Lowitja O'Donoghue

Życie osobiste

Lowitja O'Donoghue urodziła się w Granite Downs, stacji hodowli bydła położonej przy Stuart Highway w północno-zachodniej części Australii Południowej. Jej ojciec, Tom O'Donoghue, był hodowcą bydła irlandzkiego pochodzenia. Jej matka, Lily, należała do rodzimego ludu Yankunytjatjara. Tom i Lily poznali się, gdy Tom pracował w Everard Park, innej stacji hodowli bydła w tradycyjnym kraju Jankunytjatjara. Para przeniosła się do Granite Downs, znanego Jankunytjatjarom jako Indulkana, w 1925 roku. Lowitja urodziła się tutaj około 1 sierpnia 1932 roku. Była piątym z sześciorga dzieci.

W 1934 roku członkowie Zjednoczonej Misji Aborygenów odwiedzili wspólnotę w Indulkana. Przekonali oni matkę Lowitja, że najlepiej będzie, jeśli jej dzieci będą wychowywane przez misjonarzy. W Granite Downs nie było szkoły, a oni obawiali się wychowywać swoje dzieci w tak odosobnionym miejscu. Przeprowadzili się z dziećmi do Oodnadatta i zabrali je do misji, która była prowadzona przez Kościół Baptystów. Lowitja została ochrzczona w misji przez pastora. Została zabrana na naukę do Colebrook Children's Home, aborygeńskiej szkoły prowadzonej przez misję w Quorn. Zaczęła się tam uczyć w wieku trzech lat.

Lowitja miała dwa lata, kiedy została usunięta od matki. Po tym, jak została zabrana, nie widziała swojej matki przez 33 lata. W tym czasie jej matka nie wiedziała, gdzie zostały zabrane jej dzieci. Pomimo tego, Lowitja nie identyfikowała się jako członek Skradzionych Pokoleń. Później stwierdziła, że w jej osobistej sprawie woli słowo "usunięta" niż "skradziona". Powiedziała, że była szczęśliwa mieszkając w Colebrooke i że otrzymała dobre wykształcenie zarówno tam, jak i w szkole podstawowej w Quorn. Jednak to właśnie tego rodzaju praktykom asymilacyjnym Kościołów Lowitja i wiele innych osób starało się położyć kres.

W 1944 r. Colebrook Home został przeniesiony do Eden Hills na południu Adelajdy z powodu bardzo poważnych niedoborów wody. Dzięki temu Lowitja mogła uczęszczać do Unley High School, lokalnej szkoły publicznej.

W 1979 r. Lowitja wyszła za mąż za Gordona Smarta, pracownika służby zdrowia w Szpitalu Repatriacyjnym. Po raz pierwszy spotkała go w 1964 roku. Zmarł w 1991 roku i został pochowany w Quorn.

Kariera w pielęgniarstwie

Od 1950 do 1953 roku O'Donoghue pracował jako pomocnik pielęgniarski w Victor Harbor. Mały, lokalny szpital nie prowadził kursów szkoleniowych. Z pomocą matrony, Lowitja złożyła podanie o przyjęcie na studia pielęgniarskie w Adelajdzie. Królewski Szpital Adelajdy początkowo odrzucił jej podanie, ale wkrótce potem zaproponowano jej pracę jako pielęgniarce-studentce w 1954 roku. Uzyskała dyplom pielęgniarki i pracowała w Royal Adelaide Hospital do 1961 roku.

Spędziła czas jako pielęgniarka w Kościele Baptystów pracując w Assam, w północnych Indiach. Zastępowała misjonarki, które brały urlop w Australii. Ze względu na zbliżającą się wojnę chińsko-indyjską, rząd australijski doradził jej ewakuację do Kalkuty, skąd wróciła do Australii.

Służba publiczna

Po powrocie w 1962 r. pracowała jako Aboriginal Liaison Officer w południowoaustralijskim Departamencie Edukacji. Później przeniosła się do stanowego Departamentu Spraw Aborygenów. Pracowała tam jako Welfare Officer, pracując głównie na północy stanu, w tym w Coober Pedy.

W 1967 roku Lowitja dołączyła do nowo utworzonego Commonwealth Department of Aboriginal Affairs, który był odpowiedzialny za opiekę społeczną nad Aborygenami w całej Australii. Pracowała w biurze departamentu w Adelajdzie. Po ośmiu latach została dyrektorem biura departamentu w Południowej Australii. Była odpowiedzialna za wdrażanie krajowej polityki pomocy społecznej dla Aborygenów w Australii Południowej. Po krótkim czasie odeszła ze służby publicznej.

Lowitja była przewodniczącą Narodowego Kongresu Aborygenów przez krótki czas na początku lat 80-tych. Później została mianowana przewodniczącą Komisji Rozwoju Aborygenów. W 1990 r. została przewodniczącą nowo utworzonej Komisji ds. Aborygenów i Wysp Cieśniny Torresa (ATSIC). W 1991 r., wraz z Alfem Bamblettem i Stevem Gordonem, została pierwszą osobą pochodzenia aborygeńskiego, która uczestniczyła w posiedzeniu gabinetu. W grudniu 1992 r. została pierwszym australijskim Aborygenem, który przemawiał na forum Zgromadzenia Ogólnego Narodów Zjednoczonych. Pozostała przewodniczącą ATSIC do 1996 roku. Została zastąpiona przez Gatjila Djerrkura, który był uważany przez rząd Howarda za bardziej umiarkowanego.

Wyróżnienia i nagrody

W 1976 r. O'Donoghue była pierwszą Aborygenką, która została przyjęta do nowego Orderu Australii. Odznaczenie to było wyrazem uznania dla jej pracy w dziedzinie opieki społecznej. W 1983 roku została mianowana Komandorem Orderu Imperium Brytyjskiego. W 1984 r. otrzymała tytuł Australijczyka Roku za pracę na rzecz poprawy dobrobytu rdzennych Australijczyków. W 1999 r. została odznaczona Orderem Australii (AC). O'Donoghue została przyjęta do Orderu Olimpijskiego w 2000 roku. W 2005 roku została odznaczona przez papieża Jana Pawła II Orderem Świętego Grzegorza Wielkiego.

O'Donoghue otrzymała doktoraty honoris causa od Uniwersytetu Murdoch, Uniwersytetu Południowej Australii, Australijskiego Uniwersytetu Narodowego, Queensland University of Technology i Flinders University. W 2000 r. została honorowym profesorem na Uniwersytecie Flinders.