodni odporni, dalej Odpor) był terrorystyczną organizacją emigracyjną Ustaše. Celem tej organizacji było zniszczenie Jugosławii i ustanowienie niezależnej Chorwacji, zgodnie z wizją ustašskiego przywódcy Ante Pavelića i ideologią Mile Budaka. Została ona założona w 1955 roku przez zbiegłego z Ustaše zbrodniarza wojennego Vjekoslava Luburicia, głównego strażnika obozu koncentracyjnego Jasenovac.

Podczas gdy Luburić był szefem tej organizacji, Odpor utrzymywał regularne kontakty ze stowarzyszeniami weteranów wojennych nazistów w Niemczech i Hiszpanii. Nawiązano bardzo bliskie kontakty z faszystowskimi hiszpańskimi weteranami "Błękitnej Straży". Odpor stwierdził to:

"Jugosławię i Jugosławię uważamy za największe i jedyne zło, które spowodowało istniejącą klęskę [...] Dlatego każdą bezpośrednią lub pośrednią pomoc dla Jugosławii uważamy za zdradę narodu chorwackiego [...] Jugosławię należy zniszczyć - czy to z pomocą Rosjan, czy Amerykanów, komunistów, nie- i antykomunistów - z pomocą każdego, kto chce zniszczyć Jugosławię: zniszczoną przez dialektykę słowa, czy przez dynamit - ale za wszelką cenę zniszczoną".

Odpor miał swój australijski oddział w Melbourne. Był on połączony z siedzibą główną w Hiszpanii oraz z innymi gałęziami ustaskiego ruchu na całym świecie. Australijski oddział prowadził Ustasz Srecko Blaz Rover.

Odpor był mocno zaangażowany w wykroczenia, próby zabójstwa, wymuszenia, porwania, terrorystyczne zamachy bombowe i inne brutalne przestępstwa. Po śmierci Luburicia jego następcy na stanowisku kierowniczym poszukiwali powiązań z organizacją przestępczą La Cosa Nostra, Tymczasową Irlandzką Armią Republikańską i Chorwacką Mafią w San Pedro.

Najbardziej spektakularną akcją Odporu było porwanie 10 września 1976 roku samolotu Trans World Airlines w drodze z Nowego Jorku do Chicago. Pięciu porywaczy z Odporu skierowało samolot do Nowej Fundlandii, stamtąd do Islandii, a ostatecznie do Paryża z pasażerami na pokładzie. Terroryści podłożyli bombę na dworcu Grand Central. Po tym jak władze spełniły żądania terrorystów, lokalizacja bomby została ujawniona. Deaktywacja bomby zabiła jednego policjanta i trzech innych rannych, gdy próbowali ją dezaktywować. Po tym jak terroryści dowiedzieli się, że bomba w Nowym Jorku wybuchła i zabiła policjanta, poddali się policji francuskiej.

Przywódcy porywaczy lotu TWA 355, Zvonko Bušić i jego żona, Julienne Bušić, zostali w maju 1977 roku skazani na karę dożywotniego więzienia pod zarzutem piractwa lotniczego i morderstwa w USA.

Julienne Bušić została zwolniona z więzienia na dożywotnim zwolnieniu warunkowym w 1989 roku. Zvonko Bušić na krótko uciekł z więzienia 16 marca 1987 roku, ale dwa dni później został szybko schwytany. Julienne Bušić został mianowany przez prezydenta Franjo Tudjmana na stanowisko doradcy dyplomatycznego ambasadora Chorwacji w Stanach Zjednoczonych. Ta nominacja skazanego terrorysty na stanowisko dyplomatyczne na terenie Stanów Zjednoczonych wywołała protesty w grudniu 1994 r. ze strony Nowojorskiego Stowarzyszenia Dobroczynnych Patrolujących (New York Patrolmen's Benevolent Association), jak również ze strony Kathlyn Murray, wdowy po policjancie, która zginęła od bomby na Grand Central Station w 1976 r.

Jej mąż, Zvonko Bušić, został zwolniony warunkowo w lipcu 2008 roku i wydalony z USA do Chorwacji.

W 1980 roku Odpor przeprowadził pięć zamachów bombowych w Stanach Zjednoczonych. Bombardowania były (nie powodowały żadnych obrażeń):

• amerykańskie biuro jugosłowiańskiego banku (17 marca 1980);
• dom p.o. jugosłowiańskiego ambasadora (3 czerwca 1980 r.);
• Sąd Najwyższy Stanu Manhattan Nowy Jork (23 stycznia 1981, bomba rurowa), o czym grupa powiadomiła wcześniej;
• biuro Yugoslavian Airlines w Nowym Jorku (4 lipca 1981);
• biuro biura podróży w Astorii, Nowy Jork (4 lipca 1982, bomba rurowa).

Odpor został zakazany w Niemczech za działalność terrorystyczną i działał pomiędzy legalnymi funkcjami emigracyjnymi a bandyckim podziemiem. Jego przywódcy starali się zdystansować organizację od aktów tzw. renegatów, którzy porywali międzynarodowe loty i odbywali kary więzienia za wymuszenia. Obejmowała ona radykalną ideologię nacjonalistyczną, która tylko w niewielkim stopniu różniła się od ideologii ustašskiej.

Szereg ataków terrorystycznych na Jugosławię zostało zorganizowanych przez tę organizację Ustaše. Były to m.in. zabójstwo ambasadora Vladimira Rolovicia, zamachy bombowe w kinach w Belgradzie, działania grupy terrorystycznej w regionie Krajiny podczas chorwackiej wiosny 1971 roku oraz zamach bombowy JAT Flight 367 w 1972 roku.

Organizacja wydała swój własny magazyn, Drina. Odpor został rozwiązany w 1991 roku.

Pytania i odpowiedzi

P: Jaki był cel chorwackiego ruchu oporu narodowego?

P: Kto założył Odpor?

P: Jakiego rodzaju relacje łączyły Odpor z innymi organizacjami?

P: Gdzie Odpor miał swoją siedzibę w Australii?

P: Jakie rodzaje przestępstw były związane z Odporą?

P: Jaki jest jeden przykład, który pokazuje, jak daleko sięgały ich działania?

P: Jak zareagował prezydent Franjo Tudjman, gdy dowiedział się o tych wydarzeniach?

Szukaj według litery